Nguyên nhân gây căn bệnh bí ẩn cho nhà ngoại giao Mỹ ở Trung Quốc, Cuba

Báo cáo của nhóm chuyên gia thuộc Viện Hàn lâm Khoa học, Kỹ thuật và Y học Quốc gia Mỹ (NASEM) kết luận rằng, các triệu chứng như chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn, lo lắng và mất trí nhớ mà các nhà ngoại giao Mỹ gặp phải được cho là do "tác động của năng lượng tần số vô tuyến có định hướng và dạng xung".

Cuộc điều tra cũng không loại trừ một số nguyên nhân khả nghi khác dẫn tới triệu chứng lạ của các nhà ngoại giao Mỹ.

Các chuyên gia cho rằng trong một số trường hợp, "bệnh lạ" của các nhà ngoại giao Mỹ có thể do "nhiều yếu tố" gây ra. Tuy nhiên, các chuyên gia không tìm thấy "bằng chứng thuyết phục" nào cho thấy các nhà ngoại giao Mỹ bị ảnh hưởng bởi thuốc diệt côn trùng, và cũng không xảy ra khả năng họ là nạn nhân của vi rút Zika.

"Chúng tôi hài lòng khi báo cáo này được công bố và có thể bổ sung vào nguồn dữ liệu và phân tích nhằm giúp chúng ta đi đến kết luận cuối cùng về những gì đã xảy ra", Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong thông cáo báo chí về cuộc nghiên cứu của NASEM.

Trước đó, kết quả của cuộc nghiên cứu hồi năm 2019 do chính phủ Canada thực hiện và một cuộc nghiên cứu khác của Israel cho biết, thuốc diệt côn trùng được cho là nguyên nhân chính dẫn tới các triệu chứng bất thường của các nhà ngoại giao Mỹ và Canada ở Havana, Cuba. Tháng 1/2019, Canada quyết định cắt giảm số nhân viên ngoại giao của nước này tại Havana xuống còn một nửa.

Các nhân viên ngoại giao Mỹ và gia đình của họ bắt đầu phát hiện các triệu chứng như chóng mặt, đau tai hay các vấn đề về thị giác trong thời gian họ ở Havana vào cuối năm 2016 và tại lãnh sự quán Mỹ ở Quảng Châu, phía nam Trung Quốc vào đầu năm 2017.

Các vấn đề bí ẩn về sức khỏe của các nhà ngoại giao Mỹ được gọi là "triệu chứng Havana". Có nhiều giả thuyết được đưa ra liên quan tới vấn đề này, thậm chí một số ý kiến đồn đoán rằng có thể một loại vũ khí sóng âm hoặc điện từ nào đó đã được sử dụng để tấn công các nhà ngoại giao. Những người mắc các triệu chứng miêu tả rằng họ nghe thấy những âm thanh lạ, có âm vực cao và kéo dài dai dẳng.

Tháng 1/2019, hai nhà khoa học Alexander Stubbs tại Đại học California và Fernando Montealegre-Z tại Đại học Lincoln đã đưa ra bằng chứng nói rằng âm thanh được cho là nguyên nhân khiến nhiều nhân viên ngoại giao Mỹ và Canada ở Cuba gặp triệu chứng lạ chỉ là tiếng dế kêu. Tuy nhiên hai nhà khoa học cũng khẳng định kết luận này không có nghĩa là các nhân viên ngoại giao không bị tấn công.

Mỹ cáo buộc các mật vụ tiến hành tấn công bằng âm thanh vào các nhà ngoại giao của nước này tại Cuba. Washington đã rút các nhân viên ngoại giao từ đại sứ quán ở Havana về nước và giảm bớt các hoạt động tại Cuba. Tháng 10/2018, Tổng thống Donald Trump đã trục xuất 12 nhà ngoại giao Cuba và khuyến cáo người dân Mỹ không tới hòn đảo này.

Cuba cho đến nay vẫn phủ nhận có liên quan tới căn bệnh lạ của các nhà ngoại giao nước ngoài. Havana chỉ trích việc Mỹ trục xuất các nhà ngoại giao Cuba là quyết định vội vàng, thiếu suy nghĩ và xuất phát từ động cơ chính trị. Vụ việc khiến quan hệ đang ấm dần lên giữa Cuba và Mỹ vào thời điểm đó bị đóng băng một phần.