Ba gánh hàng rong “hút hồn” người Hà Nội

Cảm giác thân quen bởi Tào phớ là món ăn quen thuộc của người Hà Thành. Lạ bởi giữa phố phường ồn ào, hối hả vẫn thấy những gành hàng rong với thùng Tào phớ rong ruổi khắp các đường phố, hang cùng ngõ hẻm đem đến cho khách hàng một món ngon, mát bổ đậm chất quê hương.

Tào phớ thường được bắt gặp vào mùa Hè, do đây là một đồ ăn "mát, giải nhiệt." Một đầu quang gánh treo một chiếc chạn nhỏ đủ đựng dăm bảy chiếc bát, với một bình nước đường và một xô nhỏ nước tráng. Đầu kia là thùng đựng tào phớ. Thùng đựng tào phớ thường được làm bằng gỗ ghép đóng đai. Tào phớ đựng trong thùng còn nóng hàng giờ.

Người bán hớt từng lát Tào phớ vào bát bằng một miếng tôn nhỏ, đồ dùng để hớt xưa thường gặp là một mảnh vỏ trai to, sáng và óng ánh lớp xà cừ, nước đường pha vừa miệng, ướp hoa nhài tươi hoặc hoa bưởi (thả trực tiếp vào bình đựng). Nước đường ấy chan ngập bát Tào phớ. Người ăn có thể húp một hơi, cũng có thể dùng thìa dầm nhẹ Tào phớ ra rồi xúc ăn. Mùa Hè, có thể thêm đá vụn vào bát ăn cho mát.

Sau loại thùng gỗ, đồ hớt Tào phớ cũng được thay thế bằng kim loại, tuy nhiên Tào phớ vẫn được ưa thích. Người bán Tào phớ rong thường là nam giới với tiếng rao khỏe và vang vọng.

Tào phớ đã trở thành một món ăn quá đỗi thân thuộc với người Hà Nội. Hình ảnh những gánh Tào phớ rong ruổi trên đường phố, ngõ hẻm mang lại cho ta một cảm giác về những làng quê thanh bình, yên ả.

Mỗi buổi sáng, mùa hè dọc các tuyến phố Hà Thành người ta dễ gặp hình ảnh những người bán cà phê dạo. Từ mấy năm nay, thay vì nhâm nhi cà phê trong những quán sang trọng, đắt đỏ, khách hàng chỉ cần bỏ 10.000 đồng mua cà phê trên đường sẽ có ngay một ly thơm ngon, nóng hổi. Điểm đặc biệt hấp dẫn và hút khách của những "cửa hàng" cà phê di động này chính là giá cả của chúng. Khách hàng chỉ phải trả 10.000 đồng là có thể thưởng thức một cốc cà phê đen hoặc nâu.

Phương tiện "hành nghề" cũng khá giản dị gồm một chiếc xe đạp và một thùng hàng in địa chỉ. Những vòng xe miệt mài lăn trên khắp các nẻo đường của thành phố đem những ly cà phê nguyên chất, đậm đà sánh mịn đến tận tay những người yêu thích cà phê.

Nhiều khách uống quen cũng thường gọi mang đến tận nơi, chủ yếu là nhân viên công sở, chủ cửa hàng và kể cả rao hàng tận nơi giá cũng không thay đổi, chỉ 10.000 đồng.

Vào mùa hè, vào khoảng đầu tháng 5, cũng là mùa của hoa trái. Trái chín không chỉ bán tràn lan ở các chợ. Mà còn tràn ra tuyến phố ở Hà Nội. Đầu hè, những xe đạp chở đầy hoa thơm trái ngọt xuất hiện nhiều hơn, quả nào quả ấy chín mọng thơm lừng như muốn giải nhiệt cho người Hà Nội trong cái nắng oi ả đầu hạ. Mùa nào thức ấy, hoa quả được chuyển từ vùng cao Tây Bắc xuống, từ vùng đồng bằng bắc bộ ra quả nào quả nấy căng mọng và giòn tan nên khách cũng chẳng nỡ kỳ kèo mặc cả nhiều làm gì.

Người ta không thể đếm được tuổi của những gánh hàng rong tồn tại ở Hà Nội từ bao giờ ở thành phố ngàn năm tuổi này, nhưng với người Hà Nội thì cùng với mái ngói xô nghiêng, với cây cơm nguội vàng, với phố cổ trầm mặc... Hà Nội có đổi thay, có hiện đại, hào hoa đến mấy thì những gánh hàng rong chưa khi nào đổi thay. Những gánh hàng rong đã tạo nên một nét riêng mà chỉ Hà Nội mới có.

Bài, ảnh: Hữu Thắng