Xỉu vì thay đổi tư thế… đột ngột

Hạ huyết áp tư thế (HATT) là sự giảm huyết áp động mạch khi chuyển từ tư thế nằm sang tư thế đứng sau 3 phút: huyết áp tâm thu giảm trên 20mmHg, huyết áp tâm trương giảm trên 10mmHg.

Bình thường huyết áp được duy trì ổn định để cung cấp đầy đủ máu đến các cơ quan trong cơ thể. Để duy trì huyết áp bình thường cần các yếu tố:

- Sự co bóp của tim. Nếu bị suy tim, sức co bóp của tim bị yếu, huyết áp có thể giảm.

- Sự co thắt của thành mạch máu.

- Có đủ máu và dịch trong lòng mạch máu.

- Hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm điều hòa hoạt động của mạch máu.

Khi cơ thể chuyển sang tư thế đứng, do ảnh hưởng của trọng lực, máu sẽ dồn xuống chân. Ngay lập tức hệ thần kinh giao cảm được kích thích dẫn đến nhịp tim tăng, tim co bóp mạnh hơn và mạch máu co thắt nhiều hơn. Tất cả hoạt động này nhằm làm tăng huyết áp để đẩy máu lên não và các cơ quan khác một cách đầy đủ.

Bất kỳ nguyên nhân nào ảnh hưởng lên bốn yếu tố trên sẽ làm máu không đẩy lên não được mà dồn xuống chân sẽ gây ra tình trạng hạ HATT.

Các yếu tố nguy cơ

- Hạ HATT thường xảy ra ở người lớn tuổi do mạch máu bị xơ vữa trở nên kém đàn hồi, không thích nghi kịp thời khi cần.

- Thai kỳ: khi có thai, thể tích tuần hoàn và huyết áp có khuynh hướng giảm, dẫn đến dễ bị chóng mặt khi đứng.

- Đổ mồ hôi do tập thể lực quá mức mà không uống nước đủ.

- Nghiện rượu, thuốc gây nghiện.

Phòng và điều trị

Hạ HATT nặng có thể gây ngất, bệnh nhân có thể té ngã và chấn thương như gãy tay, chấn thương hông hoặc trầm trọng hơn là chấn thương sọ não. Điều quan trọng người bệnh nên biết là khi có biểu hiện hạ HATT thì phải nằm xuống ngay, tránh thay đổi tư thế đột ngột, các triệu chứng sẽ biến mất nhanh chóng. Kế đến là phải đi khám bệnh càng sớm càng tốt để xác định nguyên nhân gây ra hạ HATT và có kế hoạch điều trị thích hợp.

Theo số liệu thống kê, hiện chưa có loại thuốc hiệu quả nào để nâng cao huyết áp lâu dài. Tuy nhiên với bệnh này y học cổ truyền có một góc nhìn khá toàn diện và triệt để, nguyên nhân của huyết áp thấp là do khí huyết hư. Khí huyết hư làm cho lưu lượng máu đến các cơ quan bộ phận trong cơ thể đều kém và kém nhất là não gây ra hiện tượng hoa mắt chóng mặt, mệt mỏi vô lực, sắc mặt nhợt…Để nâng cao huyết áp cần phải bồi bổ khí huyết, khí huyết đầy đủ thì huyết áp mới ổn định lâu dài