1. Dòng sự kiện:
  2. 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ

Sự thật về số người chết trong vụ sạt lở bãi vàng ở Lào Cai

(Dân trí) - Vụ sạt lở do thiên tai bất ngờ ập xuống khu vực rừng Xanh và rừng Vầu ở xã Minh Lương (Văn Bàn, Lào Cai) thực tế nghiêm trọng hơn rất nhiều so với báo cáo của chính quyền địa phương: 8 người chết, 7 người bị thương.

Đi tìm sự thật
Tính đến thời điểm này, đã hơn 2 tuần kể từ khi vụ sạt lở nghiêm trọng xảy ra khiến nhiều người chết tại khu vực rừng Xanh và rừng Vầu, song dư luận vẫn xôn xao về những thông tin con số người chết do chính quyền huyện Văn Bàn báo cáo lên UBND tỉnh Lào Cai. Dư luận cho rằng, con số người chết trong thực tế lớn hơn rất nhiều so với con số 2 người mà địa phương báo cáo.

Mới nhất, tại văn bản số 454/BC về việc điều tra phản ánh trên báo chí của Công an huyện Văn Bàn gửi lên Công an tỉnh Lào Cai ngày 17/9, một lần nữa khẳng định việc báo cáo sai sự thật về số nạn nhân vụ sạt lở tại bãi vàng: “…vụ sạt lở đất đã làm đất đá kéo trượt một phần lán ở của người làm vàng trái phép, khi đó trong lán có khoảng 10 người đang nằm ngủ. Sau đó, phát hiện thi thể 2 nạn nhân Bùi Văn Khánh, SN 1995 và Bùi Văn Ai, SN 1981 cùng trú tại xã Tuân Đạo, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình”.

Hiện trường khu sạt lở do thiên tai khiến nhiều người chết vào sáng ngày 5/9 vừa qua.
Hiện trường khu sạt lở do thiên tai khiến nhiều người chết vào sáng ngày 5/9 vừa qua.
Hiện trường khu sạt lở do thiên tai khiến nhiều người chết vào sáng ngày 5/9 vừa qua.
Khu vực đất đá sạt từ trên núi cao khu rừng Xanh và rừng Vầu thuộc địa bàn xã Minh Lương - Văn Bàn - Lào Cai

Tại buổi làm việc với phóng viên, ông Hoàng Ngọc Siến, Chủ tịch UBND xã Minh Lương (Văn Bàn, Lào Cai) cho hay: “Vụ sạt lở trên núi khu vực khai thác vàng trái phép xảy ra vào sáng 5/9 cách trụ sở UBND xã chúng tôi 4 km, chỉ biết có 2 người chết và nhiều người bị thương được đưa đi điều trị tại bệnh viện huyện”. Khi phóng viên đặt câu hỏi: Có thông tin khẳng định vụ sạt lở nghiêm trọng gây chết nhiều người, ông có biết, có cho kiểm tra xác minh lại không? Ông Siến nói: “Sau khi đưa người ra khỏi hiện trường đã dọn dẹp, xã đã cho một đoàn đi kiểm tra nhưng chẳng thấy gì nữa. Tôi cũng chỉ biết thế vì khai thác vàng trái phép không liên quan đến xã. Có cấp trên về kiểm tra và có giải quyết hết rồi” (!?).

Sau những ngày đi xác minh con số nạn nhân thật sự của vụ sạt lở, phóng viên đã tiếp cận được một người là nhân chứng vụ việc - anh H.V.K. - một người sống tại xã Minh Lương, làm nghề mót vàng đã nhiều năm nay tại khu vực sạt lở. Anh K. cho hay: “Trước vụ sạt lở ngày 5/9 khoảng 5 giờ, tôi có vào một lán xin trú nhờ vì trời mưa thì phát hiện núi bị sạt lở, từng tảng lớn đất đá đổ ập xuống cuốn phăng nhiều lán trại quanh các hầm vàng”. Theo thông tin anh K. cung cấp, có đến 8 người bị đất đá cuốn xuống dưới chân núi, trong đó 4 người đã may mắn sống sót, còn 4 người xấu số bị đất đá vùi lấp.

Hiện trường khu sạt lở do thiên tai khiến nhiều người chết vào sáng ngày 5/9 vừa qua.
Ông Hoàng Ngọc Siến, Chủ tịch xã Minh Lương - Văn Bàn cho biết: "Sự việc được cấp trên về giải quyết rồi, chỉ có 2 người chết thôi..."

Anh K. kể: “Vụ sạt lở tiếp theo lớn hơn cả vụ tôi đã chứng kiến, làm rung chuyển cả một vùng. Khu vực lán của ông chủ vàng tên là H. có khoảng 9 người bị đất đá vùi lấp, có người bị đất đá đẩy trôi xa đến hàng trăm mét”.
Anh K. khẳng định, vì anh là người làm nghề mót quặng kiếm sống từng ngày nên anh nắm được rất rõ số lượng "lính" làm vàng cho các chủ vàng tại khu vực sạt lở. Theo lời anh K., những người đào vàng trên các lán làm việc chia nhau theo ca, bắt đầu từ ca 1 (từ 5h sáng đến 5h chiều), ca 2 nối tiếp từ 5h chiều đến 5h sáng hôm sau. Uớc tính mỗi ca làm việc có 50 thanh niên thực hiện công việc đào vàng.
Danh tính 8 người thiệt mạng
Quá trình xác nhận của PV Dân trí đã khẳng định, con số báo cáo 2 người chết trong vụ sạt lở ngày 5/9 là hoàn toàn chưa chính xác. Một nguồn tin riêng mà PV Dân trí có được đến thời điểm viết bài thì con số chính xác về số người tử vong trong vụ sạt lở được phát hiện là 8 người.

