NGHỀ RÈN DAO THỦ CÔNG ĐA SỸ NAY ĐÃ KHÁC XƯA

Nghề rèn cổ truyền Đa Sỹ (phường Kiến Hưng, Hà Đông, TP. Hà Nội) đã tồn tại hàng trăm năm. Chất lượng dao, kéo vẫn rất tốt song nhiều công đoạn đã được cải tiến. Dụng cụ sản xuất thay đổi, máy móc nhiều khiến hình ảnh một nghề thủ công chuyên "đe búa" nay đã rất khác xưa.

Ở các cửa hàng bán dao kéo Đa Sỹ, dao bài, dao phay, dao bán phở, dao mổ lợn vẫn là những mặt hàng chủ đạo. Đây là những sản phẩm họ rất tự hào và cũng tự tin bởi chất lượng tuyệt vời của nó.

Đối với những người bán phở, dao Đa Sỹ luôn là lựa chọn hàng đầu vì chất lượng vượt trội và phù hợp với các thao tác của người bán hàng, vừa thái vừa đập thịt chan chát.

Người Đa Sỹ rèn dao thời nay bằng búa máy, búa này phải để cạnh lò để tiện cho người thợ lấy phôi dao vẫn còn nóng đỏ cho vào máy rèn thật nhanh.

Theo nghệ nhân Đinh Công Đoán, nghề rèn dao trước đây chỉ là nghề phụ, người Đa Sỹ vẫn coi nghề nông là quan trọng nhất. Song chính vì chất lượng dao quá tốt, nghề rèn dao dần chuyển thành nghề chính.

Đa số các công đoạn để tạo ra một con dao đã được máy thay thế rất nhiều, trong ảnh là anh Đinh Công Tuấn (con trai của nghệ nhân Đinh Công Toán) đang định hình con dao (công đoạn dẻo) bằng thiết bị cắt cộng lực rất nhanh.

Để rèn một con dao phải qua các công đoạn: rèn, dẻo (cắt thành hình các loại dao), rút (mài thô lưỡi dao bằng máy mài), tôi thép cho dao, mài thô, rồi lại mài đá bằng tay.

Rất nhiều hộ gia đình ở làng Đa Sỹ cả nhà làm nghề, trong đó nhiều phụ nữ lành nghề không kém nam giới. Trong ảnh là hộ gia đình anh chị Lê Thị Linh và Nguyễn Văn Hùng.

Công đoạn tôi thép cho dao. Dao Đa Sỹ thường bán đắt hơn các loại dao nơi khác, nhưng chất lượng thì sắc bén, bền bỉ, lâu mới phải mài lại.

Ngày nay người Đa Sỹ sản xuất dao là chính, phục vụ những người làm chuyên nghiệp. Các sản phẩm khác như kéo, nông cụ sản xuất thì ít hơn. Có khá nhiều người nơi khác đến học nghề tại Đa Sỹ rồi về mở lò, sau đó lại đưa sản phẩm lên cạnh tranh bằng giá nhưng chất lượng kém hơn.

Anh Tuấn đang dùng búa "vỗ" lại những con "dao phở" cho chuẩn trước khi giao hàng. Anh cho biết, những loại dao chuyên như thế này bán lúc nào cũng chạy, có thời điểm không đủ hàng để bán.

Nhiều công đoạn đã thay bằng máy móc song mỗi con dao trước khi hoàn thành bao giờ cũng được mài đá thủ công cho lưỡi sắc ngọt.