Bưởi Diễn, quả thơm ngày Tết
(Dân trí) - Không khí tết đang len lỏi khắp các mái nhà, góc phố. Những trái bưởi Diễn không chỉ là loại quả thơm ngon mà còn là một phần không thể thiếu trên mâm ngũ quả của mỗi gia đình Việt.
Cứ đến hẹn lại lên, khoảng cuối tháng 11 đầu tháng 12 âm lịch, bưởi Diễn vào vụ chính. Vốn là thứ quà quý tiến vua và được xếp vào hàng đặc sản hoa trái đất Hà Thành, nên bưởi Diễn rất đắt hàng. Bởi vậy, thời gian này mặc dù chưa phải Tết nhưng làng bưởi Phú Diễn đã tấp nập khách đến đặt hàng làm quà biếu Tết.
Mỗi mùa bưởi mang những hương vị khác nhau, nếu bưởi tháng 8 có vị chua mát rất hợp với những ngày hè nóng nực thì bưởi Tết lại mang vị ngọt nồng ấm của những ngày đầu xuân.
Bưởi Diễn có hương thơm đặc biệt, nhiều khi chưa thấy bưởi đã thấy hương dìu dịu phảng phất quyến rũ lòng người. Bưởi có màu da xanh, khi chín đổ mầu vàng tươi đẹp mắt, mùi thơm mát đặc trưng, có vị ngọt thanh đậm đà. Xưa xã Phú Diễn, huyện Từ Liêm, Hà Nội là một vùng quê nổi tiếng, có nhiều doanh nhân, văn tài nổi trội đã thi đỗ khoa và làm quan trong các triều vua Lê, Tây Sơn, Nguyễn. Phương ngôn vùn Từ Liêm xưa có câu: “Từ Liêm tam Diễn: Phú – Phù – Phu” chính là vùng này.
Cũng vì bưởi Diễn đặc biệt lắm, nên từ xa xưa, người mẹ người vợ luôn phải chọn được những quả thơm ngon nhất để bày cúng gia tiên.Thứ quả này là một trong 5 loại quả không thể thiếu trong mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Bắc. Ấy vậy nên khi bưởi Diễn tỏa hương thơm man mác xen lẫn mùi thơm của nén hương, nó trở thành thứ hương vị mà người Hà Nội xa xứ luôn nhớ về với một nỗi niềm cảm xúc sâu lắng.
Cây bưởi Diễn có lá nhỏ hơn lá bưởi thường, được trồng chủ yếu trên đất thịt; địa điểm trồng phải cao ráo do bưởi Diễn rất khó trồng. Bưởi Diễn không cho quả ngon vào vụ tháng Tám, mà thường cho quả ngon vào dịp Tết Nguyên đán. Lúc này vào vườn cây, nhìn no mắt những quả chín lúc lắc treo trên cành, quả tròn, múi thơm ngào ngạt.
Theo những người dân Phú Diễn khi chọn, người mua nên chú ý loại bưởi nhỏ, chỉ to bằng khoảng 2 nắm tay, vỏ mỏng, lớp vỏ ngoài xấu, có mùi thơm nhẹ, dễ chịu. Với những quả có vỏ đã hơi héo, người mua chỉ cần bóp nhẹ cũng đã có cảm giác thấy ruột bên trong. Những quả bưởi này phần lớn là bưởi lứa hoa 1 nên rất ngọt, thơm. Trong khi đó, các lứa hoa thứ 2 trở đi bưởi sẽ xốp, vỗ vào nghe rỗng, không chắc, ăn ngọt nhưng không đậm. Tuy nhiên, loại quả này bên ngoài đẹp, to, bày mâm ngũ quả ngày Tết sẽ phù hợp hơn.
Mặc dù ở Phú Diễn có bưởi đào cho quả vào dịp rằm tháng 8 nhưng nổi tiếng nhất vẫn là loại bưởi đậu quả vào dịp Tết. Xưa kia, bưởi Diễn vốn là thứ quà quý tiến vua và được xếp vào hàng đặc sản hoa trái đất Hà Thành.
Ngày nay, bưởi Diễn vẫn được nhiều người ưa thích, nổi tiếng lá thức quả ngon và rất đắt hàng. Bởi vậy, thời gian này mặc dù chưa phải Tết nhưng làng bưởi Phú Diễn đã tấp nập khách đến đặt hàng. Bưởi Diễn vừa có thể dùng thắp hương, ăn trong gia đình ngày Tết hoặc có thể làm quà biếu người thân.
Không chỉ đẹp mắt, cách thưởng thức đặc biệt của bưởi Diễn khiến loại quả quê dân dã này trở nên khác biệt. Khi bưởi được hái xuống, không nên bổ ăn ngay. Bưởi Diễn ăn ngon nhất khi ngắt xuống 2 tuần, để xuống nước, múi bưởi căng mọng đầy hấp dẫn. Bưởi để lâu, vỏ bưởi bị khô quắt lại nhưng múi bưởi bên trong vẫn vàng ươm, ngọt lịm ngây ngất lòng người.
Theo hướng quốc lộ 32, chỉ cần qua cầu Diễn, rẽ về đường ga Phú Diễn là đến làng trồng bưởi. Bưởi Diễn ngày nay không còn được trồng nhiều như trước nhưng làng trồng bưởi vẫn giữ được những gốc bưởi lâu năm, quả của những cây bưởi này được xem là thức quà quý ngày Tết.
Minh Phan