Anh H.V.K ( xin giấu tên) kể câu chuyện chứng kiến với PV
Anh H.V.K ( xin giấu tên) kể câu chuyện chứng kiến với PV Dân trí vào sáng ngày 16/9
Gia đình thân nhân nạn nhân Bùi Văn Chẻm ở xóm Chạo, xã Tuân Đạo, huyện Lạc Sơn, Hòa Bình
Gia đình thân nhân nạn nhân Bùi Văn Chẻm ở xóm Chạo, xã Tuân Đạo, huyện Lạc Sơn, Hòa Bình

Theo đó, số nạn nhân thiệt mạng mà PV Dân trí ghi nhận thực tế tại huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình gồm 8 người. Trong đó có 5 người ở xã Tuân Đạo, 2 người ở xã Tân Lập và 1 người ở xã Quý Hòa. Cụ thể, danh sách 8 người chết đã chính thức được chính quyền địa phương huyện Lạc Sơn xác nhận trong các biên bản liên quan gồm: Bùi Văn Chẻm (sinh năm 1960), Bùi Văn Khánh (sinh năm 1995), cùng trú tại xóm Chạo; Bùi Văn Viên (sinh năm 1968), Bùi Văn Ai (sinh năm 1981), trú tại xóm Khụ; Bùi Anh Tú (sinh năm 1995) trú tại xóm Mọi - cùng ở xã Tuân Đạo. Bùi Văn Biền (sinh năm 1991) trú tại xóm Mòi 1 và Bùi Văn Sự (sinh năm 1986) trú tại xóm Mòi 3 - xã Tân Lập. Bùi Văn Rúc (sinh năm 1958) trú tại xóm Củ, xã Quý Hòa.
Xác nhận với PV Dân trí, ông Bùi Văn Lưu, Trưởng Công an xã Tân Lập, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình, khẳng định: “Trong 2 ngày 6-7/9, xã đã ký xác nhận tiếp nhận 2 thi thể nạn nhân là Biền và Sự được phía chủ khai thác vàng bàn giao cùng số tiền hỗ trợ mỗi gia đình là 80 triệu đồng”. Theo lời ông Lưu, cả 2 nạn nhân đều gặp nạn khi đang chìm trong giấc ngủ.
Ông Bùi Văn Rưn - Chủ tịch UBND xã Tuân Đạo, huyện Lạc Sơn, cũng khẳng định: "Xã Tuân Đạo có 5 nạn nhân bị thiệt mạng khi đi lao động tự do tại bãi vàng ở xã Minh Lương - Văn Bàn - Lào Cai. Trong đó nhiều người tuổi đời còn trẻ và chưa lập gia đình. Đa số các gia đình đều nghèo khó. Sau khi tiếp nhận thông tin đại diện UBND xã đã đến chia sẻ với gia đình các nạn nhân cùng việc giao công an xã tiến hành các thủ tục giao nhận thi thể 5 nạn nhân bằng biên bản, thủ tục liên quan".
 
Công an xã Quý Hòa cho biết, có 6 người ở địa phương tham gia đào vàng ở bãi vàng trên núi xã Minh Lương - Văn Bàn. Vụ sạt lở đã gây chết 1 người tên là Bùi Văn Rúc (SN 1958, ở xóm Củ, xã Quý Hòa). Ông Rúc bị đất đá sạt lở đè chết khi đang nằm ở khu lều lán dã chiến cùng với nhiều người làm thuê khác.

Gia đình thân nhân nạn nhân Bùi Văn Chẻm ở xóm Chạo, xã Tuân Đạo, huyện Lạc Sơn, Hòa Bình
Cáng dã chiến dùng để vận chuyển các nạn nhân vụ sạt lở vẫn còn nằm chênh vênh trên núi gần hiện trường

Cũng như các nạn nhân khác, gia đình ông Rúc được hỗ trợ từ chủ đào vàng 80 triệu đồng. Năm 2012, con trai ông Rúc cũng bị tử nạn tại một công trường xây dựng phía Nam.
Sau khi có con số cùng danh sách cụ thể tại huyện Lạc Sơn, Hòa Bình, PV Dân trí đã trực tiếp liên hệ với UBND tỉnh Lào Cai để cập nhật thông tin chính xác về số người thương vong. Tuy nhiên, phía UBND tỉnh này vẫn chưa bố trí được cuộc gặp với phóng viên.
 Làm rõ việc báo cáo chưa chính xác về số người thiệt mạng
Ông Nguyễn Văn Vịnh - Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai - cho hay: “Con số người chết địa phương báo cáo lên ở các thời điểm khác nhau nên việc thu thập con số chính xác gặp khó khăn. Hơn nữa việc đào vàng tại nơi xảy ra sạt lở rất phức tạp vì nằm ở khu vực giáp ranh”.
Về thông tin có nhiều hơn 2 người chết tại bãi vàng, Bí thư tỉnh Lào Cai khẳng định sẽ giao công an tỉnh tiến hành điều tra, rà soát thu thập thông tin để đưa ra kết luận chính xác trong thời gian tới.
 
Ông Nguyễn Việt Hùng, Trưởng phòng Bảo tồn thiên nhiên Hoàng Liên - Văn Bàn cho biết: “Vụ sạt lở xảy ra thuộc địa giới quản lý hành chính của chính quyền xã Minh Lương - Văn Bàn. Hiện trường vụ chết người không nằm trong khu vực bảo tồn mà Kiểm lâm Lào Cai quản lý nhưng là vùng được quy hoạch vùng đệm liền kề. Để xảy ra sự việc, trước hết thuộc về trách nhiệm của chính quyền xã Minh Lương và những người liên quan đến vụ tai nạn thiên tai chết người vào ngày 5/9 vừa qua”.

Quốc Đô