Tổng thống Putin: Tên lửa Mỹ bắn hạ máy bay chở tù binh Ukraine

"Máy bay đã bị hệ thống Patriot của Mỹ bắn hạ. Điều này đã được xác định chắc chắn trong một đánh giá của chuyên gia", Tổng thống Vladimir Putin phát biểu trước những người đại diện chiến dịch bầu cử ở St. Petersburg hôm 31/1.

Máy bay vận tải quân sự Il-76 của Nga bị rơi khi đang vận chuyển tù binh Ukraine đến khu vực biên giới giữa 2 nước để tiến hành trao đổi hôm 24/1. Vụ việc khiến toàn bộ 74 người trên khoang thiệt mạng, trong đó có 65 tù binh Ukraine, 6 thành viên phi hành đoàn và 3 quan chức Nga.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, máy bay đã trúng 2 tên lửa đất đối không được phóng từ lãnh thổ Ukraine.

Hãng tin RT dẫn nguồn tin quân đội Pháp nói rằng các tên lửa bắn rơi Il-76 dường như là Patriot do Mỹ sản xuất và viện trợ cho Ukraine. Một trong những nhà điều tra Nga tại hiện trường cũng nói rằng "hình dạng bị phá hủy và hư hại ở thân máy bay" là chỉ dấu cho thấy máy bay này trúng tên lửa Patriot.

Ông Putin cáo buộc chính quyền Kiev đang tìm cách kích động để Nga trả đũa, nhưng Moscow sẽ không dừng kế hoạch trao đổi tù binh bất chấp hành động khiêu khích của Kiev.

"Liệu (vụ bắn hạ máy bay) có khiến (hoạt động trao đổi tù binh) dừng lại không? Chúng tôi sẽ không dừng trao đổi. Chúng tôi phải giải cứu những công dân của mình. Tất nhiên, chúng tôi sẽ tiếp tục đưa các quân nhân của mình về nhà nếu phía Ukraine sẵn sàng", ông Putin nói thêm.

Tổng thống Putin ước tính tỷ lệ tù binh Ukraine bị Nga bắt giữ so với tù binh Nga bị Ukraine bắt giữ là khoảng 10 trên 1, và có "hàng nghìn" tù binh Ukraine bị Nga bắt giữ, so với "hàng chục" tù binh Nga bị Ukraine bắt giữ.

Vào ngày 31/1, Bộ Quốc phòng Nga thông báo 195 quân nhân Nga đã được trả về từ nơi bị giam giữ ở Ukraine. Họ được đưa về Moscow để điều trị và được trao đổi lấy 195 tù binh Ukraine.

Tổng thống Putin cho biết một cuộc điều tra quốc tế sẽ được tiến hành để làm rõ vụ máy bay chở tù binh Ukraine bị rơi.

"Chúng tôi nhấn mạnh rằng một cuộc điều tra quốc tế sẽ được tiến hành. Nhưng cho đến nay chưa có tổ chức quốc tế nào tỏ ra sẵn sàng làm việc này", Tổng thống Nga nói thêm.

"Tôi muốn nhân cơ hội này tuyên bố chính thức rằng, chúng tôi kêu gọi các chuyên gia quốc tế được cử đến và tiến hành phân tích, đánh giá các bằng chứng sẵn có cho thấy máy bay bị bắn hạ bằng hệ thống tên lửa Patriot bắn từ một địa điểm cụ thể và vào một thời điểm cụ thể", ông Putin nói.

Tổng thống Nga cáo buộc các quan chức và phương tiện truyền thông phương Tây "cố gắng bưng bít" vụ việc.

Ông Putin nói rằng ông không hoàn toàn "hiểu" lý do Ukraine bắn hạ máy bay Nga. Tuy nhiên, ông chủ Điện Kremlin nhận định hành động này có thể nhằm "chuyển hướng sự chú ý của người dân và các nhà tài trợ cho Ukraine khỏi những thất bại của Ukraine trong chiến dịch phản công, và để chứng tỏ rằng họ vẫn có thể "làm điều gì đó", hoặc cũng có thể nhằm kích động Nga tấn công trả đũa vào các mục tiêu dân sự bên trong Ukraine".

"Chúng ta đang sử dụng vũ khí có độ chính xác cao để tấn công các cơ sở hạ tầng, mục tiêu quân sự trước hết là của ngành công nghiệp quân sự. Họ muốn khiêu khích chúng tôi trả đũa. Đó là suy đoán của tôi", ông Putin nói.

Ukraine cho đến nay vẫn hoài nghi về thông tin do Nga đưa ra. Theo Kiev, máy bay này có thể không chở số lượng tù binh Ukraine như Moscow nói, mà chở tên lửa S-300 để sử dụng cho các cuộc không kích mở rộng ở Ukraine. Giới chức Ukraine cũng phủ nhận việc được báo trước về chuyến bay chở tù binh.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cáo buộc Nga "đùa giỡn với mạng sống" của tù binh Ukraine và kêu gọi "một cuộc điều tra quốc tế" về vụ việc.