Đại dịch, xăng dầu giảm sốc, các “ông lớn" khốn đốn: Hàng nghìn tỷ bốc hơi

Doanh nghiệp xăng dầu chịu tác động kép

Trong báo cáo vừa được gửi Thủ tướng, Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã cập nhật cụ thể về tác động của đại dịch Covid-19 đối với 19 tập đoàn, tổng công ty do Uỷ ban này quản lý.

Theo số liệu báo cáo, dự kiến doanh thu của các tập đoàn, tổng công ty trong 3 tháng đầu năm 2020 giảm khoảng 27.376 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2019. Nhiều doanh nghiệp không cân đối được thu chi, báo lỗ.

Trong đó, một số doanh nghiệp chịu tác động kép do tình hình dịch bệnh Covid-19 ngày càng diễn biến phức tạp và nghiêm trọng, đồng thời chịu tác động từ việc giá dầu giảm sâu.

Điển hình là trường hợp của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN). Theo số liệu tài chính hợp nhất của Tập đoàn, trong quý I/2020, tổng doanh thu ước đạt 88.300 tỷ đồng; giảm 13.194 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2019, tổng lợi nhuận sau thuế ước đạt 4.440 tỷ đồng; giảm 4.580 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2019.

Theo báo cáo của PVN, trường hợp giá dầu thô giảm xuống 55 USD/thùng đến 30 USD/thùng sẽ làm doanh thu bán dầu thô năm 2020 giảm tương ứng 9.200 tỷ đồng đến 55.100 tỷ đồng.

Tổng doanh thu tập đoàn ước tính giảm 23.000 tỷ đồng đến 141.000 tỷ đồng, nộp ngân sách từ nguồn thu dầu thô sẽ giảm tương ứng từ 3.111 tỷ đồng đến 18.600 tỷ đồng, nộp ngân sách của toàn tập đoàn giảm từ 5.000 tỷ đồng đến 27.100 tỷ đồng so với kế hoạch được phê duyệt.

Báo cáo của Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp nêu rõ, tình trạng giá dầu xuống thấp như hiện nay khiến thiệt hại về kinh tế là rất lớn, những lợi điểm từ nhập khẩu xăng dầu giá thấp không thể bù đắp.

Dịch bệnh cũng làm ảnh hưởng tiến độ cung cấp vật tư thiết bị cho hàng loạt dự án, gây chậm trễ trong công tác lắp đặt, chậm tiến độ vận hành so với kế hoạch. Các hoạt động dịch vụ của PVN như khoan, vận chuyển, hoá chất... đều bị tác động tiêu cực, một số công ty bị lỗ như Bình Sơn, PV Oil…

Mới đây, Công ty cổ phần Lọc hoá dầu Bình Sơn (BSR) - đơn vị vận hành Nhà máy lọc dầu Dung Quất còn cho biết đang xem xét tới phương án dừng vận hành nhà máy một thời gian. Lý do, giá dầu thô trên thị trường thế giới giảm sâu, tình hình dịch bệnh khiến nhu cầu vận tải giảm mạnh, kéo theo tiêu thụ xăng dầu thấp, giảm 30-40% so với cùng kỳ các năm.

Ở một số thời điểm lượng hàng tồn kho của BSR lên tới hơn 90%, buộc nhà máy phải gửi hàng đến các kho khiến chi phí tăng lên, ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Tại Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), tình hình cũng không mấy sáng sủa khi “ông lớn" này cũng phải chịu những tác động vô cùng lớn từ đại dịch Covid-19 cùng mức giá dầu giảm sâu nhất trong vòng 10 năm nay.

Trong quý I/2020, tổng doanh thu Petrolimex ước đạt 28.449 tỷ đồng, giảm 1.706 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2019, ước lỗ 572 tỷ đồng. Dự kiến cả năm 2020, doanh thu sẽ giảm 12.517 tỷ đồng, ước suy giảm 1.143 tỷ đồng so với kế hoạch năm 2020. Nộp ngân sách nhà nước dự kiến giảm tương ứng khoảng 500 tỷ đồng so với kế hoạch 2020 nếu dịch kéo dài đến quý 4.

Nguyên nhân chính dẫn đến kết quả hoạt động kinh doanh xăng dầu giảm sútđược cho biết do Petrolimex là doanh nghiệp có hệ thống phân phối phủ rộng toàn quốc và xăng dầu là mặt hàng cần phải có đủ dự trữ tồn kho.

