Từng được săn đón, thiên tài vật lý thành ăn xin, sống không nhà cửa vợ con

Hành trình của Tôn Vĩ Đông, từ một cậu bé thiên tài từng ghi dấu ấn trong lĩnh vực vật lý thế giới, bỗng trở thành người đàn ông vô gia cư sống vất vưởng trên đường phố New York, Mỹ, đang trở thành chủ đề thu hút sự quan tâm của dư luận Trung Quốc trong những ngày qua.

Nhiều người bày tỏ sự đồng cảm với mong muốn góp sức mình để đưa Vĩ Đông trở lại cuộc sống đời thường. Nhưng cũng không ít câu hỏi được đặt ra, điều gì đã biến "thiên tài vật lý" trở thành con người hiện tại? Ông đã trải qua những biến cố nào để rồi thành kẻ lang thang vô gia cư?

Thiên tài vật lý sinh ra trong nghèo khó

Tôn Vĩ Đông sinh ra trong một gia đình nghèo khó ở Giang Âm, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Tuy nhiên, thông tin về gia cảnh của anh không được nhắc tới nhiều. Ngay khi còn nhỏ, Tôn đã bộc lộ trí thông minh phi thường và niềm đam mê môn vật lý.

Với kết quả xuất sắc, Tôn thi đỗ vào lớp cơ sở ngành vật lý dành cho những thiên tài trẻ tuổi đỗ đại học trước năm 18 tuổi của Đại học Phúc Đán. Đây cũng là một trong những trường đại học hàng đầu của "quốc gia tỷ dân". Năm 1985 khi Tôn vào Đại học, anh mới 15 tuổi.

Tại đây, Tôn được đích thân Giáo sư vật lý nổi tiếng Li Zhengdao, người từng đạt giải Nobel, hướng dẫn nghiên cứu. Chính vị Giáo sư này đã đề nghị anh tham gia chương trình sau đại học của Mỹ - Trung Quốc để tuyển sinh sau đại học về vật lý (CUSPEA). Đây vốn là chương trình cho các nhà vật lý xuất sắc tại Trung Quốc khởi xướng giúp nuôi dưỡng các tài năng nước này.

Vượt qua vòng tuyển chọn khắt khe, Tôn trở thành một trong những thành viên của chương trình. Tiếp đó, anh được tuyển thẳng sang Mỹ học với tương lai rộng mở.

Tại Mỹ, Tôn tiếp tục theo đuổi hành trình lấy bằng Tiến sĩ về vật lý dưới sự hỗ trợ của Tiến sĩ Harvard Carl M. Shakin, một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về cấu trúc hạt nhân và lý thuyết tương đối của phản ứng hạt nhân.

Từ năm 1992 đến 1999, Tôn đã nghiên cứu và gửi hơn 30 bài báo đăng tải trên tờ "Tạp chí Đánh giá Vật lý" của Anh. Đây vốn là tạp chí về vật lý hạt nhân. Các chuyên gia nhận định, điều này thể hiện rõ tài năng và tiềm năng của anh trong lĩnh vực này.

Sau khi nhận bằng Tiến sĩ, Tôn ở lại trường 2 năm, trở thành nhà nghiên cứu và tiếp tục gắn bó với niềm đam mê vật lý.

Tuy nhiên, giấc mơ gắn bó với niềm đam mê không thể kéo dài. Do tính chất nhạy cảm của lĩnh vực nghiên cứu đồng thời cuộc sống tại Mỹ của anh gặp những khó khăn nhất định, Tôn nhận thấy, nếu chỉ làm vật lý đơn thuần rất khó đạt tự do về tài chính.

Vì điều này, anh quyết định chuyển nghề, quay sang học ngành khoa học máy tính. Sau khi tốt nghiệp ra trường, anh trở thành nhân vật được săn đón, mời làm kỹ sư phần mềm ở phố Wall với mức thu nhập rất tốt thời điểm đó - khoảng 140.000 USD/năm (hơn 3,4 tỷ đồng). Lúc này, Tôn cũng đã nhập quốc tịch Mỹ.

Giấc mơ Mỹ biến mất

Khi bắt đầu ổn định với sự nghiệp, Tôn lại gặp những biến cố trong cuộc sống gia đình. Anh quen và kết hôn với một người phụ nữ xuất thân từ vùng đông bắc Trung Quốc. Họ có với nhau 2 người con. Nhưng chỉ sau 8 năm sinh sống, cả hai ly hôn. Người vợ bỏ lại Tôn và 2 đứa trẻ.

Sau khi ly hôn, Tôn có ý định mang theo toàn bộ số tiền tiết kiệm để về nước lập nghiệp. Tuy nhiên sau đó anh cũng mất hết số tài sản.

Truyền thông Trung Quốc cho rằng, có thể đây là một cú sốc lớn khiến Tôn lâm vào trạng thái ảo giác và ảo tưởng thính giác. Anh không thể tiếp tục làm việc và cuối cùng trở thành kẻ vô gia cư trên đường phố New York vào năm 2007.

Suốt 17 năm sống lang bạt trên đường phố, từ một người được mệnh danh là "thiên tài vật lý" của Trung Quốc, Tôn hoàn toàn thay đổi. Thể xác và tinh thần của anh bị tổn hại nghiêm trọng, quần áo rách nát còn đôi mắt trở nên trống rỗng.

Tôn không quan tâm tới vật lý nữa. Hàng ngày, ông lang thang trên phố nhặt rác, xin ăn. Gia đình và bạn bè từ lâu cũng mất liên lạc với anh. Mọi chuyện chỉ bị vỡ lở khi gần đây một người Trung Quốc tình cờ gặp ông trên đường phố New York và nhận ra.

Sau khi câu chuyện được chia sẻ, nhiều bạn học cũ và người thân của Tôn muốn được đưa ông về quê nhà. Mới đây, Hiệp hội cựu sinh viên Phúc Đán ở Mỹ đã lên tiếng xác nhận hoàn cảnh của Tôn đúng như thực trạng và đưa ông tới nơi ở "đầy đủ cơ sở vật chất". 

"Mong ước lớn nhất của ông là được trở về quê hương", một phần nội dung thông báo từ Hiệp hội cựu sinh viên Phúc Đán ở Mỹ.