Sự thật về "cây táo Newton" 400 năm trước

Câu chuyện đầy thú vị và ý nghĩa về nhà khoa học vỹ đại người Anh Isaac Newton vẫn được lưu truyền lại cho hậu thế. Vào một ngày mùa thu, khi đang ngồi trên ghế trong vườn đọc sách, bỗng một quả táo chín bất ngờ rơi xuống đầu Newton.

Nhìn quả táo rơi rụng gợi cho nhà bác học nảy sinh suy nghĩ mới. Từ những băn khoăn về việc vạn vật đều chịu một lực hút, phải chăng đó là lực hút Trái đất, Newton tìm ra định luật quan trọng với tên gọi “Vạn vật hấp dẫn”.

Chuyện của Newton và quả táo rơi là một trong những giai thoại nổi tiếng nhất giới khoa học. Người ta cho rằng, câu chuyện có thể được tô vẽ thêm một vài phần, ví dụ như chi tiết nhà bác học người Anh bị táo rơi trúng đầu. Nhưng quan trọng hơn vẫn có những sự thật xung quanh nó.

Tài liệu đầu tiên viết về vụ táo rơi xuất hiện trên bảo thảo của John Conduitt – phụ tá cho Newton tại Royal Mint. Ông cũng đồng thời là chồng của cháu gái nhà bác học người Anh. Năm 1726, sau ngày mất của Newton, John Conduitt đã mô tả lại sự kiện.

Trong một cuốn hồi ức khác về cuộc đời Newton xuất bản năm 1752, nhà văn William Stukeley kể về cuộc trò chuyện giữa hai người. “Chúng tôi đi vào khu vườn, uống rượu dưới bóng mát một cây táo. Khi ấy, Newton chỉ về quả táo trên cây làm ví dụ và hỏi tại sao nó rơi xuống đất, thay vì đi ngang hoặc bay ngược lên”. Nhà văn cũng khẳng định, khi đó Newton đã mường tượng về một lực hút của trái đất với vạn vật, nhưng chưa được biết tới.

Cũng theo nhà văn Stukeley, Newton thấy thú vị khi biết tới giai thoại quả táo rơi trúng đầu giúp ông tìm ra định luật nổi tiếng. Dù chính bản thân Newton không xác định cây táo nào trong vườn giúp ông nhận ra lực hút trái đất, nhưng người ta mặc định cây xum xuê nhất vườn là nơi có quả táo rơi trúng đầu nhà bác học lừng danh.

Ngày nay, khi tới hạt Lincolnshire, Anh, du khách có thể ghé qua trang viên Woolsthorpe của gia đình nhà bác học Newton để tận mắt chứng kiến cây táo nổi tiếng. Đó là một cây táo hoàn toàn có thật, vẫn còn xanh tốt tới ngày nay. Và điều mấu chốt ở chỗ, nó gắn liền với câu chuyện thú vị để Newton tìm ra định luật vạn vật hấp dẫn.

Theo tài liệu ghi lại, cây táo được chăm sóc từ những năm 1750 do các thế hệ của gia đình Woolerton thay nhau chăm bón. Năm 1816, một trận bão quét qua khiến nhiều cành táo bị gãy nát nhưng nó vẫn đâm chồi nảy lộc và may mắn không bị bật gốc.

Ngày nay, cây táo vẫn tồn tại qua chặng đường gần 400 năm lịch sử, do National Trust quản lý và chăm sóc. Đây là tổ chức bảo tồn các di sản tự nhiên, kiến trúc lịch sử trên lãnh thổ Vương quốc Anh. Nơi này hiện thường xuyên đón tiếp du khách ghé thăm hàng năm.

Huy Hoàng

Theo Apt/York