Ai đang ép giá lúa gạo?

Doanh nghiệp không giảm giá

Vụ lúa đông xuân năm nay, các tỉnh khu vực ĐBSCL xuống giống trên 1,5 triệu ha, đã thu hoạch 887.973 ha, diện tích còn lại đang trong giai đoạn trổ-chín. Lúa xuân hè 2009, đã xuống giống 131.733 ha, ở các giai đoạn mạ, đẻ nhánh đến làm đòng.

Theo Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), năng suất bình quân vụ đông xuân đạt 6,2 - 6,3 tấn/ha. Dự kiến, đến giữa tháng 4/2009, nông dân ĐBSCL sẽ thu hoạch dứt điểm lúa đông xuân. Dự báo sản lượng  toàn vùng  sẽ đạt 9,6 - 9,8 triệu tấn, tương đương với vụ đông xuân năm ngoái.

Trong điều kiện thời tiết thuận lợi như hiện nay, bà con nông dân đang khẩn trương thu hoạch hết diện tích lúa còn lại. Tuy nhiên, những ngày qua giá lúa liên tục giảm.

Anh Nguyễn Văn Lạc ở xã Long Phú, huyện Tân Châu cho biết: “Tôi vừa thu hoạch xong 2,5 ha lúa OM 2514, năng suất 7 tấn/ha. Ngày 27/3 thấy anh Nguyễn Văn Hoà nhà bên cạnh bán giống lúa OM 2514 giá 4.430 đồng/kg ngày 29/3 lúa tôi đem về cũng giống OM 2514 kêu bạn hàng bán, xem lúa xong trả 4.380 đồng/kgchỉ sau có 2 ngày lúa sụt 50 đồng/kg. Chưa kịp bán thì hôm sau sụt thêm 50 đồng/kg, hiện chỉ còn 4.330 đồng/kg”.

Theo Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu An Giang (Angimex), từ đầu năm đến nay, Hiệp hội lương thực Việt Nam giao cho công ty xuất khẩu 40.000 tấn gạo theo hợp đồng, số còn lại công ty tự tìm đầu ra.

Suốt tuần qua và cho đến hôm nay giá lúa gạo công ty mua vào vẫn giữ ổn định. Gạo nguyên liệu làm gạo 15% - 25% công ty đang mua vào giá dao động từ 5.700 - 5.750 đồng/kg gạo nguyên liệu làm gạo 5% dao động từ 5.800 - 5.820 đồng/kg.

Cũng theo đại diện của công ty này, hiện giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang rất tốt, nên giá lúa trong vụ đông xuân sẽ không giảm. Trường hợp giá lúa trên thị trường giảm hoàn toàn do cánh hàng xáo tự giảm giá mua lúa của nông dân.

Nguyên nhân là do có thể thời điểm này nông dân đang thu hoạch rộ lúa đông xuân, lượng lúa hàng hoá trên thị trường quá nhiều, mà nông dân lại cần bán, nên bị hàng xáo ép giá.

Giá lúa gạo sẽ tiếp tục tăng

Bộ Công Thương cho biết, quý 1/2009, xuất khẩu gạo cả nước đạt hơn 1,742 triệu tấn, tăng hơn 76% so cùng kỳ. Hiện giá gạo 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam là 435 - 460 USD/tấn giá FOB, giảm trung bình 20 USD/tấn; gạo 25% tấm ổn định ở mức 400 - 410 USD/tấn.

Theo Trung tâm Thông tin - Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, sau nhiều tuần tăng liên tiếp, gạo xuất khẩu Việt Nam tuần này giảm so với tuần trước. Giá gạo xuất khẩu 5% giảm 22 USD/tấn, xuống mức 448 USD/tấn. Gạo 25% tấm giảm 5 USD/tấn xuống còn 400 USD/tấn.

Hiện giá lúa trong nước có xu hướng tăng do các doanh nghiệp tích cực thu mua lúa phục vụ cho các hợp đồng giao hàng trong 6 tháng đầu năm với khối lượng lớn (hơn 3 triệu tấn) và theo chỉ đạo mới của Thủ tướng Chính phủ giao cho 2 tổng công ty lương thực miền Bắc và Nam mua hết lượng lúa hàng hoá trong dân, đảm bảo mức lãi 30% cho nông dân.

Ông Huỳnh Minh Huệ, quyền Tổng thư ký Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, nếu tính tiến độ xếp hàng ra theo hợp đồng đã ký, thì 4 tháng còn lại mỗi tháng cả nước sẽ phải xuất ít nhất 600.000 tấn gạo.

Theo tính toán của VFA, do tiến độ giao hàng khá căng thẳng như hiện nay, khi vụ đông xuân thu hoạch rộ giá lúa sẽ không xuống. Cho tới nay, có thể nói chúng ta hoàn toàn chủ động trong việc tiêu thụ lúa hàng hoá của vụ đông xuân và trong 6 tháng đầu năm 2009.

Giá lúa cuối năm 2008 khoảng 3.800 đồng/kg, hiện nay đã lên 4.300 - 4.400 đồng/kg, theo đánh giá của VFA, giá gạo sẽ còn tăng lên nữa và nông dân hoàn toàn có lợi trong điều kiện lúa, gạo như hiện nay.

Năm 2009, theo hướng dẫn của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam xuất khẩu từ 4,5 - 5 triệu tấn gạo. Kế hoạch xuất khẩu cho 6 tháng đầu năm khoảng 3 triệu tấn gạo, hiện nay hợp đồng đã ký cho 6 tháng đầu năm đã vượt qua 3 triệu tấn.

Việc chuẩn bị đầu ra để xuất khẩu và tiêu thụ lúa gạo hàng hoá cho vụ đông xuân đang triển khai rất chủ động, nên không phải lo gì đến việc tiêu thụ lúa đông xuân. Cái lo hiện nay của VFA là nếu số lượng ký hợp đồng tăng thêm nữa, thì có khả năng không đủ hàng giao và ảnh hưởng đến vấn đề cân đối lương thực.

Như vậy, qua thực tế xuất khẩu gạo, giá lúa lên hay xuống trong dân không hoàn toàn do giá gạo xuất khẩu tăng hay giảm hoặc do các công ty lương thực quyết định, mà phụ thuộc vào sự định giá mua lúa của hàng xáo với nông dân!

Đây là vấn đề không mới, nhưng để giúp nông dân bớt thiệt thòi thì rất khó, vì hiện nay hầu hết việc thu gom lúa gạo trong dân đều do cánh hàng xáo chi phối.

Theo Nguyễn Huyền
VnEconomy