Trong quý I/2020, giá xăng dầu thế giới giảm quá nhanh với biên độ lớn (giảm 60%) đã tác động đến giá vốn tồn kho của Petrolimex.

Trong trường hợp dịch vẫn diễn biến phức tạp, các hãng hàng không trong nước và quốc tế sẽ tiếp tục tạm dừng các chuyến bay trong nước và quốc tế, nhu cầu vận tải đường thuỷ, đường bộ sụt giảm mạnh khiến sản lượng xuất bán xăng dầu thấp, dự trữ tồn kho tăng cao sẽ ảnh hưởng nặng nề hơn nữa đến tình hình sản xuất kinh doanh của Petrolimex.

Gỡ khó cho doanh nghiệp

Liên quan đến việc giá dầu giảm, báo cáo Bộ trưởng Công Thương, Vụ trưởng Vụ Dầu khí và than cho biết tại Nghị quyết số 86 của Quốc hội về dự toán ngân sách nhà nước năm 2020, phương án giá dầu thô năm 2020 được thông qua là 60 USD/thùng.

Tuy nhiên giá dầu liên tiếp xuống thấp, nhiều thời điểm giao dịch ở mức hơn 20 USD/thùng. Với mức giảm rất sâu như vậy, lãnh đạo Vụ dầu khí và than cho biết, các doanh nghiệp trong lĩnh vực đang đối mặt với những khó khăn rất lớn.

“Hoạt động sản xuất và kinh doanh xăng dầu chịu tác động kép, giá dầu giảm sâu làm giá sản phẩm xăng dầu giảm sâu, đồng thời nhu cầu tiêu thụ sụt giảm trên 30% do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19”, Vụ trưởng Vụ Dầu khí và than cho biết.

Theo báo cáo của Vụ Dầu khí và than, tồn kho xăng dầu của Nhà máy lọc dầu Dung Quất và Liên hợp lọc hoá dầu Nghi Sơn mức rất cao, khoảng 70-80%.
Do yếu tố tồn kho và khoảng cách chênh lệch giữa giá sản phẩm với giá dầu thô thấp khiến hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Cổ phần Lọc Hóa Dầu Bình Sơn (BSR) tháng 2/2020 lỗ 313 tỷ đồng, luỹ kế 2 tháng đầu năm 2020 lỗ 228 tỷ đồng.

Ngoài ra, do dịch Covid-19 khiến giá dầu giảm làm ảnh hưởng đến giá cung cấp của các giàn khoan khi tái ký hợp đồng, đối tác sẽ yêu cầu đàm phán lại giá.

Bên cạnh đó, các giàn khoan hiện đang cung cấp cho khách hàng nước ngoài, nếu dịch bệnh kéo dài, các cửa khẩu đóng cửa ngừng các chuyến bay quốc tế... sẽ ảnh hưởng đến việc triển khai các hợp đồng cung cấp dịch vụ và giá cho thuê giàn.

Để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp thuộc phạm vi mình quản lý, Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã có những kiến nghị Thủ tướng, các bộ ngành xem xét một số vấn đề cụ thể.

Trong đó, Uỷ ban kiến nghị Bộ Tài chính, Công Thương xem xét phương án giảm thuế xuất khẩu đối với mặt hàng xăng dầu sản xuất trong nước để PVN có thể xuất khẩu các sản phẩm này, giảm lượng hàng tồn kho, tăng nguồn vốn lưu động.

Kiến nghị Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước xem xét khoanh nợ gốc, kéo dài thời hạn vay của các hợp đồng tín dụng, không tính lãi phạt trên lãi và gốc chậm trả trong thời gian dịch, được cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho một số các tập đoàn, tổng công ty.

Ngân hàng Nhà nước sớm có hướng dẫn về trình tự, thủ tục khơi thông nguồn gốc để các tập đoàn, tổng công ty sớm tiếp cận được gói hỗ trợ tín dụng 250 nghìn tỷ đồng. Đồng thời Bộ Tài chính xem xét phương án giảm thuế VAT, lùi thời hạn nộp thuế, miễn giảm khoản chậm nộp tiền thuế...

Nguyễn Mạnh