Vì sao Việt Nam dự báo chính xác diễn biến dị thường của cơn bão Tembin?

Sáng sớm ngày 26/12, dựa trên cơ sở quan trắc được từ các trạm khí tượng trên đảo cũng như trên bờ, Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn (KTTV) Trung ương đã chính thức phát bản tin cuối cùng về cơn bão số 16 (Tembin).

Bão Tembin dị thường, trái quy luật

Theo các chuyên gia khí tượng thủy văn đánh giá, bão Tembin xuất hiện ở Biển Đông vào cuối tháng 12 với cấp 12 là trái quy luật và dị thường.

TS. Bùi Minh Tăng, nguyên Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV Trung ương nhận xét: Bão xuất hiện vào những ngày cuối cùng của năm dương lịch là trường hợp chưa từng xảy ra trong vài chục năm trở lại đây… Có thể nói đây là cơn bão dị thường, khó đoán. Thông qua số liệu quan trắc tại quần đảo Trường Sa vào chiều tối và đêm 24/12, sức gió cấp 11 - 13, giật cấp 14 - 15…

Với những diễn biến phức tạp, khó lường, không chỉ những người làm công tác dự báo của Việt Nam mà cả các đài khí tượng thuỷ văn của các nước trên thế giới cũng rất khó khăn khi dự báo về cơn bão này.

Còn theo ông Hoàng Đức Cường, Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV Trung ương, số liệu thống kê khoảng 30-40 năm trở lại đây đã ghi nhận được khoảng 5-6 cơn bão vào Biển Đông trong tháng 12, nhưng không có cơn nào đổ bộ vào đất liền Việt Nam. Bão Tembin xuất hiện thời điểm này ở Biển Đông mạnh cấp 12 và được dự báo vào đất liền là rất hiếm, dị thường và trái quy luật.

Nhờ các trạm đo ở khu vực Biển Đông

Nhắc lại về quá trình hình thành cơn bão Tembin, ông Cường cho biết: Từ 1h ngày 20/12 một áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) ở phía Đông Nam Philippines đã mạnh lên thành bão (có tên quốc tế là Tembin) - đây là cơn bão thứ 27 trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương. Vào thời điểm này, đồng loạt các Trung tâm dự báo bão quốc tế đều phát bản tin dự báo về cơn bão này. Đến 7h ngày 21/12, sau khi cơn bão di chuyển vào Nam Philippines thì Việt Nam đã phát bản tin bão gần Biển Đông.

“Lúc này, dự báo của Nhật Bản, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Hồng Kông đều cho rằng bão số 16 sẽ đổ bộ vào đất liền nước ta với sức gió mạnh nhất cấp 10-11. Khu vực đổ bộ, ảnh hưởng trực tiếp là Nam Bộ. Dự báo của Việt Nam cũng cho rằng bão số 16 hướng về Nam Bộ” – ông Cường nói.

Cũng theo ông Cường, dự báo xu thế cường độ bão của Việt Nam và các nước đều thống nhất bão sẽ mạnh dần lên và đạt cường độ mạnh nhất khi đi và quần đảo Trường Sa, sau đó sẽ yếu dần. Thực tế bão số 16 có diễn biến đúng như vậy.

Khi bão đi vào quần đảo Trường Sa, các nước xác định bão có sức gió mạnh nhất đến cấp 12-13, giật trên cấp 15. Do có các số liệu quan trắc bề mặt được ở các trạm đảo Song Tử Tây, Trường Sa Lớn và các trạm Huyền Trân, DK1/7, DK1/19 nên Việt Nam đã khẳng định bão có sức gió mạnh nhất cấp 12, giật cấp 15.

Đến thời điểm bão đi qua khu vực quần đảo Trường Sa về phía Tây, do Việt Nam có số liệu quan trắc ở bề mặt nên việc xác định cấu trúc bão, cường độ bão sát thực tế hơn các nước và do đó dự báo thời điểm bão suy yếu sớm hơn và tốc độ suy yếu nhanh hơn các dự báo của các nước.

Cụ thể, vào trưa ngày 25/12, Nhật Bản dự báo bão ở cấp 12, giật cấp 15, sẽ ảnh hưởng trực tiếp Côn Đảo với sức gió mạnh nhất cấp 11, giật 14 và sau đó ảnh hưởng trực tiếp Cà Mau với sức gió mạnh nhất cấp 9, giật cấp 11. Việt Nam xác định vào thời điểm đó bão cấp 10-11, giật cấp 13 và sẽ ảnh hưởng trực tiếp Côn Đảo với sức gió cấp 9, giật cấp 12 và sẽ ảnh hưởng đất liền với sức gió cấp 8, giật cấp 11.

Đến đêm 25/12, hầu hết các Trung tâm quốc tế đều xác định bão số 16 ở mức cấp 8 và sẽ ảnh hưởng trực tiếp Cà Mau với sức gió cấp 8, giật cấp 10. Tuy nhiên, Việt Nam xác định bão số 16 đã suy yếu thành ATNĐ và sẽ tiếp tục suy yếu nhanh trong các giờ tiếp theo và chỉ có thể gây gió giật mạnh cho đất liền.

“Nhìn chung là các Trung tâm lớn trên thế giới đều dự báo tốt bão số 16 về quỹ đạo và cường độ từ khi đi qua Philippines vào Biển Đông cho đến khi đi vào quần đảo Trường Sa. Đến lúc này bão di chuyển khá ổn định và cường độ tăng dần lên.

Tuy nhiên tất cả các nước đều không dự báo đúng diễn biến của bão sau đó, nhất là về tốc độ suy yếu nhanh của bão. Do có các trạm đo ở khu vực Biển Đông nên Việt Nam xác định vị trí, cường độ bão sát với thực tế cơn bão. Tính tổng thể cả cơn bão 16, độ tin cậy về dự báo cũng tương tự như các nước khác” – ông Cường nhận xét.

Nguyễn Dương