Giới lãnh đạo Kherson vất vả tái thiết thành phố sau khi Nga rút quân

Trước chiến tranh, những vấn đề mà cư dân Kherson phải đối mặt cũng tương tự ở nhiều thành phố châu Âu khác: tiền lương, tham nhũng, nghiện ngập, nhu cầu cải thiện các dịch vụ công.

Nhưng bây giờ, vấn đề cấp thiết hơn của họ là phải có được các phương tiện sinh tồn: nước, năng lượng, điện sáng, thức ăn và kết nối với thế giới bên ngoài.

Nhiều ngôi làng ở vùng Kherson đã không có điện, khí đốt và nước sinh hoạt trong nhiều tháng. Nguồn cung cấp điện và nước của thành phố Kherson đã bị cắt khoảng 2 tuần trước khi Nga rút quân và nguồn cung cấp khí đốt cũng cạn kiệt nghiêm trọng.

Sau khi lực lượng Ukraine giành lại quyền kiểm soát thành phố, cư dân ở đây lang thang khắp nơi, mang theo những chai nước nhựa 5 lít trên xe đẩy, được đổ đầy nước hoặc trống rỗng.

Người ta có thể nghe thấy mọi người hỏi nhau tìm bánh mì ở đâu và kể về việc đã bao nhiêu ngày rồi không thấy sữa trong các cửa hàng. Trong sân một số khu dân cư, mọi người quây quần bên bếp lửa bằng củi, nấu thức ăn và đun nước.

"Đây là thử thách lớn nhất trong cuộc đời tôi"

Tại quảng trường trung tâm của Kherson, nơi một số người vẫn đang chụp ảnh bên cạnh những lá cờ Ukraine, một đám đông lớn đã tụ tập nhưng không khí vẫn căng thẳng.

Họ đứng chen chúc nhau nhưng thường quay mặt về hai hướng ngược nhau và dán mắt vào điện thoại. Họ ở đó vì chính quyền mới lắp đặt cột 4G mới để phục vụ việc liên lạc cho người dân sau khi cơ sở hạ tầng viễn thông ở Kherson đã bị hư hỏng nghiêm trọng.

Người đứng đầu mới được bổ nhiệm gần đây của vùng Kherson, Yaroslav Yanushevych, đã mô tả cách ông đang làm việc để xây dựng lại chính quyền "từ con số 0" khi một cuộc khủng hoảng nhân đạo đang rình rập và các báo cáo tình báo quân sự Ukraine nói rằng, Nga có thể san bằng thành phố trong một chiến dịch quân sự tiếp theo.

"Đây là thử thách lớn nhất trong cuộc đời tôi", ông Yanushevych nói. "Tất cả các đối tác của chúng tôi - Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC), Liên hợp quốc - đều nói rằng không có chính quyền khu vực nào phải đối mặt với thách thức kinh khủng như vậy".

Cho tới nay, mới có 140 trong số 600 nhân viên nhà nước trở lại Kherson để làm việc. Khi chính quyền ở đây được lập lại theo lệnh của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, chỉ một số ít nhân viên có mặt. Hầu hết đã xây dựng lại cuộc sống ở nơi khác.

Bên trong tòa nhà chính quyền ở Kherson, các bảng hiệu, dấu hiệu hoạt động của chính quyền khu vực Kherson vẫn còn đó, kể cả trong văn phòng riêng của thống đốc.

Các tác phẩm nghệ thuật yêu nước và quốc gia Ukraine xếp dọc các hành lang cũng vậy. Sàn nhà vương vãi những đống tro nhỏ của những tài liệu bị cháy. 

Ông Yanushevych cho biết, Nga đã tập kích nhắm vào tất cả các trạm biến áp và máy biến thế xung quanh thành phố. Nhà máy điện thứ hai cung cấp cho khu vực nằm bên kia sông trong lãnh thổ do Moscow kiểm soát và không hoạt động.

"Mọi người nên sơ tán"

Ông Yanushevych cho rằng, nếu không thể có đủ điện cho khu vực, chính quyền của ông khó có thể giải quyết những vấn đề còn tồn tại khác. "Việc sơ tán cư dân phụ thuộc vào việc có điện hay không. Tổng thống đã nói rất rõ ràng rằng chúng ta nên dồn mọi nguồn lực vào việc khôi phục nguồn cung cấp điện", ông nói.

Ông cho biết thêm, các lực lượng phải kiểm tra từng địa điểm trước khi bắt đầu việc sữa chữa, khôi phục và điều này sẽ mất rất nhiều thời gian.

Mặc dù lưu ý rằng không có kế hoạch sơ tán cư dân, ông Mykhailo Lynetskiy, người đứng đầu quận Kherson thuộc chính quyền khu vực Kherson, lại không lạc quan về việc có thể sớm khôi phục nguồn điện.

Ông Lynetskiy nhận định, có thể sẽ chỉ có đủ điện để cung cấp cho hệ thống cấp nước và cho một số ít cư dân. "Là người gốc thành phố Kherson, tôi khuyên mọi người nên rời khỏi thành phố để đến những nơi an toàn hơn trong suốt thời gian mùa đông", ông nói.

Ngoài những khó khăn vì thiếu điện, nước và nhu yếu phẩm cần thiết, người dân ở đây còn sống với nỗi lo bom đạn còn sót lại có thể nổ bất kỳ lúc nào. Hiện các lực lượng công binh Ukraine đang nỗ lực rà phá bom mìn để đảm bảo an toàn cho người dân.

Với nhiều người, cảm giác phấn khích khi được trở lại với Kherson có thể vẫn còn đó. Nhưng nó bị trộn lẫn với thực tế khắc nghiệt khi không ai biết tương lai sẽ ra sao.