Ứng dụng công nghệ 4.0 để truyền cảm hứng trong giáo dục lịch sử

Ứng dụng công nghệ 4.0 - Xu thế tất yếu của nền giáo dục hiện đại

Nước Mỹ là quốc gia với chiều dài lịch sử chỉ hơn 300 năm, tuy nhiên việc học lịch sử tại đây không vì thế mà trở nên kém hấp dẫn. Được biết tại Mỹ, ngoài việc SGK Lịch sử có nhiều hình ảnh, bản đồ minh họa khá sinh động, quốc gia này còn có hệ thống học liệu hấp dẫn dành cho môn Lịch sử thông qua việc số hóa các tài liệu, tích hợp CNTT, kỹ thuật đồ họa để đưa vào phục vụ việc giảng dạy và học tập.

Nhiều sự kiện, học sinh được dành nguyên 1-2 tiết để xem các bộ phim điện ảnh, phim tư liệu có nội dung liên quan. Sách giáo khoa ít khi cần dùng tới trong giờ học nhưng các em vẫn nắm vững kiến thức Lịch sử nhờ hệ thống học liệu trên đây.

Theo một nghiên cứu sinh Viện ĐH Công nghệ Texas (Mỹ), khác với cách dạy và học Lịch sử ở Việt Nam, tại Mỹ, cách dạy và học sinh động giống như là cuộc hành trình “du ngoạn” vào quá khứ.

Tương tự tại Nhật Bản, việc dạy và học môn Lịch sử từ lâu đã không còn dừng lại ở việc học sinh tiếp thu kiến thức đơn thuần thông qua sách giáo khoa, thay vào đó là các phần mềm dạy học thông minh, sách giáo khoa điện tử được tích hợp hình ảnh nhân vật lịch sử, video, lược đồ…được đồ họa, mô phỏng hết sức sinh động và trực quan, cuốn hút học sinh.

Ở mỗi tiết học môn Lịch sử tại Nhật Bản, giáo viên sử dụng nhiều hình ảnh, bản đồ được đồ họa sinh động, các nhân vật cũng được mô phỏng với những bộ trang phục truyền thống, tích hợp kèm với nội dung thông tin,kiến thức. Việc làm bài tập về nhà được diễn ra thông qua các trò chơi như thiết kế trang báo, diễn kịch, sử dụng phần mềm kiểm tra đánh giá…

Trong khi đó tại Việt Nam, học sinh học môn Lịch sử hàng ngày vẫn phải ghi nhớ quá nhiều các thông tin như các mốc sự kiện, ngày tháng, ..v..v.., trong khi không có các công cụ hỗ trợ học tập hiệu quả. Điều này góp phần làm cho môn lịch sử bị mất đi tính hấp dẫn nói chung.

PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ (nguyên Phó Ban Tuyên giáo Trung ương, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐHSP Hà Nội, thành viên nhóm biên soạn Chương trình SGK mới bộ môn Lịch Sử, Chủ tịch hội đồng thẩm định Bộ tư liệu dạy học lịch sử của công ty cổ phần Trường học thông minh) cũng thừa nhận, việc dạy môn Lịch sử hiện nay mặc dù cũng đã có cố gắng đổi mới về phương pháp, nhưng đa số vẫn theo hướng tiếp cận nội dung, nặng về kiến thức, nên chưa hấp dẫn.

Nguyên nhân thì có nhiều, trong đó phải kể đến việc thiếu nhiều thiết bị dạy học, không có phòng học chuyên dùng cho môn Lịch sử, ít phim ảnh về lịch sử để bổ trợ,....thầy cô giáo phải dạy “chay”, không có thời gian nhiều cho biên soạn giáo án theo hướng ứng dụng CNTT. Ở những vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa càng khó khăn. Cần hướng tới việc giáo viên tiếp cận với cuộc CM 4.0 để khai thác tư liệu, tham khảo sử dụng hệ thống giáo án điện tử để dạy học lịch sử tốt hơn, hay hơn.

Hướng tới nền giáo dục 4.0

Tại hội thảo “Ứng dụng KHCN vào công tác quản lý dạy học trong thời kì hội nhập quốc tế”, do Sở GD&ĐT Hà Nội tổ chức mới đây, TS Đặng Văn Sơn (Trung tâm Nano và Năng lượng, ĐH KHTN- ĐHQG Hà Nội) nhận xét: “Thời đại 4.0 nhưng hiện nhiều giáo viên đang ở mức 1.0”.

