Tiêm thuốc tránh thai mà vẫn có thai!

Khi có đủ hai con, chị N.T.H.P. (25 tuổi, Q.Tân Phú, TPHCM) chọn phương pháp tiêm thuốc ngừa thai để kế hoạch hóa gia đình. Cứ 3 tháng một lần chị lại đến Bệnh viện quận Tân Phú, TPHCM để tiêm thuốc tránh thai DMPA theo hẹn của bác sĩ.

Lần tiêm thuốc gần nhất và là mũi tiêm thứ 6 vào ngày 27/7 năm nay. Người thực hiện thăm khám và tiêm thuốc cho chị H.P. là bác sĩ trưởng khoa sản T.T.M. Đầu tháng 9, chị H.P. cảm thấy người khang khác, có triệu chứng như ốm nghén nên đã đến Bệnh viện Tân Phú khám lại. Qua siêu âm, cả bác sĩ và chị H.P. đều tá hỏa khi phát hiện chị đã có thai khoảng 14 tuần.

Do thai lớn tháng, ngày 12/9 Bệnh viện Tân Phú phải có giấy chuyển viện gửi chị H.P. lên Bệnh viện Hùng Vương để "giải quyết". Kết quả siêu âm thai tại Bệnh viện Hùng Vương ngày 13/9 cho thấy chị H.P. đã có thai 16 tuần. Như vậy, nếu tính ngược thời gian tiêm thuốc ngừa thai lần thứ sáu thì tại thời điểm tiêm thuốc chị H.P. đã có thai hơn một tháng, nhưng bác sĩ T.T.M. vẫn không biết và tiếp tục tiêm thuốc tránh thai cho chị.

Bác sĩ Đinh Thanh Hưng, Giám đốc Bệnh viện Tân Phú, xác nhận đúng là chị H.P. đã tiêm thuốc phòng thai DMPA tại bệnh viện mũi thứ 6 vào ngày 27/7 và hiện có thai khoảng 14 - 15 tuần, dù chị đi tiêm thuốc rất đều theo hẹn. Bệnh viện đã chuyển chị lên Bệnh viện Hùng Vương và hỗ trợ thanh toán các khoản chi phí phá thai tại bệnh viện cho chị.

Ông Hưng cho rằng trường hợp chị H.P. có thai khi đang tiêm thuốc tránh là việc xảy ra ngoài ý muốn, vì bất kỳ biện pháp ngừa thai nào cũng có thể có một tỉ lệ nhỏ có thai.

"Chúng tôi đã cho kiểm tra lại sự việc, xem xét hồ sơ theo dõi thấy bác sĩ T.T.M. có thăm khám, kiểm tra rất kỹ cho chị H.P. trước khi tiêm mũi thứ sáu: có cân nặng, đo huyết áp, nhiệt độ, khám cổ tử cung nhưng chị này khó khám nên không phát hiện có thai. Trước đó nửa tháng chị H.P. cũng đã được bác sĩ siêu âm nhưng chưa phát hiện có thai", ông Hưng khẳng định như vậy.

TS Vũ Thị Nhung, Giám đốc Bệnh viện Hùng Vương, cho biết do chị H.P. đã có thai lớn tháng nên bệnh viện không thể áp dụng biện pháp hút điều hòa kinh nguyệt hay nạo thai mà phải dùng phương pháp phá thai to. Do thai lớn nên bệnh viện đã giải thích, yêu cầu gia đình ký cam kết làm thủ thuật phá thai và chấp nhận rủi ro có thể xảy ra trong lúc thực hiện phá thai như thủng tử cung... hoặc sau thủ thuật như băng huyết, sót thai, sót nhau, dính buồng tử cung, vô sinh...

Theo TS Nhung, nếu chị H.P. được bác sĩ phát hiện có thai sớm (khi đến tiêm mũi thứ sáu), lúc đó thai còn nhỏ thì việc giải quyết bỏ thai sẽ nhẹ nhàng, ít nguy hiểm hơn.

Tỉ lệ có thai rất thấp

Theo TS Nhung, tiêm thuốc tránh thai DMPA có tác dụng ức chế làm trứng không rụng trong vòng ba tháng. Tuy nhiên, sự ức chế này cao hay thấp còn tùy thuộc nồng độ thuốc tồn tại trong cơ thể, và nồng độ này cũng tùy thuộc cơ thể mỗi người do có sự biến dưỡng khác nhau.

Nếu thuốc không đủ ức chế việc rụng trứng thì trứng vẫn rụng và việc có thai có thể xảy ra với tỉ lệ khoảng 0,02%. Đặc biệt là trong tháng đầu mới tiêm thuốc thì tỉ lệ ngừa thai thất bại sẽ cao hơn. Do đó, bác sĩ bao giờ cũng phải theo dõi và hẹn tái khám trong tháng đầu tiên để kiểm tra. Với thuốc tiêm thuốc tránh thai 3 tháng một lần, càng về thời gian cuối của lần tiêm kế tiếp nồng độ thuốc trong cơ thể càng có thể giảm đi nên "vỡ kế hoạch" có thể xảy ra dù tỉ lệ rất thấp.

Để tránh "vỡ kế hoạch", chị em nên đi tiêm thuốc đúng hẹn. Nếu tiêm trễ một tuần thì tỉ lệ có thai có thể lên đến 2 - 3%. Trong trường hợp không thể đến đúng hẹn nên dùng biện pháp ngừa thai hỗ trợ khác như sử dụng bao cao su... Ngoài ra, nên đi khám kiểm tra sau tiêm thuốc, đặc biệt khi thấy không có kinh.

Theo Lê Thanh Hà

Tuổi trẻ