Bàn giao mặt bằng di tích Triền Tranh để làm đường cao tốc

Trước đó, như Dân trí đã có bài phản ảnh (Quảng Nam đề nghị dời di tích Chăm để làm đường cao tốc), tỉnh Quảng Nam đã có văn bản báo cáo gửi Bộ VHTT-DL xin ý kiến về phương thức xử lý sau khai quật đối với khu di tích Triền Tranh.

Theo đó, tỉnh Quảng Nam đề xuất di dời toàn bộ di tích vừa mới phát hiện đến một địa điểm khác để bảo tồn và phục vụ cho việc nghiên cứu.

Theo lãnh đạo tỉnh Quảng Nam, khi khảo sát làm đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, các đơn vị liên quan cố ý tránh khu vực cắm mốc khu di tích Triền Tranh hơn 70m nhưng đã vô tình phát hiện một phần di tích. Khu vực này nằm sát với cửa hầm đường cao tốc nên không thể nào dịch chuyển đường được nữa, ngoài biện pháp di dời di tích ra thì không còn cách nào khác.

Trao đổi với PV Dân trí, đại diện BQL dự án đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi cho biết, ngoài 3.000m2 vừa nhận bàn giao, trong tuần đến sẽ tiếp nhận thêm 800m2 nữa ở khu di tích Triền Tranh này để đơn vị thi công tiến hành công việc.

Di tích Triền Tranh nằm trong cụm phế tích kiến trúc Chămpa. Theo kết quả từ nhóm nghiên cứu của Viện Khảo cổ, phế tích Triền Tranh là một công trình kiến trúc tôn giáo bị sụp đổ gồm nhiều kiến trúc tạo nên một trung tâm tôn giáo hoàn chỉnh nằm theo trục đông tây.

Toàn bộ khu vực di tích khai quật có diện tích trên 3.000m2 với các dấu tích kiến trúc: Tháp Cổng – Nhà Dài (Mandapa) – hồ nước thiêng – tháp thờ trung tâm. Qua nghiên cứu loại hình và vật liệu kiến trúc gạch, ngói, gốm sứ… bước đầu có thể nhận định niên đại khởi đầu của di tích nằm trong khoảng từ cuối thế kỷ IX đến khoảng cuối thế kỷ XII đầu thế kỷ XIII.

Đây là một quần thể kiến trúc tôn giáo có quy mô lớn được xây dựng trên một mặt bằng quy hoạch hình chữ nhật, khu vực khai quật còn làm xuất lộ 8 kiến trúc nhà lợp ngói có bình đồ kiến trúc 3 gian, được coi là những kiến trúc phục vụ tôn giáo không thuộc dạng đền tháp lần đầu tiên được phát hiện trong hệ thống kiến trúc Chămpa.

Sau khi kết thúc khai quật toàn bộ diện tích 3.800m2, Viện Khảo cổ sẽ tiến hành di dời toàn bộ di tích, di vật về tạm nhập và bảo tồn tại Bảo tàng Quảng Nam. Phương án bảo tồn di tích sẽ được tư liệu hóa bằng phương pháp quét và dựng phim tư liệu 3D, phục dựng hiện trạng di tích theo phương pháp mô hình không gian ba chiều bảo tồn trên máy vi tính. 

Ngoài ra, sẽ cắt nguyên khối hai đoạn di tích tường thành di dời về Bảo tàng Quảng Nam và Bảo tàng Văn hóa Sa Huỳnh – Chămpa Duy Xuyên phục vụ công tác nghiên cứu, trưng bày. Các hiện vật khảo cổ sau khi kết thúc giai đoạn chỉnh lý, phân loại sẽ được bàn giao cho Bảo tàng Quảng Nam.

Công Bính