Đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu, bia, thuốc lá

Trong văn bản lấy ý kiến góp ý về việc đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, Bộ Tài chính đề xuất nghiên cứu tăng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với một số mặt hàng có hại cho sức khỏe như đồ uống có đường, thuốc lá, rượu, bia nhằm hạn chế nhập khẩu, sản xuất, tiêu dùng.

Theo Bộ Tài chính, bia và rượu đã được tăng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình từ năm 2016 đến 2018. Tuy nhiên, trong thời gian qua, tình hình sử dụng rượu, bia ở Việt Nam vẫn ở mức cao và có xu hướng gia tăng nhanh.

Thuế rượu, bia ở Việt Nam theo tính toán của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mới chiếm khoảng 30% giá bán lẻ, trong khi ở nhiều nước tỷ lệ thuế chiếm 40-85% giá bán lẻ.

Theo số liệu của Bộ Tài chính, Việt Nam là nước tiêu thụ bia cao nhất Đông Nam Á và thứ 3 châu Á sau Nhật Bản, Trung Quốc. Năm 2019, lượng bia tiêu thụ bình quân một người là 47,6 lít, bằng 1,2 lần năm 2015; rượu mạnh và rượu trắng là 3,4 lít, bằng 1,02 lần năm 2015.

Tại Việt Nam, rượu, bia xếp thứ 5 trong 15 yếu tố nguy cơ sức khỏe hàng đầu và gây nhiều hệ lụy nghiêm trọng như tai nạn giao thông, chấn thương, bạo lực gia đình... Do vậy, Bộ Tài chính cho rằng việc sử dụng rượu, bia cần được tiếp tục kiểm soát hơn nữa.

Đối với mặt hàng thuốc lá, WHO và Ngân hàng Thế giới (WB) khuyến nghị tỷ trọng thuế tiêu dùng nên chiếm 66-75% (từ 2/3 đến 3/4) trên giá bán lẻ thuốc lá. Theo đánh giá của WHO, WB, IMF và các đối tác phòng chống tác hại của thuốc lá thì giá bán thuốc lá của Việt Nam vẫn còn thấp do tỷ lệ thuế trên giá bán lẻ chỉ chiếm khoảng 38,85%.

"Mặc dù đã được tăng thuế tiêu thụ đặc biệt theo lộ trình năm 2016-2019 nhưng, tỷ lệ hút thuốc lá ở Việt Nam vẫn ở mức cao. Như vậy, việc sử dụng thuốc lá, cần được tiếp tục kiểm soát hơn nữa và lộ trình tăng thuế này trong thời gian vừa qua vẫn chưa đạt mục tiêu giảm sử dụng như đã đề ra", Bộ Tài chính đánh giá.

Nước ta áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá là 75%, rượu 35-65%, bia 65%...