Nhật Bản thâm hụt thương mại lần đầu tiên trong 31 năm

Hoá đơn mà Tokyo phải thanh toán cho dầu mỏ đã tăng 21,3%, và khí lỏng hơn 37%. Sau tai nạn Fukushima, Nhật Bản đã phải cho phần lớn các lò phản ứng hạt nhân của mình ngưng hoạt động: Tính đến cuối tháng 12/2011, thì trên tổng số 54 lò phản ứng hạt nhân, chỉ có 6 đơn vị hoạt động. Ngoài ra Tokyo cũng phải gia tăng nhập khẩu thực phẩm - hơn 12%.

Trong khi đó, xuất khẩu lại giảm sụt, nhất là trong các ngành điện tử: linh kiện bán dẫn và xe hơi, đã bị tác hại nghiêm trọng mạnh sau thiên tai, với nhiều nhà máy bị phá hủy. Giới sản xuất trong các ngành này đã phải ngưng hoặc giảm lượng hàng bán ra ngoài. Nạn lụt trong mùa hè tại Thái Lan cũng đã tác động mạnh mẽ đến hoạt động của các công ty Nhật trong lãnh vực này.

Các nhà xuất khẩu Nhật Bản cũng bị tác động của một đồng yen cao ngoạn mục. Bối cảnh kinh tế thế giới với khủng hoảng khu vực đồng euro trong giai đoạn từ giữa năm 2011, cũng không thuận lợi gì cho Nhật. Thị trường xuất khẩu đã eo hẹp lại. Lợi nhuận trao đổi với Mỹ đã tăng hơn 8,2%, nhưng với châu Âu lại giảm hơn 31,3%.

Trong khu vực châu Á, thâm thủng mậu dịch với Trung Quốc, bạn hàng hàng đầu của Nhật đã tăng gấp 5 lần, trong lúc hàng xuất sang Hàn Quốc, Đài Loan lại giảm.

Giới phân tích nhận thấy là Tokyo bị “đánh” từ cả hai phía, và trong năm 2012 này, các yếu tố tiêu cực nói trên vẫn kéo dài. Giá đồng yen cao vẫn sẽ đè nặng lên xuất khẩu. Hy vọng của Nhật là bầu trời kinh tế thế giới sáng sủa hơn.

Một ngày trước khi Chính phủ Nhật Bản công bố thâm hụt thương mại lần đầu tiên trong 31 năm, giới phân tích kinh tế Mỹ dự đoán rằng Nhật Bản có thể sẽ bị thâm hụt thương mại trong nhiều năm, nếu đồng yên tiếp tục mạnh và nhu cầu toàn cầu yếu. Tờ Wall Street Journal đã đăng bài trên trang nhất, với tựa đề "Chấm dứt kỷ nguyên xuất khẩu của Nhật Bản", nói về những thay đổi về mặt cơ cấu mà ngành chế tạo của Nhật Bản phải đối mặt.

Bài báo nói rằng, siêu cường xuất khẩu Nhật Bản đang mất hết hơi sức vì đồng yên tăng giá đến mức kỷ lục buộc các nhà chế tạo phải chuyển sản xuất ra nước ngoài; cuối cùng thì Nhật Bản sẽ phải vật lộn để trang trải gánh nặng nợ nần, hiện đã lớn hơn cả nợ của Italia nếu tính theo tỷ lệ phần trăm nền kinh tế.