Người làm công việc dễ chấn thương nên chữa cận thị theo cách nào?

…Theo như bác sỹ tư vấn thì các ngành nghề như cảnh sát, quân đội hoặc võ thuật có những hoạt động mang tính đối kháng cao như em thì nên chọn phương pháp mổ không vạt để đảm bảo an toàn. Em khá phân vân trong việc chọn lựa giữa các phẫu thuật. Nhờ BS vui lòng tư vấn thêm cho em, em xin cám ơn! (Xuân Hoàng, Hai Bà Trưng, Hà Nội)

TS.BS. Trần Hải Yến trả lời:

Cám ơn bạn đã gửi một câu hỏi rất thú vị đến chương trình.

Đối với mổ cận thị, hiện nay có 3 phương pháp chính: laser bề mặt (PRK, EpiLASIK, LASEK), phẫu thuật tạo vạt (LASIK, FemtoLASIK) và phẫu thuật không vạt (SMILE).

Trong phẫu thuật laser bề mặt, lớp biểu mô trên cùng của giác mạc được bóc tách và bỏ đi, sau đó dùng laser Excimer chiếu trực tiếp lên bề mặt giác mạc và nhu mô bên dưới, nhằm làm giảm công suất hội tụ của giác mạc trong điều trị tật cận thị nhẹ và trung bình.

Tuy nhiên, có thể bạn chưa biết giác mạc và da đều chứa rất nhiều đầu mút thần kinh, đó là lý do tại sao cả hai cơ quan này đều có độ nhạy cảm rất cao. Lớp biểu mô giác mạc cũng như lớp biểu bì của da phủ ở bề mặt mô để bảo vệ, tạo lớp ngăn cách giữa các đầu mút thần kinh với bên ngoài.

Do phẫu thuật laser bề mặt bóc bỏ lớp biểu mô, khiến các đầu mút thần kinh bị phơi ra ngoài và bị kích thích bởi nhiệt độ, áp, suất, độ ẩm.. của môi trường, dẫn đến cảm giác đau, cộm xốn, chảy nước mắt, kích thích khó chịu, thường diễn ra trọng khoảng 3-5 ngày, cho tới khi lớp biểu mô tái sinh và phủ kín vết thương.

Thời gian phục hồi thị lực thường kéo dài, hậu phẫu nặng nề do bệnh nhân bị kích thích và đau nhức nhiều. Tỷ lệ cận thị tái phát và những biến chứng đi kèm làm giảm tính ứng dụng.

Từ khi ra đời, LASIK đã nhanh chóng thay thế PRK vì phẫu thuật nhanh, hậu phẫu êm ả, thị lực phục hồi nhanh. Ưu điểm hậu phẫu êm của LASIK có được là nhờ lớp vạt giác mạc, cắt sâu hơn xuống lớp nhu mô bên dưới và giữ gần như nguyên vẹn lớp biểu mô bề mặt. Để laser excimer tác động, lớp vạt được lật lên để tia laser excimer có thể tiếp xúc lên lớp mô bên dưới nhằm bóc bay từng lớp để làm mỏng nhu mô. Nhưng đây cũng lại chính là điểm yếu của LASIK.

Vạt giác mạc sau khi lật lên, đậy trở lại vẫn không thể bám chắc và liền lạc hoàn toàn với nền nhu mô, nên sau phẫu thuật, đặc biệt là những giờ, ngày và tuần đầu sau mổ, khi bị một tác động của ngoại lực vẫn có thể nhăn, lệch dẫn đến biến chứng vạt giác mạc gây giảm thị lực. Theo thời gian vạt có liền chắc hơn, nhưng nếu bị chấn thương vào mắt, dù nhiều năm sau, vạt giác mạc vẫn có thể bị bong tróc lên tùy độ mạnh của lực tác động, hướng tác động và vị trí tổn thương.

Trước khi có SMILE, đối với những ngành nghề có tính đối kháng cao như công việc bạn dự định làm trong tương lai (an ninh, cảnh sát, quân đội, võ sĩ...) để tránh những chấn thương này, bệnh nhân thường được khuyên mổ bằng phương pháp laser bề mặt để tránh phải tạo vạt giác mạc. Ngày nay khi có SMILE, với cơ chế xuyên thấu, femtosecond laser tác động bên dưới lớp mô bề mặt, cắt sẵn phần nhu mô cần bỏ đi và rút mảnh mô này khỏi giác mạc qua một đường rạch ngắn.

Như vậy SMILE đã sở hữu ưu điểm của cả hai phẫu thuật, không có vạt giác mạc và không phải bóc lớp biểu mô bề mặt. Bệnh nhân có một hậu phẫu nhẹ nhàng hơn LASIK, FemtoLASIK, đồng thời bảo tồn được sự liền lạc của giác mạc, không sợ bị chấn thương gây bong tróc, lệch vạt giác mạc làm tổn hại thị lực.

Hiện nay phương pháp SMILE chỉ áp dụng để điều trị cho các trường hợp cận hoặc cận loạn từ 10 độ trở xuống. Phẫu thuật SMILE không áp dụng được cho trường hợp bệnh nhân có sẹo giác mạc. Cũng như các phẫu thuật khúc xạ khác, bạn cần được khám để kiểm tra, đo đạc các thông số của giác mạc cùng tình trạng mắt hiện tại để biết mình có thực sự phù hợp với phẫu thuật SMILE hay không (độ ổn định tối thiểu 6 tháng, chiều dày giác mạc cho phép, không có bệnh lý giác mạc chóp, không có vết rách võng mạc chưa điều trị hoặc không đang trong giai đoạn xáo trộn nội tiết do thuốc hoặc thai kỳ).

Hy vọng với các thông tin bên trên sẽ giúp bạn lựa chọn được phương pháp điều trị cận thị phù hợp và chúc bạn có một kỳ thi thành công.

Độc giả có thể trực tiếp đặt câu hỏi các bệnh về mắt và các phương pháp điều trị với TS.BS. Trần Hải Yến tại chuyên mục này: suckhoe@dantri.com.vn hoặc qua email info@haiyeneyecenter.com tại www.phongkhammathaiyen.com và theo số điện thoại 1800757576, 0913 666 665 và 08 66861396.