Dòng tiền chảy vào bất động sản "nóng" ra sao?

Bộ Xây dựng vừa có thông tin về tình hình cấp tín dụng, phát hành trái phiếu và vốn FDI rót vào lĩnh vực bất động sản năm 2021.

Cụ thể về tình hình cấp tín dụng bất động sản, dẫn báo cáo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Xây dựng cho biết tính đến 30/11/2021 dư nợ tín dụng đối với hoạt động kinh doanh bất động sản đạt 690.075 tỷ đồng.

Dư nợ tín dụng đối với hoạt động kinh doanh bất động sản (Đơn vị: tỷ đồng)

Dẫn ý kiến các chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng, Bộ Xây dựng cho rằng tỷ lệ dư nợ tín dụng đối với hoạt động kinh doanh bất động sản trong tổng dư nợ tín dụng (hiện khoảng 7%) vẫn trong ngưỡng an toàn, Bộ Xây dựng cho biết.

Về tình hình phát hành trái phiếu, Bộ Xây dựng cho biết trong năm 2021, các doanh nghiệp bất động sản đã phát hành 214.440 tỷ đồng trái phiếu, tương đương hơn 9 tỷ USD. Con số này gấp 3 lần so với năm 2020 là 71.000 tỷ đồng.

Lãi suất phát hành trái phiếu dao động trong khoảng 8-13%/năm. Tổng giá trị phát hành của nhóm doanh nghiệp bất động sản chiếm 36% tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Trong đó, có khoảng có khoảng 29% giá trị trái phiếu phát hành không có tài sản đảm bảo hoặc bảo đảm bằng cổ phiếu.

Việc nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản chuyển sang thực hiện huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu, lượng phát hành với quy mô lớn, lãi suất cao, không có tài sản bảo đảm theo Bộ Xây dựng, sẽ tiềm ẩn rủi ro cho thị trường.

Liên quan đến vấn đề này, ngày 3/12/2021, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện số 8857/CĐ-VPCP yêu cầu Bộ Tài chính kiểm tra và rà soát việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp nhằm tránh những tiềm ẩn, rủi ro về việc huy động vốn qua kênh phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

Thông tin thêm về nguồn vốn FDI đầu tư vào lĩnh vực bất động sản, Bộ Xây dựng dẫn số liệu từ Cục Đầu tư nước ngoài công bố, tính đến ngày 20/12/2021, tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam năm 2021 đạt 31,15 tỷ USD, tăng 9,2% so với cùng kỳ năm 2020.

Trong đó, lĩnh vực kinh doanh bất động sản đứng thứ 3 với hơn 2,6 tỷ USD (chiếm 8,3%). So với năm 2020 thì dòng vốn đổ vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản giảm khoảng 1,6 tỷ USD.

Nguyên nhân giảm là do tác động của đại dịch Covid. Tuy nhiên, với tiềm năng và môi trường đầu tư được cải thiện thuận lợi hơn, Bộ Xây dựng cho rằng dòng vốn này sẽ được khơi thông, phát triển khi dịch bệnh được khống chế.

Năm 2021, theo Bộ Xây dựng, mặc dù nền kinh tế có sự giảm phát do ảnh hưởng của đại dịch nhưng giá bất động sản, nhà ở, đất nền vẫn liên tục tăng từ đầu năm. Tính đến cuối năm 2021, giá căn hộ chung cư đã tăng bình quân khoảng 5-7%; giá nhà ở riêng lẻ trong dự án tăng 15-20%; giá đất nền tăng 20-30% so với thời điểm cuối năm 2020.

Đặc biệt, tại thời điểm cuối quý I đầu quý II đã xảy ra hiện tượng tăng giá đột biến, thậm chí "sốt giá" đất nền tại một số địa điểm ở một số địa phương vùng ven Thủ đô Hà Nội như Quốc Oai (tăng 20%), Ba Vì (45%), một số điểm thuộc các tỉnh Hòa Bình (tăng 46%), Bắc Ninh ( tăng 20%), Hưng Yên ( tăng 26%) và ngoài ra, có nhiều nơi như Thanh Hóa, TP Thủ Đức, huyện Cần Giờ của TPHCM; TP Biên Hòa, các huyện Nhơn Trạch và Long Thành của tỉnh Đồng Nai… cũng ghi nhận hiện tượng giá đất nền tăng rất nhanh trong thời gian ngắn.

Dù hiện tượng tăng giá đất nền nóng cục bộ cũng nhanh chóng hạ nhiệt, nguy cơ xảy ra "bong bóng" bất động sản là khó xảy ra song Bộ Xây dựng vẫn lưu ý đây vẫn có thể là sự khởi phát của hiện tượng "sốt giá" bất động sản trong năm 2022. Đặc biệt, khi Nhà nước sử dụng các giải pháp kích cầu, hỗ trợ phục hồi kinh tế sau giai đoạn giảm phát cũng có thể tác động làm thị trường bất động sản phát triển nóng nếu không được kiểm soát tốt (kinh nghiệm cho thấy từ gói kích thích kinh tế năm 2008 - 2009). Trước lo ngại này Bộ Xây dựng đã đưa ra một loạt kiến nghị, giải pháp nhằm bình ổn thị trường.