Lãng phí điện vì giá… điện?

Hiệu quả sử dụng điện thấp là do thói quen dùng điện giá rẻ? (Ảnh minh họa).

Tại các cơ sở sản xuất, tỷ trọng chi phí điện năng trong cơ cấu giá thành một đơn vị sản xuất của ta cao gấp 3-4 lần các nước tiên tiến. Ví dụ: Chi phí điện năng để sản xuất ra 1kg thép của Việt Nam gấp 4 lần Hàn Quốc.

“Như vậy, việc sử dụng năng lượng điện trong công nghiệp của Việt Nam còn rất lãng phí, một dạng lãng phí mà người ta ít cảm nhận được nhưng sẽ gây ra nhiều hậu quả cho doanh nghiệp và đất nước. Nếu không xử lý tốt vấn đề này thì tốc độ tăng trưởng của điện không bao giờ đáp ứng được tốc độ tăng trưởng GDP.” - ông An nói.

Thống kê từ Hiệp hội thép Việt Nam cho thấy, trong số 32 doanh nghiệp thuộc Hiệp hội chỉ có 4 doanh nghiệp sử dụng công nghệ tiên tiến, 10 doanh nghiệp có cải tiến công nghệ trong khi còn tới 18 doanh nghiệp đang sử dụng công nghệ cũ.

Về việc này, trên diễn đàn thông tin của EVN, của ông Trần Viết Ngãi - Chủ tịch Hiệp hội năng lượng nhận định: “Giá điện thấp cũng không tạo ra sức ép buộc các nhà sản xuất thay đổi công nghệ lạc hậu bằng công nghệ tiết kiệm điện, hiệu suất cao.”

Bên cạnh đó, có một sự thật là nhiều nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực sản xuất sắt, thép, xi măng… nhiều năm qua đã tranh thủ việc sử dụng điện giá thấp ở Việt Nam đem đến những công nghệ sản xuất lạc hậu, tiêu thụ điện cao.

Ông Ngãi còn chỉ ra rằng giá điện ở ta hiện nay tăng chậm và thấp hơn nhiều so với các loại nhiên liệu khác trên thị trường như xăng, dầu, khí, gas nên nhiều hộ gia đình đã chuyển sang dùng điện thay thế đun nấu, sinh hoạt. Điều này dẫn tới nguyên nhân khiến cho hiệu quả sử dụng điện ở Việt Nam thấp hơn so với các nước khác.

Để giải quyết tình trạng trên, ông An cho biết hiện Hiệp hội công nghiệp Kỹ thuật điện Việt Nam đang tiến hành điều tra các cơ sở sản xuất về hiệu suất sử dụng điện năng, từ đó có những kiến nghị để cơ sở sản xuất có những điều chỉnh trong sản xuất, thay đổi thiết bị công nghệ hay loại bỏ thay thế những thiết bị cũ, lạc hậu làm ảnh hưởng đến chất lượng điện năng.

Luật Điện lực đã đề cập đến vấn đề này nhưng hiện vẫn chưa có quy định cụ thể ai vi phạm phải bị xử lý như thế nào, chế độ thưởng phạt ra sao. Đây cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn tới hiệu suất sử dụng điện năng thấp như hiện nay. 

Theo ngành điện, để làm được điều này thì ngoài việc áp dụng chế tài xử lý nghiêm minh thì cần có một chính sách giá điện hợp lý, trong đó không thể có chuyện bù chéo giá điện và giá điện thấp hơn giá đầu vào như vừa qua.

LH