Thực hư chi phí thuế "ngốn" 40% lợi nhuận doanh nghiệp

Vấn đề gánh nặng chi phí thuế đối với doanh nghiệp (DN) tiếp tục được đặt ra tại hội thảo Cải thiện môi trường kinh doanh thông qua cải cách thuế diễn ra sáng nay (21/6).

Báo cáo Doing Bussiness 2016 được Ngân hàng Thế giới công bố mới đây cho thấy, DN Việt Nam phải dành gần 40% lợi nhuận để nộp thuế, chưa kể phí và các khoản chi phí “không tên” khác.

Tuy nhiên, những thông tin được cái diễn giả đưa ra tại hội thảo sáng nay lại cho thấy, trong phần chi phí chiếm gần 40% lợi nhuận DN nói trên không chỉ có thuế. Cụ thể, bà Nguyễn Minh Thảo, Phó trưởng ban môi trường kinh doanh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho biết, tại Việt Nam, khoản này bao gồm cả thuế và bảo hiểm bắt buộc (BHBB).

Thông tin cụ thể hơn về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hiệp hội tư vấn thuế cho biết, mức bình quân về tỉ suất thuế, BHBB trên lợi nhuận DN của các nước ASEAN 6 là 31%, thấp hơn Việt Nam là 4,5%. Tuy nhiên, tỷ suất thuế của Việt Nam lại thấp hơn nhiều so với ASEAN 6. Cụ thể, Việt Nam là 11,5% còn ASEAN thuế là 20% và cũng thấp hơn so với mức bình quân của khu vực OECD là 16,1%; khu vực Đông Á Thái Bình Dương là 16,4%.

Nguyên nhân khiến tỷ lệ nộp thuế, BHBB trên lợi nhuận DN ở Việt Nam cao hơn là do tỷ lệ đóng góp của BHBB ở Việt Nam cao hơn gấp đôi so với ASEAN 6 (23,7% so với 11%).

Năm 2016, do tỷ suất lợi nhuận của DN giảm nên tỷ suất thuế và BHBB tăng lên 39,34%. Trong đó tỷ suất thuế thu nhập doanh nghiệp giảm từ 22% xuống 20% nên tỷ suất thuế tăng lên 14,53%, tuy nhiên vẫn thấp hơn bình quân của các khu vực đã nêu trên. Trong khi tỷ suất BHBB trên lợi nhuận DN tăng lên 24,81%.

Một khảo sát thực hiện năm 2014 của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) được ông Phạm Ngọc Thạch, Ban Pháp chế đưa ra tại Hội thảo Cải thiện môi trường kinh doanh thông cải cách thuế diễn ra sáng nay (21/6) cho thấy, 49 doanh nghiệp tham gia khảo sát của VCCI cho biết từng gặp phiền hà trong thực hiện TTHC thuế.

Trong đó, hai nhóm thủ tục mà DN đang gặp phiền hà lớn nhất là đăng ký thuế, thay đổi thông tin đăng ký thuế và khai thuế. Ông Thạch cho biết, một trong những phiền hà lớn là việc cán bộ thuế yêu cầu cung cấp thêm nhiều loại thông tin, giấy tờ không cần thiết và thời gian giải quyết quá dài.

Bên cạnh đó, 52% DN bị thanh, kiểm tra thuế bởi nhiều cơ quan khác nhau, không chỉ là riêng cơ quan thuế và có tới 26% DN cho biết nội dung thanh, kiểm tra thuế còn trùng lặp.

Ngoài ra, đánh giá về công tác thanh, kiểm tra, có 31% doanh nghiệp phản ánh “cách hiểu và áp dụng các quy định về thuế trong quá trình thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp của cán bộ thuế có xu hướng suy diễn bất lợi cho doanh nghiệp”.

Tuy nhiên, với những nỗ lực của ngành thuế trong những năm vừa qua, bà Nguyễn Thị Cúc cũng cho biết, gần như 100% người nộp thuế là DN trong diện khảo sát của Hiệp hội tư vấn thuế đều đánh giá cao sự nỗ lực của Nhà nước và cụ thể là ngành thuế trong thực hiện cải cách cả về hệ thống chính sách thuế và quản lý hành chính thuế.

Kết quả của những chuyển động trong ngành thuế cho thấy, trong năm 2016, giờ nộp thuế của DN đã đạt mức bình quân ASEAN 6. Trong đó , tổng thời gian giảm 102 giờ (từ 872 giờ xuống 770 giờ gồm 273 giờ BHXH và 497 giờ nộp thuế). BHXH giảm 62 giờ và thuế giảm 40 giờ.

Mục tiêu được Chính phủ đặt ra là đến cuối năm 2020, Việt Nam sẽ là một trong 4 nước đứng đầu khu vực Đông Nam Á được xếp hạng có mức độ thuận lợi về thời gian thực hiện thủ tục hành chính (TTHC) thuế. Đến năm 2020 tối thiểu có 90% DN sử dụng các dịch vụ thuế điện tử, 65% DN đăng ký thuế, khai thuế qua mạng internet; và 80% số người nộp thuế hài lòng với các dịch vụ mà cơ quan thuế cung cấp.

Cuối năm 2016, mục tiêu đặt ra là đạt được mức trung bình ASEAN 4 trên 3 nhóm chỉ tiêu: hoàn thuế; thanh tra, kiểm tra thuế; thời gian và kết quả xử lý khiếu nại về thuế.

Bích Diệp