“Mặc dù chúng ta nhắc nhiều đến cuộc cách mạng 4.0 trong dạy học nhưng hiện đâu đó vẫn còn rất nhiều giáo viên của chúng ta chỉ dừng ở mức 1.0, nghĩa là thầy cô cung cấp gì, học sinh học nấy. Ở cấp 3.0, hiện ở Việt Nam vẫn chưa triển khai được, học sinh vẫn rất thụ động do đó để tiến tới mức độ 4.0 ở cấp phổ thông rất khó”, TS Sơn cho biết.

Trước tình hình đó, mới đây Chính phủ đã phê duyệt Đề án "Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và hỗ trợ các hoạt động dạy - học, nghiên cứu khoa học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2025" theo Quyết định số 117/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, nhằm đón đầu cuộc cách mạng 4.0 trong giáo dục.

Thực hiện đề án, ngành giáo dục và đào tạo đã tích cực đẩy mạnh ứng dụng CNTT, không ngừng tìm kiếm các giải pháp thiết thực và hiệu quả, nhằm góp phần đổi mới phương pháp dạy và học .

Đến nay đã có 52 tỉnh/thành phố ban hành Đề án hoặc Kế hoạch thực hiện Quyết định của Thủ tướng, làm cơ sở để các địa phương triển khai có hiệu quả công tác ứng dụng CNTT trong GD&ĐT. Mặc dù vậy, ở các trường phổ thông, việc áp dụng CNTT vào dạy học vẫn chưa đồng đều nên hiệu quả chưa cao.

Smartschool và sứ mệnh truyền cảm hứng cho giáo dục lịch sử

Để thúc đẩy quá trình ứng dụng công nghệ 4.0 vào đổi mới phương pháp dạy và học, ngành giáo dục rất cần đến sự chung tay ủng hộ của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ.

Và mới đây, là một trong những doanh nghiệp đầu tư dài hạn cho những dự án đổi mới giáo dục, Công ty cổ phần Trường học thông minh đã cho ra đời Phần mềm giáo án điện tử môn lịch sử Smartschool, như một bước tiên phong trong đổi mới tư duy và phương pháp dạy học môn Lịch sử hiện nay.

Phần mềm giáo án điện tử môn lịch sử Smartschool là phần mềm được phát triển theo công nghệ điện toán đám mây, chạy online trên nền tảng web, cho phép người dùng sử dụng mọi lúc, mọi nơi qua internet hoặc trình chiếu để giảng dạy khi không có kết nối internet.

Phần mềm được tích hợp đồng thời nhiều tính năng và nội dung bao gồm: Phần mềm soạn giáo án, Hệ thống giáo án điện tử từ lớp 4 đến lớp 12, Thư viện số về lịch sử (tư liệu, video, hình ảnh, bản đồ, lược đồ…). Giáo viên có thể sử dụng trực tiếp các giáo án được biên soạn sẵn để giảng dạy hoặc chỉnh sửa, tạo ra giáo án của riêng mình với sự hỗ trợ từ Thư viện số về lịch sử.

Với việc ứng dụng phần mềm, giờ đây những tiết học lịch sử không chỉ đơn thuần là những số liệu, kiến thức khô khan, khó hiểu, thay vào đó là những hình ảnh, video, lược đồ lịch sử… được đồ họa, mô phỏng đầy sống động, giúp các em học sinh có thể dễ học, dễ nhớ.

Theo Lãnh đạo công ty này, Phần mềm giáo án điện tử môn lịch sử Smartschool được cập nhật các ứng dụng công nghệ thông tin mới nhất hiện nay, cung cấp bộ giải pháp ưu việt và mạnh mẽ đáp ứng đầy đủ các nhu cầu đa dạng về giảng dạy, học tập cho giáo viên và học sinh.

Sự tham gia của Smartschool và Phần mềm giáo án điện tử môn Lịch sử là một ví dụ điển hình cho sự tham gia của một doanh nghiệp vào công cuộc đổi mới giáo dục. Đây vừa là nền tảng, vừa là động lực để các doanh nghiệp, cùng với chính phủ và ngành giáo dục nước nhà có thể “đi tắt, đón đầu” cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trong tương lai gần.

P.V