ChatToday: Ngân hàng bóng mờ, rủi ro của hệ thống tài chính Trung Quốc?

ZhongZhi, một trong những ngân hàng bóng mờ hàng đầu Trung Quốc, đã phải nộp đơn xin phá sản sau khi không thể thanh toán được các khoản nợ của mình. Trước đó, cảnh sát Bắc Kinh đã mở cuộc điều tra hình sự đối với một số lãnh đạo của ZhongZhi.

Tập đoàn này quản lý khối tài sản lên tới 140 tỷ USD và đã rót vốn cho rất nhiều doanh nghiệp bất động sản. Một lượng tiền lớn của các nhà đầu tư đã rót vào ZhongZhi thông qua các sản phẩm có lãi suất cao.

Tuy nhiên, ngân hàng này đang trong tình trạng cạn kiệt. Theo các luật sư nhà đầu tư chỉ có thể nhận được 30% số tiền của mình và thậm chí là mất trắng.

Chia sẻ trong số ChatToday hôm nay, Phạm Sỹ Thành, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh tế và chiến lược Trung Quốc, cho rằng ngân hàng bóng mờ vẫn là một hệ thống chính thức và hợp pháp.

Theo chuyên gia, ngân hàng bóng mờ là thuật ngữ chỉ các định chế tài chính phi ngân hàng. Những tổ chức này cũng thực hiện các nghiệp vụ huy động tiền và cho vay giống như các ngân hàng.

Hệ thống các định chế tài chính phi ngân hàng này hoạt động song song với các ngân hàng truyền thống nhưng tài sản của họ không được coi là các khoản tiền gửi hoặc là các khoản cho vay.

Đáng chú ý, các tài sản hoặc dòng tiền trong hệ thống này sẽ không được ghi vào bảng cân đối kế toán của hệ thống ngân hàng. Chính vì vậy, hệ thống này sẽ nằm ngoài khả năng quan sát hoặc điều tiết của các ngân hàng trung ương ở trên thế giới.

Các ngân hàng bóng mờ sau khi huy động các khoản tiền sẽ mang tiền huy động đi mua trái phiếu hoặc cho vay liên ngân hàng để thu về mức chênh lệch lãi suất.

Bên cạnh đó, họ cũng có thể đầu tư vào các lĩnh vực có lợi nhuận hoặc mức độ rủi ro cao để thu về các khoản lợi nhuận lớn. Đó có thể là các doanh nghiệp bất động sản, công ty công nghệ, đầu tư chứng khoán… 

Theo chuyên gia, ngân hàng bóng mờ tại Trung Quốc có lịch sử phát triển không quá dài. Loại hình này bùng nổ mạnh nhất từ sau năm 2008. Thời điểm đó, khủng hoảng tài chính tiền tệ ở Mỹ đã tạo ra cú sốc đối với các thị trường tài chính ở trên khắp nơi trên thế giới.

Trong khoảng thời gian 2008-2016, mỗi năm hệ thống này phát triển với tốc độ lên đến 40%/năm. Chỉ trong vòng vài năm, tỉ lệ cho vay ngoài hệ thống của các định chế ngân hàng bóng mờ đã tăng từ 5% lên 25 % tổng dư nợ cho vay của toàn hệ thống

Tiềm ẩn nhiều rủi ro như vậy nhưng nhà đầu tư vẫn sẵn sàng đổ tiền vào các ngân hàng này vì họ tin rằng Trung Quốc sẽ không để những định chế như vậy rơi vào phá sản hoặc khủng hoảng.

"Có những người dành dụm vài triệu nhân dân tệ hoặc thậm chí mang toàn bộ tài sản của mình để đầu tư vào những ngân hàng bóng mờ với mong muốn tìm mức lãi suất cao hơn trong bối cảnh thị trường không khởi sắc và họ cũng không có đủ tiền để đầu tư vào các lĩnh vực khác", chuyên gia chia sẻ.

Tuy nhiên, khách mời của ChatToday cũng cho rằng sự bùng nổ của các ngân hàng bóng mờ là hiển nhiên vì hệ thống này đáp ứng đúng điểm nghẽn của thị trường vốn.

Tại Trung Quốc, nhu cầu về tiếp cận vốn rất lớn nhưng các điều kiện hay hạn ngạch về tiếp cận vốn lại rất khó. Chính vì vậy, các ngân hàng này như một kênh huy động vốn rất quan trọng giúp đưa dòng tiền nhàn rỗi từ trong xã hội đi đến các nơi cần.

Video: Minh Quang, Phạm Tiến