Lý do trình Quốc hội phương án "cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe"

Đây là một nội dung lớn còn nhiều ý kiến khác nhau trong Dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, sẽ được Quốc hội thảo luận tại hội trường trong phiên làm việc chiều 22/5.

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6, dự thảo lần này đã được tiếp thu, chỉnh lý gồm 9 chương, 89 điều.

Về các hành vi bị nghiêm cấm, đa số ý kiến nhất trí cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.

Giải trình, tiếp thu dự thảo luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ rõ ưu điểm, hạn chế của quy định này.

Về ưu điểm, quy định này nhằm phòng ngừa, làm giảm tai nạn giao thông, giảm những rủi ro, thiệt hại tiềm tàng do việc sử dụng rượu, bia gây ra đối với tính mạng, sức khỏe, tài sản của chính người điều khiển, người tham gia giao thông.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc cấm nồng độ cồn khi lái xe trên thực tiễn đã phát huy kết quả tốt, ngày càng đi vào cuộc sống, được đông đảo người dân đồng tình thực hiện và đang từng bước hình thành văn hóa "đã uống rượu, bia thì không lái xe".

Năm 2023, sau khi lực lượng chức năng tăng cường xử lý đối với người điều khiển phương tiện vi phạm nồng độ cồn, số vụ tai nạn giao thông liên quan đến sử dụng rượu, bia giảm 25% số vụ, 50% số người chết, 22% số người bị thương so với cùng kỳ năm 2022.

Quy định hiện hành về cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, không làm ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế. Hơn nữa, việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn sẽ bảo đảm tính khả thi hơn so với quy định cho phép nồng độ cồn ở ngưỡng nhất định.

"Với quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn, người dân không uống rượu, bia trước khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Còn nếu quy định có ngưỡng nhất định, chính người dân khó xác định uống bao nhiêu, uống thế nào cho thấp hơn ngưỡng đó, nhất là khi bị ép uống, khó làm chủ bản thân", Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng quy định ngưỡng cũng sẽ gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc xử lý. 

Về nồng độ cồn nội sinh, đến nay chưa có căn cứ rõ ràng và thực tiễn phát hiện là rất hiếm. Trường hợp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng có thể trao đổi với lực lượng chức năng để kiểm tra lại qua xét nghiệm máu nhằm không làm sai lệnh kết quả xử lý.

Hạn chế được Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu ra nếu quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn là tác động, ảnh hưởng nhất định đến một số hoạt động văn hóa, lễ hội truyền thống của một số địa phương và thói quen sử dụng rượu, bia của một bộ phận người dân Việt Nam.

Quy định cấm cũng có thể làm giảm sức tiêu thụ đồ uống có cồn, từ đó làm ảnh hưởng nhất định các hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ đồ uống có cồn, nguồn thu ngân sách của Nhà nước và thu nhập của những người làm việc tại các cơ sở này.

Khi đưa ra thảo luận tại kỳ họp thứ 6, nội dung này còn ý kiến khác nhau nên có 2 phương án được thiết kế để xin ý kiến, nhưng hầu hết đại biểu nhất trí với phương án "cấm điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn".

Nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản cho người dân, bảo vệ nguồn lực cho xã hội, bảo vệ tuổi thọ của giống nòi, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ quy định "cấm điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn", quy định tại khoản 2 Điều 10 dự thảo Luật.

Dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ dự kiến được Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 7.