Não to hơn có thông minh hơn?

Các nhà khoa học mới tìm ra những thông tin mới về tương quan giữa kích thước của bộ não sinh vật và trí thông minh.

Theo phát hiện của các nhà nghiên cứu, vượn cáo có thể làm tốt hơn những con vượn lớn trong một số nhiệm vụ nhận thức, mặc dù có bộ não nhỏ hơn tới 200 lần.

Mối quan hệ giữa kích thước não và trí thông minh đã là nguồn gốc của cuộc tranh luận trong một thời gian dài, với cái gọi là giả thuyết Trí thông minh cho rằng bộ não lớn hơn cho phép khả năng ghi nhớ lớn hơn và học nhanh hơn. Lập luận này đã được sử dụng để giải thích tại sao con người, có bộ não lớn so với kích thước cơ thể của họ, lại rất thông minh.

Vượn lớn và các loài linh trưởng khác là họ hàng tiến hóa sống gần nhất của chúng ta và đều là những chủ nhân của những bộ não lớn. Tuy nhiên, loài nào trong số những loài này thông minh nhất không phải là điều có thể dễ dàng xác định được.

Các nhà khoa học đã tiến hành một số thử nghiệm bằng cách sử dụng Pin kiểm tra nhận thức linh trưởng (PCTB), bao gồm một số nhiệm vụ được thiết kế để đánh giá các khía cạnh khác nhau của trí thông minh. Các tài liệu khoa học đã chứa rất nhiều dữ liệu về điểm số PCTB của các loài linh trưởng haplorhine - bao gồm các loài vượn lớn như tinh tinh, đười ươi và khỉ đột, cũng như khỉ đầu chó.

Tuy nhiên, các tác giả của nghiên cứu mới nhất đã quyết định áp dụng PCTB cho loài vượn cáo. Đây là loài tách ra từ dòng linh trưởng chính cách đây khoảng 60 triệu năm và do đó giữ lại nhiều đặc điểm của loài linh trưởng tổ tiên. Do đó, chúng cung cấp một mô hình sống về nguồn gốc năng lực nhận thức của các loài linh trưởng hiện đại.

Ba loài vượn cáo mà các nhà nghiên cứu đưa vào thử nghiệm đều đạt được điểm số tương đương với loài haplorhines có não lớn hơn. Điều hấp dẫn nhất là vượn cáo vượt trội hơn vượn lớn về lý thuyết thang đo tâm trí, được đánh giá bằng cách sử dụng các bài kiểm tra yêu cầu đối tượng theo dõi ánh nhìn của cá nhân khác và tìm ra ý định của họ.

Ngay cả vượn cáo chuột, có bộ não nhỏ hơn 200 lần so với tinh tinh và đười ươi, cũng đạt được điểm số tương đương với các loài linh trưởng khác trong phần lớn các bài kiểm tra trong phạm vi xã hội.

Chúng bao gồm thang đo học tập xã hội, trong đó động vật phải sử dụng thông tin do con người cung cấp để giải câu đố và thang đo giao tiếp, yêu cầu động vật linh trưởng hiểu các tín hiệu do con người đưa ra.

Tuy nhiên, một số loài linh trưởng khác đã làm tốt hơn vượn cáo trong các nhiệm vụ trong phạm vi vật lý, trong đó tinh tinh tỏ ra giỏi nhất trong các thử thách liên quan đến việc tìm ra số lượng, trong khi vượn người và khỉ đầu chó giỏi hơn vượn cáo trong các nhiệm vụ không gian.

“Với nghiên cứu của chúng tôi, chúng tôi chỉ ra rằng khả năng nhận thức không thể được khái quát hóa, nhưng các loài khác nhau ở các kỹ năng nhận thức theo miền cụ thể. Theo đó, mối quan hệ giữa kích thước não và khả năng nhận thức không thể được khái quát hóa. Vì vậy, về mặt kỹ thuật, điều này có thể có nghĩa là không phải tất cả con người đều có thể tuyên bố mình thông minh hơn khỉ chỉ vì có bộ não lớn hơn”, tác giả nghiên cứu Claudia Fichtel giải thích.