Nhiều vi phạm về vật liệu xây dựng làm dự án Mai Sơn - Quốc lộ 45

Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Kết luận thanh tra việc cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa cung cấp cho dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45.

Lựa chọn các điểm mỏ chưa phù hợp với thực tế

Báo cáo của Ban Quản lý dự án Thăng Long (Bộ GTVT) cho thấy, có 62 mỏ đất, đá, cát, bãi tập kết cát đã thực hiện việc cung cấp cho dự án này; trong đó một mỏ đất tại tỉnh Thanh Hóa được cấp phép theo các nghị quyết của Chính phủ, 61 mỏ, bãi tập kết còn lại có trước thời điểm thi công dự án.

Vào cuộc, Thanh tra Chính phủ phát hiện công tác điều tra, khảo sát, đánh giá trữ lượng, chất lượng của các mỏ vật liệu chưa đáp ứng yêu cầu thực tế, tỷ lệ sai số lớn.

Nhiều điểm mỏ tại tỉnh Thanh Hóa có công suất khai thác thấp không đáp ứng nguồn cung lớn trong thời gian ngắn, do đó Ban Quản lý dự án Thăng Long, đơn vị tư vấn và các nhà thầu thi công phải bổ sung thêm 45 mỏ (Ninh Bình 2 mỏ và tại tỉnh Thanh Hóa 43 mỏ, bãi tập kết).

"Như vậy kết quả khảo sát, lấy mẫu thử nghiệm và lựa chọn các điểm mỏ của đơn vị tư vấn chưa phù hợp với thực tế. Đây là nguyên nhân dẫn đến nhà thầu bị động trong việc tìm kiếm nguồn cung vật liệu xây dựng, ảnh hưởng lớn đến tiến độ dự án", thanh tra kết luận.

Việc xây dựng giá đất đắp trong hồ sơ đấu thầu thực hiện theo quy định nhưng còn thiếu thực tế, chưa chính xác, dẫn đến khi gặp biến động của thị trường, cước phí vận tải tăng cao hoặc khi nguồn cung khan hiếm, giá đất đắp sẽ biến động. Nhà thầu thi công chỉ được thanh toán theo giá trúng thầu nên đã thi công cầm chừng, làm ảnh hưởng tiến độ; trong khi tỷ lệ đất đắp ở dự án rất lớn, chiếm khoảng 70% khối lượng (khoảng 13% chi phí xây dựng).

Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, UBND tỉnh Thanh Hóa cho phép các mỏ đất trên địa bàn được nâng công suất theo nhu cầu của dự án đường cao tốc, nhưng thiếu yêu cầu các mỏ hoàn thiện thủ tục để được nâng công suất theo hướng dẫn của Chính phủ.

Đối chiếu khối lượng khoáng sản làm vật liệu xây dựng cung cấp cho dự án đường cao tốc (đoạn Mai Sơn- Quốc lộ 45), có sự khác biệt giữa báo cáo của chủ đầu tư dự án khai thác khoáng sản với báo cáo của Ban Quản lý dự án Thăng Long.

Qua xem xét 19 hồ sơ cấp phép các dự án khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng cung cấp cho dự án do các Sở Tài nguyên và Môi trường Ninh Bình, Thanh Hóa cung cấp, Thanh tra Chính phủ nhận thấy còn một số thiếu sót, vi phạm nhưng đây là nội dung không thanh tra, kiểm tra trực tiếp.

Nếu phát hiện dấu hiệu hình sự thì chuyển cơ quan điều tra xử lý

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ GTVT xử lý nghiêm các Ban quản lý dự án, đơn vị tư vấn chưa làm hết trách nhiệm, có vi phạm trong công tác điều tra, khảo sát nguồn cung vật liệu xây dựng cho các dự án giao thông trọng điểm quốc gia.

"Xử lý theo quy định pháp luật đối với các nhà thầu thi công cầm chừng, không tuân thủ hợp đồng đã ký, không đảm bảo tiến độ được phê duyệt của các dự án giao thông trọng điểm quốc gia", thanh tra kiến nghị.

Bộ GTVT chỉ đạo Ban Quản lý dự án Thăng Long, đơn vị tư vấn và các cơ quan, đơn vị có liên quan kiểm điểm trong công tác khảo sát, lấy mẫu, lựa chọn các mỏ vật liệu xây dựng thông thường chưa đạt yêu cầu, ảnh hưởng tiến độ dự án.

Đặc biệt, cần thanh tra, kiểm tra việc thanh, quyết toán khối lượng vật liệu xây dựng thông thường cung cấp xây dựng đoạn Mai Sơn- Quốc lộ 45; trường hợp phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển cơ quan điều tra xử lý.

Đối với tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Thanh tra Chính phủ kiến nghị kiểm tra việc kinh doanh tại các mỏ được nâng công suất và mỏ đất Đồi Ao, tỉnh Thanh Hóa; trường hợp vi phạm bán vật liệu xây dựng ra thị trường mà không cung cấp cho dự án đường cao tốc thì xử lý nghiêm.

Dự án thành phần cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 có tổng vốn đầu tư hơn 12.000 tỷ đồng. Dự án có tổng chiều dài tuyến 63,37km, đi qua địa phận 2 tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa. Trong đó, chiều dài thi công đường là 57,32km, chiều dài thi công cầu là 5,12km, chiều dài thi công hầm là 0,93km.

Đoạn đi qua địa phận tỉnh Thanh Hóa có chiều dài 49,02 km và qua địa phận tỉnh Ninh Bình có chiều dài 14,35 km. Quy mô giai đoạn 1 của dự án xây dựng 4 làn xe, vận tốc thiết kế 80 km/h.

Dự án được khởi công tháng 9/2020, đến nay đã cơ bản hoàn thành và được Bộ Giao thông Vận tải tổ chức khánh thành đưa vào khai thác, sử dụng từ ngày 29/4.