Dán băng rôn phản đối Uber, Grab là tiêu cực, tự phát và không phù hợp

Trả lời phóng viên Dân Trí về quá trình diễn ra cuộc đấu tranh giữa taxi truyền thống và Uber, Grab hiện nay, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nói: “Dán logo là cách tiếp cận tiêu cực, tự phát và không phù hợp”, phóng viên Dân Trí xin trích đăng ý kiến của chuyên gia Lan về vấn đề nói trên.

Thưa bà, gần đây việc Hiệp hội taxi Hà Nội có đề xuất dừng khẩn cấp thí điểm Uber, Grab, cao trào là hàng loạt taxi dán logo lên thân xe phản đối Uber, Grab, bà có quan sát và nhận định gì?

- Tôi nghĩ biện pháp và cách thức cạnh tranh hiện nay là bất hợp lý, phi thị trường. Không thể dừng và không thể cấm được. Đối với nghĩa vụ thuế thì Nhà nước cần phải có cách thu thuế tốt nhất đối với doanh nghiệp (DN) mới gia nhập thị trường. Còn nếu không có biện pháp thu thuế hợp lý thì phải tìm mọi cách thu, câu hỏi là có khả năng thu được không? Theo tôi chúng ta cần làm rõ cái gì ra cái đó.

Việt Nam đang rất muốn đi vào hiện đại hoá, công nghiệp 4.0 để phát triển đất nước, tìm động lực mới. Nhưng việc Uber và Grab là sản phẩm kinh tế sẻ chia, hoạt động trên nền tảng công nghệ 4.0 mà mình khuyến nghị bỏ, dừng hoặc đóng cửa thì nó biểu thị điều không hay là chưa gì mình đã sợ, đã né. Việc dán logo chẳng những phản tác dụng mà còn giúp quảng cáo cho Uber và Grab.

Uber và Grab là sản phẩm mới của kinh tế sẻ chia, bản thân ứng dụng này đang được người tiêu dùng đón nhận, theo bà chúng ta nên đối xử với loại hình kinh doanh mới này như nào?

- Tận dụng tài sản xã hội vào kinh doanh sẽ tốt hơn cho nền kinh tế, thay vì mua ô tô, người ta có thể hạn chế để thuê Uber hoặc Grab những khi cần thiết. Nếu trường hợp giá đội lên khung giờ cao điểm, họ hoàn toàn có thể chọn lựa phương thức khác để đi, đâu phải thị trường có mỗi Uber và Grab.

Uber không chỉ gặp phản đối ở Việt Nam mà còn bị phản đối ở 1 số nước khác. Nhưng qua bao nhiêu phản đối, họ vẫn phát triển được, điều đó minh chứng cho nguyên do sự tồn tại của nó.

Đừng khước từ những lợi ích nó mang lại với những lý do chỉ để đảm bảo lợi ích của nhóm này, nhóm kia. Cái tôi sợ nhất là việc cơ quan Nhà nước không thể quản lý được thì cấm, cản... Đó là cái mình bao nhiêu năm bị rồi, với những cái mới đừng áp dụng theo cách đó.

Uber xuất phát từ các nước phát triển, nơi họ có sẵn phương tiện, họ giàu có nhưng họ vẫn sẻ chia lợi ích để tiết kiệm cho nhau, từ đó tiết kiệm chi phí toàn xã hội. Họ giàu có nhưng họ vẫn sáng tạo, có trách nhiệm với xã hội để tận dụng được nguồn lực tối đa để phát triển. Việt Nam chúng ta chưa giàu thì chúng ta phải học từ những cái đó mà công nghệ thông tin là chìa khoá, là cánh cửa để chúng ta mở rộng, chứ thụt lùi, lảng tránh mãi sao được?

Sau kiến nghị của Hiệp hội taxi Hà Nội dừng khẩn cấp Uber, trả lời báo giới tại buổi họp báo thường kỳ Chính phủ, lãnh đạo Bộ GTVT nhấn mạnh: Cho phép các địa phương tự quyết về thí điểm Uber và Grab trên cơ sở điều kiện hạ tầng và giao thông. Bà nhận định gì về quan điểm này?

- Không thể để chính sách bị xé lẻ trong đất nước được, tỉnh nào muốn gì thì làm là không nên. Ở các địa phương chúng ta thấy rõ các nhóm DN thân hữu với chính quyền địa phương. Vì thế, để cho địa phương được đặc quyền sẽ dẫn đến quyền anh, quyền tôi, sân sau, sân trước. Bằng chứng là bến xe, nhà ga chỉ có 1 hãng được vào kinh doanh qua đấu giá, qua đấu thầu.... Nhưng đằng sau đó là mối quan hệ chằng chịt.

Tôi không đồng tình với đề xuất cho địa phương quyền tự quyết thí điểm Uber vì dễ bị chi phối bởi lợi ích hẹp của địa phương. Nó bác bỏ đi một hình thức kinh doanh mới, tạo ra thói quen lười biếng quản lý, chỉ biết quản, cấm của giới lãnh đạo địa phương.

Xin trân trọng cảm ơn bà!

Nguyễn Tuyền (Thực hiện)