Điều cần biết về hiện tượng nghịch lý 90:50 ở trẻ

Tiến Thịnh

(Dân trí) - Nghịch lý 90:50 được nêu ra là hơn 90% trẻ em Việt Nam ăn sáng nhưng 50% trẻ không đáp ứng nhu cầu vi chất dinh dưỡng cần thiết, có thể dẫn đến biểu hiện uể oải, thiếu năng lượng và giảm sự tập trung học tập đầu ngày của trẻ trên trường lớp.

Nhận diện nghịch lý 90:50 qua các biểu hiện của trẻ

Tại tọa đàm "Cải thiện Dinh dưỡng Bữa sáng cho Trẻ em Việt Nam" do Viện Dinh dưỡng Quốc gia phối hợp cùng nhãn sữa Cô Gái Hà Lan (Tập đoàn FrieslandCampina) tổ chức mới đây, các chuyên gia đã công bố phát hiện về nghịch lý 90:50, một phần kết quả đáng chú ý trong khảo sát dinh dưỡng Đông Nam Á (SEANUTS II). Thực trạng được nêu ra là hơn 90% trẻ em Việt Nam ăn sáng nhưng 50% trẻ không đáp ứng nhu cầu vi chất dinh dưỡng cần thiết.

Điều cần biết về hiện tượng nghịch lý 90:50 ở trẻ - 1
30 phút tọa đàm lý giải những biểu hiện lạ của con trẻ sau bữa sáng thiếu chất (Ảnh chụp từ tọa đàm)

Bóc tách nghịch lý 90:50, TS Nguyễn Thu Hà, Khoa Vi chất Dinh dưỡng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho hay, con số 90% trẻ được ăn sáng phản ánh sự quan tâm tích cực của đa số cha mẹ hiện nay dành cho con.

Đáng tiếc là có đến 50% trẻ không đáp ứng đủ nhu cầu vi chất dinh dưỡng cần thiết để tận hưởng trọn vẹn 4 lợi ích: năng lượng khởi động tâm thái vui vẻ và hạnh phúc, dinh dưỡng cho não bộ học tập tốt hơn, thể chất khỏe mạnh và sức đề kháng lâu dài.

"Khẩu phần sáng hiện nay thường mất cân đối, với quá nhiều tinh bột, thiếu hụt 8 vi chất thiết yếu (canxi, vitamin A, B1, B12, C, D…) và nhất là chưa đáp ứng đủ nhu cầu protein. Protein không chỉ giúp cơ thể tăng trưởng, mà còn rất quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng và năng lượng cho não bộ học tập. Bộ não chỉ chiếm 2% trọng lượng nhưng tiêu thụ 20% năng lượng toàn cơ thể và tỉnh dậy sau một đêm ngủ vùi, não rất thích nạp protein để chế tác các chất dẫn truyền thần kinh nhạy bén", Tiến sĩ Hà nhấn mạnh.

Điều cần biết về hiện tượng nghịch lý 90:50 ở trẻ - 2
Bữa sáng thiếu protein cho não bộ nhạy bén, song lại dư thừa tinh bột khiến trẻ hiếu động quá mức và kém tập trung. (Ảnh: Cô Gái Hà Lan).

Không chỉ trẻ thấp còi, trẻ mập mạp cũng có nguy cơ thiếu chất, song các dấu hiệu thường diễn ra âm thầm khiến cha mẹ dễ bỏ qua. Tại tọa đàm, các chuyên gia cho rằng, phụ huynh nên hỏi giáo viên để biết con có mệt mỏi không rõ nguyên nhân, thiếu tập trung học hành, kém hăng hái tham gia hoạt động hay không.

Ngoài các dấu hiệu trên lớp, cha mẹ có thể để ý thêm các biểu hiện ở nhà như: ăn uống không ngon miệng, thấp còi hoặc béo nhưng không khỏe và không đủ sức để vận động.

Cùng con xây nền tảng dinh dưỡng vững vàng từ bữa sáng

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, để thay đổi nghịch lý 90:50, trước hết cha mẹ cần chuyển dịch quan niệm cho con ăn sáng no bụng sang ăn đủ chất. Bữa sáng có thể không nhiều về lượng, nhưng cần cung cấp đầy đủ 4 nhóm dinh dưỡng: chất đạm, chất béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất.

Điều cần biết về hiện tượng nghịch lý 90:50 ở trẻ - 3
Bữa sáng không cần chế biến cầu kỳ nhưng nên đa dạng thực phẩm với 4 nhóm điển hình: ngũ cốc, trái cây hoặc rau củ, thịt cá và sữa (Ảnh: Cô Gái Hà Lan).

Các giải pháp xây dựng bữa sáng đủ chất cũng được đưa ra thảo luận tại tọa đàm. Dưới góc nhìn chuyên môn dinh dưỡng, TS Nguyễn Thu Hà khuyên các mẹ nên cho trẻ ăn đa dạng thực phẩm, 2-3 món bởi mỗi loại chứa một vài nhóm chất nhất định.

Trong đó, sữa tươi là một thực phẩm nên tham khảo sử dụng, bởi sữa dồi dào protein chất lượng cao và chứa đến 14 vi chất khác, mà khó thực phẩm nào có thể cung cấp đa dạng và dễ hấp thu đến vậy.

Thế nhưng, theo khảo sát SEANUTS II, có đến 40% trẻ uống chưa đến 4 phần sữa nhỏ/tuần. Lượng sữa uống này hiện ít hơn nhiều so với mức khuyến nghị chung của các tổ chức dinh dưỡng quốc tế, hay so với mức tiêu thụ riêng của trẻ em ở các nước phát triển. Do đó, có thể tăng lượng uống 2-3 hộp mỗi ngày, trong đó có 1 hộp vào bữa sáng để cải thiện nghịch lý 90:50.

Điều cần biết về hiện tượng nghịch lý 90:50 ở trẻ - 4
Tiếp sức cho con thêm hứng khởi vui chơi và học tập, mẹ đừng bỏ lỡ sữa Cô Gái Hà Lan tối ưu 5,8g protein chất lượng cao trong bữa sáng (Ảnh: Cô Gái Hà Lan).

Đồng hành cùng mẹ thay đổi nghịch lý 90:50, đại diện nhãn hiệu Cô Gái Hà Lan cho biết, hãng cũng đã tăng hàm lượng đạm béo tốt tự nhiên lên mức tối ưu. Mỗi hộp sữa nhỏ 180ml chứa đến 5,8g protein chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu protein ở mức cao của trẻ.

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trẻ 1-3 tuổi cần 28g protein, trẻ 4-6 tuổi nạp 36g protein mỗi ngày. So về quân bình, nhu cầu protein trên mỗi kg trọng lượng cơ thể trẻ (2-2,5g protein/kg) gấp đến 3 lần người trưởng thành (0,8g protein/kg).

Ngoài ra, mỗi hộp sữa Cô Gái Hà Lan còn có thể đáp ứng 40% canxi và 60% nhu cầu vitamin D phát triển cơ xương, bổ sung thêm 8 loại vitamin và khoáng chất khác. Thời điểm uống sữa vào bữa sáng cũng sẽ giúp protein dễ tiêu hóa, canxi và vitamin D được cơ thể hấp thụ tốt hơn nhiều.