Chợ "độc" ở Đà Thành: Chợ chim

Bài 1: Tôi đi mua chim

Không biết những khu chợ bán hàng "độc" duy nhất là chim rừng ấy hình thành từ lúc nào, chỉ biết ở đó có những bà, những chị, những cô trẻ măng chỉ chuyên bán... chim cho khách. Và tôi là khách hàng duy nhất đến chợ chim này để ngắm chứ không mua vì tôi không đủ sức nuôi.

Mua chim... đi anh!

Chợ hàng "độc" chỉ bán duy nhất một mặt hàng chim rừng để nuôi làm cảnh tụ tập trên vỉa hè đường Nguyễn Hữu Thọ, cạnh bệnh viện Quân y 17, thuộc phường Hải Châu, TP. Đà Nẵng. Đây có thể nói là chợ bán hàng "độc" là chim lớn nhất Đà Thành từ trước đến nay mà tôi thấy.

Vừa dựng xe bên vỉa hè, 3 cô gái không biết trẻ hay già, xấu hay đẹp do choàng khăn kín mặt để chống nắng chạy ra đon đả mời chào: "Mua chim đi anh. Anh thích loại chim nào? Chim to, chim nhỏ, chim mới ra ràng... loại chi cũng có, miễn là anh thích!".

Thấy khách lạ, mấy chú chim nhảy tứ tung trong chiếc lồng sắt hình vuông. Chị bán chim hỏi: "Anh mua loại chim nào? Chào mào, sáo sậu...? Ở đây, chị em tui bán đủ tất cả các loại chim. Anh thích con nào thì cứ chọn tui bán mở hàng giá rẻ cho...".

Thấy tôi săm soi những chú chim rừng và lấy máy ảnh ra chụp, mấy chị bán chim tưởng tôi là kiểm lâm hay nhà báo đi kiểm tra chợ chim tụ họp trên vỉa hè này, nên bấm nhau cảnh giác. Một chị bán chim bên cạnh lên tiếng than thở: "Chụp chi nhiều rứa anh hè. Tụi em dân quê không việc làm nên mới đi bắt chim chở ra đây bán kiếm tiền nuôi con mà...".

"Ở quê mùa nắng không biết làm chi kiếm tiền nuôi con ăn học, nên mấy ông chồng tranh thủ lên rừng bắt chim, còn chị em tụi tui chở ra phố bán. Khổ lắm anh à, mấy ngày ni bị đuổi hoài bán đâu có được...". Chị bán chim tên Phương kể khổ khi tôi hỏi tại sao chủ các hàng bán chim toàn là phụ nữ, con gái? Thì ra các cô, các chị đi bán chim - là thứ mà những người chồng săn bắt được sau nhiều ngày đêm lặn lội ở rừng sâu.

Hầu hết những chủ hàng chim bày bán trên vỉa hè hay chở lang thang khắp các nẻo đường phố Đà Nẵng chủ yếu là dân quê Quảng Nam. Nhiều chị bán chim than thở về cảnh đoạn trường của nghề bán chim. Nhưng cũng nhờ nghề này, nhiều gia đình có của ăn, của để, nuôi con ăn học đàng hoàng.

Giàu nhờ chim

Với 4 sào ruộng khoán nước trời, nhưng 7 người trong gia đình anh Lê Lâm ở Quế Châu, huyện Quế Sơn, Quảng Nam vẫn sống sung túc đủ đầy. So với nhiều gia đình ở mãnh đất khó nghèo này, gia đình anh Lâm thuộc hàng "đại gia" của làng.

Hỏi bí quyết làm giàu, anh Lâm bảo chẳng có chi, chỉ khá hơn bà con hàng xóm ở vùng đất khó là quý lắm rồi. Bí quyết để đủ ăn, nuôi con ăn học đàng hoàng, theo tiết lộ của vợ chồng anh Lâm, là nhờ... chim!

Anh Lâm kể, nhà có 4 sào ruộng nước trời, nuôi thêm mấy con heo, anh giao cho vợ. Mình anh quanh năm suốt tháng ở trên rừng đi bắt chim về cho vợ tranh thủ chở ra Đà Nẵng bán kiếm tiền.

"Cách đây chục năm, chim rừng nhiều vô kể, nào chào mào, sáo sậu, chích choè về vườn nhà anh làm tổ đẻ con... chẳng ai thèm bắt. Tôi nhặt được chú chim chích choè bị rơi từ tổ xuống đất đem về nuôi. Khi lớn, con chim hót rất hay. Bỗng một hôm có người bạn từ Đà Nẵng đến chơi, thấy con chim nên chết mê, chết mệt năn nỉ tôi bán và mua cho bằng được", anh nói.

Anh bảo nếu thích thì cứ lấy, cho bao nhiêu thì tuỳ! Người bạn mua được con chim quý nên mời anh ra quán nhậu một trận tẹt ga rồi còn nhét vào túi anh cục tiền.

"Lúc bạn nhét cục tiền vô túi sau khi chào từ biệt lên xe về Đà Nẵng, tui cứ nghĩ cục tiền lẻ. Về nhà, bà vợ tui trố mắt kinh ngạc khi đếm đi đến lại được 5 triệu đồng - thời đó tương đương 1 cây vàng. Tui không tin con chim chích choè tui nhặt đem về nuôi lại có giá cao như vậy. Kể từ đó tui nghĩ mình đi bắt chim rừng nuôi đem bán, và nghề chim đến với vợ chồng tui cũng được hơn 7 năm rồi... " - anh Lâm tâm sự.

Bắt đầu từ con chim đầu tiên bán được tiền triệu ấy, vợ chồng anh Lâm bám theo nghề săn bắt, nuôi và buôn bán chim rừng. Bất kể ở đâu có tổ chim mấy đứa trẻ tìm được là anh đến hỏi mua cho bằng được về chăm sóc rồi đem bán.

Anh bảo chim rừng có nhiều loại, đắt nhất là chích choè than, khướu, sáo sậu, hoạ mi (chim chiền chiện). Để bán được giá, anh phải cất công đi săn tìm chim non đem về nuôi tập hót rồi mới đem bán. Còn nếu săn được chim mẹ thì giá thấp hơn.

Từ nghề săn chim và bán chim cảnh này, anh Lâm tiết lộ mỗi tháng anh kiếm cũng được hơn 15-20 triệu đồng. Nếu trúng mánh, săn được chích choè than, hay khướu con đem về nuôi đến khi biết hót thì vô giá. Tuỳ khách mua, nếu họ thích có con hơn chục triệu đồng.

Nhiều nông dân vùng quê khó nghèo ở các huyện Đại Lộc, Quế Sơn, Duy Xuyên, Điện Bàn trở thành "đại gia" làng nhờ chim.

Thành "râu" - một "đại gia" chim chốn Đà Thành nói rằng nghề nuôi chim, buôn chim này cũng lắm công phu. Để kiếm được tiền nhờ buôn chim việc đầu tiên phải biết chơi chim và mê chim. Đó là bài học đầu tiên khi tôi lọ mọ tìm hiểu và tham gia vào thế giới của "đại gia" chim nơi đất Đà Thành này.

Theo Vũ Trung

VEF