Đăng ký khai sinh cho con khi bố mẹ chưa kết hôn có cần xét nghiệm ADN?

Chuyện một phó chủ tịch xã ở Hà Tĩnh bị tố cáo yêu cầu người dân muốn làm giấy khai sinh cho trẻ phải có giấy xét nghiệm ADN chứng minh huyết thống (do bố mẹ cháu chưa đăng ký kết hôn) với chi phí 8 triệu đồng thu hút sự chú ý của dư luận.

Theo quy định hiện hành, bố mẹ chưa đăng ký kết hôn có bắt buộc phải xét nghiệm ADN mới được ghi nhận thông tin của mình trong đăng ký khai sinh của con?

Thông tin với phóng viên Dân trí, đại diện Cục Hộ tịch, quốc tịch và chứng thực (Bộ Tư pháp) cho biết, trước đây Thông tư số 15/2015/TT-BTP của Bộ Tư pháp hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hộ tịch không quy định bắt buộc việc sử dụng kết quả xét nghiệm ADN làm chứng cứ để chứng minh quan hệ cha, mẹ, con.

Khoản 2 Điều 11 Thông tư số 15/2015 quy định, trường hợp không có kết quả xét nghiệm ADN thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha - con, quan hệ mẹ - con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người. Việc này phải có ít nhất 2 người thân thích của cha, mẹ làm chứng.

Hiện nay, Điều 14 Thông tư số 04/2020 của Bộ Tư pháp hướng dẫn một số điều của Luật Hộ tịch, Nghị định số 123/2015 của Chính phủ cũng quy định rất rõ chuyện này.

Cụ thể, chứng cứ để chứng minh quan hệ cha, mẹ, con theo quy định tại khoản 1 Điều 25 và khoản 1 Điều 44 của Luật Hộ tịch gồm một trong các giấy tờ, tài liệu sau:

- Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan, tổ chức khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.

- Trường hợp không có chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con như trên thì các bên nhận cha, mẹ, con lập văn bản cam đoan về mối quan hệ cha, mẹ, con theo quy định tại Điều 5 Thông tư 04/2020, có ít nhất 2 người làm chứng về mối quan hệ cha, mẹ, con.

Điều 5 Thông tư số 04 quy định về trách nhiệm, hệ quả của việc cam đoan không đúng sự thật, nêu rõ: Trường hợp cho phép người yêu cầu đăng ký hộ tịch lập văn bản cam đoan về nội dung yêu cầu đăng ký hộ tịch thì cơ quan đăng ký hộ tịch phải giải thích rõ cho người lập văn bản cam đoan về trách nhiệm, hệ quả pháp lý của việc cam đoan không đúng sự thật.

"Cơ quan đăng ký hộ tịch từ chối giải quyết hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền hủy bỏ kết quả đăng ký hộ tịch, nếu có cơ sở xác định nội dung cam đoan không đúng sự thật", Điều 5 Thông tư số 04 quy định.

Như vậy có thể thấy, trường hợp không có kết quả xét nghiệm, giám định ADN thì các bên nhận cha, mẹ, con lập văn bản cam đoan về mối quan hệ này và có ít nhất hai người làm chứng là đáp ứng đúng, đủ quy định để được cấp giấy khai sinh.

Đại diện Cục Hộ tịch, quốc tịch và chứng thực cho rằng, các hướng dẫn đã rất rõ ràng, nên ai làm sai thì người đó phải chịu trách nhiệm.