Thổ Nhĩ Kỳ ra "tối hậu thư" để đồng ý kết nạp Thụy Điển vào NATO

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm 8/12 tuyên bố rằng Quốc hội nước này sẽ phê chuẩn đơn đăng ký vào NATO của Thụy Điển nếu Quốc hội Mỹ chấp thuận bán tiêm kích F-16 cho Ankara.

Thụy Điển và Phần Lan từ bỏ chính sách trung lập và nộp đơn xin gia nhập NATO sau khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine vào tháng 2 năm ngoái.

Đơn xin của 2 nước đã nhanh chóng nhận được sự chấp thuận của tất cả các thành viên NATO ngoại trừ Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary. Phần Lan năm ngoái đã được kết nạp vào khối.

Vào tháng 7, ông Erdogan đã dỡ bỏ sự phản đối với việc Thụy Điển xin gia nhập NATO sau khi Stockholm thực hiện các bước nhằm trấn áp các nhóm người Kurd mà Ankara coi là khủng bố.

Tuy nhiên, ủy ban đối ngoại của Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 11 đã trì hoãn việc bỏ phiếu về đơn xin vào NATO của Thụy Điển, một quyết định khiến Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg chỉ trích.

Ông Erdogan đưa ra tín hiệu mạnh mẽ rằng Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ chỉ chấp nhận kết nạp Thổ Nhĩ Kỳ nếu Quốc hội Mỹ chấp thuận yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ để mua hàng chục máy bay chiến đấu F-16 và phụ tùng thay thế.

"Mỹ nói rằng sẽ thực hiện các bước liên quan tới thương vụ F-16 sau khi Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ thông qua (việc kết nạp Thụy Điển), nhưng Thổ Nhĩ Kỳ cũng có cơ quan lập pháp. Nếu chúng ta là hai nước đồng minh NATO, Mỹ có thể cùng lúc thực hiện phần việc của mình trên tinh thần đoàn kết và Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ thực hiện công việc của họ", ông Erdogan cho biết.

Phi đội máy bay chiến đấu lâu năm của Thổ Nhĩ Kỳ bị ảnh hưởng sau khi Mỹ loại Ankara khỏi chương trình F-35 vì Ankara mua S-400 của Nga bất chấp cảnh báo từ Washington.

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nhiều lần hứa sẽ xúc tiến thương vụ bán F-16 trị giá 20 tỷ USD cho Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, nỗ lực này đã vấp phải chướng ngại từ Quốc hội Mỹ trong thời gian qua.

Vấn đề trở nên phức tạp hơn do Thổ Nhĩ Kỳ phản đối Washington vì ủng hộ Israel trong cuộc chiến với Hamas ở Gaza.

Ông Erdogan hôm 8/12 cho biết ông không có ý định sớm gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden. "Cuộc gặp với Tổng thống Biden không nằm trong chương trình nghị sự của chúng tôi. Tất cả các bạn đều biết lập trường của họ về Gaza", ông Erdogan nói.