Háo hức thử “mãng xà biển” ở Quảng Bình

Du khách khi đến Quảng Bình, ngoài được vẫy vùng giữa bốn bề bãi biển Nhật Lệ xanh trong, mát lạnh hay ngây ngất với cảnh đẹp của Phong Nha – Kẻ Bàng, thì cũng đừng quên thưởng thức món đẻn biển lừng danh. Không phải ngẫu nhiên mà người dân nơi đây có hẳn một câu thơ dành riêng ca ngợi món đặc sản này.

“Cụng đầu tí chút mùi men

Lai rai hương đẻn mà nên bạn tình”

Đẻn chính là một loài rắn biển, thân nhỏ và thon dài từ 1 đến 2 mét, có vảy, mình vằn da nhám, đuôi dẹt như cá mái chèo. Đầu con đẻn rất nhỏ, có phủ các phiến sừng. Đặc biệt, răng chúng có nọc độc nằm ở hàm trên.

Trước đây, nghề săn đẻn chỉ có ở các bờ biển Nam Trung Bộ và Nam Bộ. Nhưng hiện nay, đây đã trở thành một nghề mới của ngư dân vùng biển Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh. Khi đánh bắt đẻn, ngư dân phải đối diện với rất nhiều mối nguy hiểm, thậm chí nếu không cẩn thận sẽ phải bỏ mạng vì nọc độc của đẻn rất mạnh. Nhiều ngư dân quen gọi đẻn bằng cái tên “mãng xà biển”.

Khoảng gần chục năm về trước, đẻn có vướng vào lưới, ngư dân cũng vứt trở lại biển, chẳng ai dám ăn vì sợ trúng độc. Một ngư dân vùng biển tỉnh Nghệ An cho biết: “Nọc độc của đẻn chẳng khác gì rắn hổ mang. Nếu không có bài thuốc đặc trị, người bị đẻn cắn lâu nhất cũng chừng nửa giờ đồng hồ là tắt thở. Từ khi có tin đồn uống rượu đẻn giúp nam giới khỏe mạnh gân cốt, kéo dài tuổi xuân, con đẻn “lên ngôi” và được người ta tìm mua ráo riết. Có người còn bảo thịt đẻn như một bài thuốc quý giúp trường sinh bất lão.”

Bình quân 1kg đẻn mua vào là 150.000 đồng, bán ra từ 250.000-300.000 đồng và rất được khách hàng ưa chuộng. Nếu muốn có bữa tiệc đẻn ra trò, khách hàng phải tốn tiền triệu trở lên. Các loại đẻn chủ yếu dùng để ngâm rượu thì có giá cao hơn nhiều, tùy vào kích thước to, nhỏ mỗi con. Chính vì lợi nhuận cao nên dù ý thức được đây là loài rắn có nọc độc cực mạnh song không ít ngư dân vẫn mạo hiểm tính mạng để đánh bắt.

Mùa đẻn biển thường là mùa hè. Đẻn gồm rất nhiều loại như đẻn kim, đẻn cá, đẻn sọc, đẻn bông, đẻn gai…, mỗi loại khi chế biến lại có hương thơm và vị ngọt khác nhau. Người dân Quảng Bình chế biến được vô vàn các món ăn ngon từ đẻn, nào là cháo đẻn, đẻn hầm sả ớt, đẻn bằm xúc bánh đa, chả đẻn, đẻn nướng cuốn lá lốt và đẻn hầm thuốc bắc… Tuy nhiên, ram đẻn và đẻn ngâm rượu vẫn là hai món nổi tiếng nhất thường thấy.

Tiết đẻn (hải xà huyết) là thứ mà du khách bốn phương tò mò muốn thưởng thức hơn cả. Món rượu này thường được chế biến đầu tiên trước khi chờ ăn các món khác. Để có chén rượu tiết đẻn đúng chuẩn, người ta phải cắt lấy tiết đẻn rồi đem pha với rượu. Nhấm nháp hương vị của rượu tiết đẻn, người uống sẽ cảm thấy cái vị ấm nồng và hơi chát hòa lẫn, tạo nên cảm giác rất khó quên. Tiết đẻn rất tốt cho cơ thể, giúp giảm chóng mặt, đau lưng và điều hòa cơ thể, an thần, giúp ăn ngủ tốt hơn. Bên cạnh đó, đẻn biển cũng có thể được ngâm cả con vào bình rượu, chỉ cần đợi từ nửa tháng trở lên là uống được.

Ngoài rượu đẻn thì ram cũng là một món cực ngon. Thịt đẻn chứa nhiều protein và acid amin nên rất bổ dưỡng. Những con đẻn được làm sạch sẽ, lấy hết ruột và huyết đen trên sống lưng, băm thật nhuyễn rồi cho gia vị vào trộn đều, để thấm thì đem cuốn lại thành từng chiếc ram nhỏ. Sau đó đưa lên chảo rán đều, mùi thơm bắt đầu bốc lên thật cuốn hút khiến thực khách không kìm được cơn thòm thèm. Trước mặt có một đĩa ram đẻn nóng hổi, thơm ngon, lại được ngồi bên bờ biển lai rai cùng bạn bè, ắt hẳn bữa ăn đó sẽ khiến mọi người phải nhớ mãi.

Những người đã ăn thử đẻn biển cho rằng, sẽ thật khó để diễn tả hết bằng lời mùi thơm đặc biệt của rượu tiết đẻn hay vị ngon quyến rũ của ram đẻn. Người từng ăn một lần sẽ phải mãi vương vấn, để rồi khi có dịp về với vùng đất nắng gió Quảng Bình sẽ cố tìm kiếm cho được món ăn đặc sản này.

Hoàng Ngọc

Tổng hợp