1. Dòng sự kiện:
  2. Nổ xưởng gỗ ở Đồng Nai
  3. 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ

Dự án đường sắt cao tốc: “Quốc hội sẽ cân nhắc kỹ”.

(Dân trí) - Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên khẳng định, Quốc hội sẽ cân nhắc kỹ lưỡng các vấn đề, trong đó có khả năng chịu đựng của nền kinh tế cả trước mắt lẫn lâu dài để đưa ra quyết định đối với dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam.

Thảo luận về dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam, các đại biểu Quốc hội đã có nhiều ý kiến khác nhau, trong đó không ít đại biểu cho rằng, họ không đủ thông tin để đưa ra quyết định. Vậy với tư cách lãnh đạo Quốc hội, ông có ý kiến gì với Chính phủ?
 
Còn nhiều ý kiến trái ngược nhau nên chúng tôi có yêu cầu Chính phủ, căn cứ vào tổng hợp ý kiến của các vị đại biểu quốc hội thảo luận ở tổ, báo cáo thẩm tra Ủy ban Khoa học, Công nghệ & Môi trường để lọc ra một số những vấn đề nổi cộm, từ đó chuẩn bị báo cáo giải trình đầy đủ hơn.
 
Tùy theo độ dài của báo cáo ấy hoặc là gửi cho các vị đại biểu Quốc hội nghiên cứu hoặc trình bày trực tiếp tại hội trường vào ngày thảo luận. Nhưng tôi cũng rất lưu ý, phải thể hiện được sự liên kết lợi ích giữa các ngành, các lĩnh vực, để rồi từ đó thực hiện chủ trương xã hội hóa về vốn.
 
Muốn như thế, phải nói rõ trong dự án lớn phải có bao nhiêu dự án thành phần và dự án thành phần đó phải làm rõ nguồn vốn từ đâu để mọi người thấy, một dự án lớn như vậy, trong thời gian dài như thế, vốn nhà nước ngần này, còn vốn của các tổ chức kinh tế ngần kia, lúc đó mới xem xét và có những ý kiến xác đáng.
 
Qua theo dõi thảo luận ở tổ có thể thấy, dường như những địa phương có tuyến đường sắt đi qua như Hà Nội, TPHCM, Nghệ An… thích dự án này hơn những địa phương khác?
 
Chúng ta phải suy nghĩ đến một tác động lan tỏa, với lan tỏa gần, lan tỏa xa từ đó mới có được những suy nghĩ, ý kiến đồng thuận.
 
Một số ý kiến của đại biểu cho rằng, dự án đường sắt cao tốc thiên về kinh tế, nhưng lại giao cho UB Khoa học, Công nghệ và Môi trường thẩm tra và họ đã đề xuất, giao thêm UB Kinh tế, UB Các vấn đề xã hội thẩm tra dự án này?
 
Cơ quan thẩm tra chỉ là cơ quan chủ trì để thẩm tra, chứ không có một cơ quan thẩm tra riêng. Nguyên tắc hoạt động của Quốc hội là theo nghị trường, làm việc theo tập thể nên đều phải quyết định theo tập thể.
 
Khía cạnh môi trường của dự án được xét tới như thế nào bởi khi ta làm dự án đường Hồ Chí Minh cũng đã có nhiều ý kiến đặt ra các vấn đề liên quan đến môi trường, môi sinh?
 
Chúng ta đã đi chặng đường đầu của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đã rút kinh nghiệm của một số nước nên cũng phải nhìn lại để quán triệt tinh thần, ba trụ cột phát triển bền vững là kinh tế, xã hội và môi trường. Cho nên những bài học gì từ đường Hồ Chí Minh cũng sẽ nghiên cứu để xử lý những vấn đề khác của đất nước.
 
Có ý kiến của chuyên gia cho rằng, ta chủ trương đi vay các nước để làm tuyến đường sắt này, nhưng ta còn làm dài hơn họ, lớn hơn họ nên việc vay sẽ không đơn giản?
 
Chúng ta phải lắng nghe nhiều chiều ý kiến nhân dân, các nhà khoa học, các chuyên gia. Nhưng dự án lớn như thế này phải phân tích sâu và giải trình kỹ hơn nữa.
 
Theo tôi phải có 4 dự án thành phần, gồm: đường, tàu, đền bù giải phóng tái định cư, các nhà ga. Có thể, đường do nhà nước đầu tư, tàu là tư nhân đầu tư.
 
Dự án đường sắt cao tốc: “Quốc hội sẽ cân nhắc kỹ”. - 1
Phó Chủ tịch QH Nguyễn Đức Kiên: "Quốc hội bàn kỹ để quyết định" (Ảnh: Việt Hưng).

Riêng đền bù tái định cư, do gắn với hình thành các khu đô thị mới, các cụm công nghiệp thì có thể các nhà đầu tư về khu đô thị, khu công nghiệp, cụm công nghiệp lấy vốn của mình để giải quyết vấn đề này, nhà nước chỉ có vốn mồi một phần.
 
Với nhà ga, đây không chỉ là nơi để mọi người lên xuống đơn thuần mà phải là trung tâm kinh tế, trung tâm của thương mại, trung tâm của các dịch vụ… Chính những người đầu tư ấy họ bỏ tiền ra và nhà nước cũng chỉ có một phần vốn nào đó. Cho nên phải chia nhiều dự án thành phần, phải nói thật rõ mới có sức thuyết phục.
 
Thưa ông, có một số ý kiến đề nghị nên lùi dự án này để chuẩn bị kỹ hơn?
 
Bây giờ Quốc hội chưa quyết định gì, nhưng như tôi được biết, thời gian chuẩn bị một dự án thường phải trên dưới 8 năm, chứ không phải ngày một ngày hai. Nhà máy điện hạt nhân cũng phải có thời gian chuẩn bị từ 6 - 8 năm, bởi còn liên quan đến năng lực quản lý, văn hóa của những người tham gia, khả năng chịu đựng được của nền kinh tế.
 
Một số đại biểu Quốc hội cho rằng, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XII quyết định nhiều vấn đề lớn như mở rộng Hà Nội, Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, Quy hoạch Hà Nội… cho nên nếu thêm dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam cần cân nhắc kỹ đế tránh việc con cháu sau này phải còng lưng trả nợ?
 
Quốc hội cũng không phải quyết định mọi thứ dễ dàng, Quốc hội đều phải cân nhắc rất kỹ lưỡng thông qua cách tiếp cận cả bề rộng, cả chiều dài của vấn đề. Nói cụ thể, đó là mối quan hệ lợi ích giữa các ngành, các lĩnh vực, các địa phương với nhau và khả năng chịu đựng của nền kinh tế mà thực chất là khả năng chịu đựng của ngân sách nhà nước cả trước mắt lẫn lâu dài.
 
Cho nên chọn phương án nào Quốc hội đều phải chú ý bàn kỹ để quyết định.
 
Cá nhân ông có bấm nút thông qua dự án này không?
 
Tôi không trả lời trực tiếp câu hỏi này, tôi đã nói như ở trên.
 
Xin cám ơn ông!
 
Cấn Cường