Xóm chài giữa lòng thành phố ngày cận Tết

Xóm chài ven sông Sâng có hàng chục hộ dân sống và sinh hoạt trên thuyền, cả đời lênh đênh trên sông nước. Những xóm thuyền chài sống tập trung chủ yếu từ cầu Cốc, cầu Lai Thành, cầu Hạc đến cầu Sâng; trong đó xóm chài cầu Sâng tập trung nhiều nhân khẩu nhất với hơn 30 hộ dân. Đói nghèo, bệnh tật, thất học là những vấn đề muôn thuở nơi đây.

Chúng tôi ghé thăm gia đình ông Nguyễn Văn Chinh, một hộ dân thuyền chài. Ông Chinh đang trông những đứa cháu nheo nhóc. Mấy đứa nhỏ chỉ mặc trên mình những tấm áo mỏng manh, căng mình chống lại giá rét cuối năm. Ông Chinh cho hay: “Bao nhiêu đời nay rồi, từ đời các cụ thân sinh ra cha mẹ ông đã lênh đênh trên sông nước, cho đến bây giờ các con cháu của ông cũng vậy, chỉ ước cuối đời có một mảnh đất để khi chết còn có chỗ đặt bát hương mà khó quá. Bình thường thời tiết thuận lợi, ngày cũng kiếm được 50 đến 70 nghìn tiền đánh cá, mớ ốc mò được, sống qua ngày nhưng giờ đang là mùa đông, thời tiết lạnh quá không làm ăn được gì cả, khổ sở lắm, cả tháng nay rồi đi vay, mua chịu để ăn, chỉ mong mỗi ngày có bát cơm, vài quả cà muối mà bỏ vào bụng cho ấm là tốt lắm rồi”.

Anh Nguyễn Văn Tít, một cư dân của xóm chài, chia sẻ: “Công việc chính của bà con nơi đây là làm nghề chài lưới, nhưng chỉ được khoảng 3 tháng, từ tháng 3 đến hết tháng 5 thì có công việc cũng kiếm đủ ăn qua ngày, còn từ tháng 6 mùa mưa về rồi đến mùa lạnh là không làm ăn được gì hết. Chưa nói nếu có bão lũ thì người dân chúng tôi khổ sở vô cùng, lo cái ăn chưa hết còn lo đến chỗ ở. Sống trên thuyền thế này mà bão lũ thì sự sống và cái chết chỉ là giới hạn mong manh”.

Cũng theo anh Tít thì đa số trẻ em ở xóm chài nơi đây đều thất học hoặc học không đến nơi đến chốn vì nhà nghèo, đông con, không có điều kiện cho các con đến trường. Ngoài việc kiếm ăn hàng ngày, người dân xóm chài còn đối mặt với cảnh đi xin nước, xin điện sinh hoạt hàng ngày, nhiều gia đình còn dùng cả nước sông ô nhiễm để sinh hoạt, vì thế mà bệnh tật, ốm đau là chuyện thường.

“Năm nào cũng thế, khi cả thành phố nô nức đón giao thừa thì chúng tôi dưới này chỉ biết ngóng lên xem, vì ngày thường kiếm miếng cơm còn khó huống gì ngày Tết”, chị Nguyễn Thị Minh trút tiếng thở dài.

Còn ông Chinh thì buồn bã: “Hơn 60 tuổi cũng là hơn 60 năm rồi, tôi sống lênh đênh trên sông nước rồi. Tôi chưa từng được đón một cái Tết no ấm, sum vầy. Tết năm nay chắc cũng thế thôi, chỉ có vài cặp bánh chưng, đĩa có ngũ quả gọi là cho có không khí ngày Tết… Đói nghèo cứ bám riết hết năm này qua năm khác. Chỉ còn hơn nửa tháng nữa là Tết đến rồi, thế nhưng trong nhà không biết nhìn vào đâu mà ăn Tết. Lực bất tòng tâm các cô chú ạ”.

Cuộc sống lay lắt đói nghèo, mơ ước thoát khỏi mạn thuyền con nước và có một cuộc sống ấm no luôn thường nhật trong họ. Cái nghèo khiến cho mơ ước nhỏ nhoi trở nên cao cả, xa vời.

Hiện nay trên địa bàn thành phố Thanh Hóa có gần 280 hộ dân sống bằng nghề sông nước, tập trung chủ yếu ở phường Đông Thọ, Đông Sơn, Nam Ngạn… trong đó có tới 83 hộ ăn ở, sinh hoạt đều trên thuyền. Vì thế mong ước của họ là có một mảnh đất để cất ngôi nhà ổn định cuộc sống. Về vấn đề này, thành phố Thanh Hóa đã có phương án đưa tất cả các hộ dân tập trung về phường Đông Hải, để họ ổn định bước đầu an cư, ổn định cuộc sống.

Ông Lê Văn Tùng, Chủ tịch UBND phường Đông Thọ, cho biết đã có báo cáo lên thành phố và trong đợt xét duyệt vừa qua, địa phương đã giải quyết được cho 13 hộ lên bờ làm nhà sinh sống mỗi năm. Đây cũng là vấn đề mà phường rất đau đầu, tuy nhiên vấn đề này vượt quá khả năng và thẩm quyền của địa phương.

Trao đổi với chúng tôi, bà Đỗ Thị Bảy, Trưởng phòng LĐ-TB&XH thành phố Thanh Hóa cho biết: “Thực hiện Chỉ thị 08 của Tỉnh ủy, cũng như Chỉ thị 08 của Thành ủy thành phố Thanh Hóa, trong dịp xét duyệt đợt một, tỉnh đã cấp đất và hỗ trợ 20 triệu đồng/hộ, xã hỗ trợ thêm 10 triệu đồng/hộ cho 29 hộ dân sinh sống dưới nước lên bờ làm nhà. Bên cạnh đó còn đào tạo nghề để giải quyết việc làm cho người dân định cư. Trong thời gian tới, thành phố tiếp tục xét duyệt đợt hai cho thêm một số gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn dưới nước lên bờ ổn định cuộc sống”.

Như vậy mơ ước về một mái nhà, về một cuộc sống no ấm, ổn định đón một cái Tết yên vui không còn là xa vời đối với người dân vạn chài. Hy vọng với sự quan tâm của các cấp, các ngành trong tương lai gần sẽ giúp những con người một đời lênh đênh trên sông nước thoát khỏi cảnh sống bấp bênh…

Nguyễn Thùy - Duy Tuyên