Hạn, mặn đến độ con tôm cũng không sống được!

Sáng ngày 17/5, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ cùng lãnh đạo các Bộ, ngành trung ương tiếp tục thị sát tại một số công trình ngăn hạn mặn tại tỉnh Kiên Giang và làm việc với lãnh đạo tỉnh về tình hình phát triển kinh tế, xã hội, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tại công trình Cống ngăn mặn, thoát lũ sông Kiên ở cửa biển thành phố Rạch Giá, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng các công trình Cống ngăn mặn sẽ có vai trò rất lớn cho Kiên Giang nói riêng và các tỉnh khác trong vùng ngăn chặn, kiểm soát được nước biển xâm nhập, đồng thời có thể xả lũ đẩy ngập mặn ra khỏi nội địa.

Chủ tịch tỉnh Kiên Giang Nguyễn Lê Hồng cho biết dự án có tổng vốn đầu tư khoảng 300 tỷ đồng, bao gồm cả công trình cống và đường dẫn nối cho các phương tiện lưu thông. Toàn tỉnh cần đầu tư khoảng 30 cống như này với quy mô khác nhau, trong đó có khoảng 14 cống đã bố trí được nguồn, còn lại tỉnh đề nghị Chính phủ xem xét đưa vào phân bổ kế hoạch vốn đầu tư trung hạn để sớm hoàn thành, khắc phục khó khăn cho sinh hoạt và sản xuất của nhân dân.

Thực tế, Kiên Giang là tỉnh có sản lượng lương thực lớn nhất (4,6 triệu tấn) và dân số đứng thứ 2 toàn vùng nhưng lại chịu hạn mặn nhiều nhất của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Vừa qua, toàn tỉnh đã thiệt hại hơn 56.500 ha diện tích lúa vụ Mùa và Đông Xuân. Con tôm vốn sống được ở khu vực nước lợ nhưng nay vì mặn xâm nhập lên tới tỷ lệ 30 phần nghìn nên có 13.000 ha mặt nước, con tôm cũng không sống được. Thiệt hại từ sản xuất nông nghiệp đã kéo giảm tăng trưởng của ngành này xuống -11% trong 4 tháng đầu năm qua.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang than: “Trong năm nay mà không có hệ thống Cống kiểm soát mặn và độ ngọt thì thiệt hại sẽ tiếp tục diễn ra vì mức mặn quá sức chịu đựng của con tôm”.

Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết ngoài việc đầu tư các dự án Cống kiểm soát mặn trên địa bàn, cần phải ưu tiên nguồn lực đầu tư cho các dự án Cống kiểm soát, ngăn mặn cho các tỉnh khác trong khu vực như Cống Cái Lớn, Cống Cái Bé. Do tổng vốn đầu tư lớn trên 2.000 tỷ đồng nên cần được ưu tiên bố trí vốn đầu tư tại kế hoạch đầu tư trung hạn 2016- 2020.

Đồng tình với ý kiến tập trung xây dựng Cống ngăn mặn, Phó Trưởng Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ Trần Minh Thống cho biết, nếu thời gian qua, Kiên Giang không làm đập ngăn mặn kịp thời thì nước mặn đã xâm nhập tới tận An Giang. Hiện toàng vùng đã thiệt hại 4.000 tỷ đồng vì hạn, mặn. Bến Tre bị xâm mặn nên cây trái không đảm bảo chất lượng, không tổ chức được lễ hội trái cây thường niên.

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh vấn đề quan trọng với Kiên Giang hiện nay là kiểm soát mặn và tích trữ nước ngọt phục vụ cho sản xuất, sinh hoạt của người dân và doanh nghiệp.

“Để làm được thì phải có hệ thống đê biển và Cống kiểm soát mặn. Bên cạnh các công trình cấp thiết củ tỉnh, các Bộ, ngành cần ưu tiên sắp xếp bố trí vốn đầu tư các dự án Cống kiểm soát mặn có tính liên vùng như Cống Cái Lớn và xem xét xây dựng cơ chế điều phối nguồn nước, kiểm soát mặn. Đi liền với đó là khơi dậy tập quán tích trữ nước ngọt trong dân ở ao, hồ như những năm trước để phục vụ cho sinh hoạt, sản xuất”, Phó Thủ tướng nói.

Lãnh đạo Chính phủ cũng lưu ý trong xử lý các công trình kiểm soát hạn, mặn, tỉnh Kiên Giang phải gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp để gia tăng giá trị sản xuất, phát triển các loại cây trồng, vật nuôi thích ứng với hạn, mặn. Hiện nay giá trị sản xuất nông nghiệp bình quân của tỉnh Kiên Giang chỉ đạt 60 triệu đồng/ha, thấp hơn nhiều so với chỉ số bình quân của cả nước đang là 83 triệu đồng/ha.

Để tiếp tục thực hiện tái cơ cấu triệt để ngành nông nghiệp, Phó Thủ tướng đề nghị tỉnh quy hoạch lại đất sản xuất; tính toán việc gieo cấy lúa 3 vụ hay 2 vụ/năm và sử dụng các giống lúa chất lượng cao, nhân rộng các tổ hợp tác, mô hình sản xuất hợp tác xã gắn với doanh nghiệp để tiêu thụ hiệu quả nông, thủy sản.

P.T