"Chuyện ấy" khi trót quên... "phòng bị"

Nhưng, “chuyện ấy” đã xảy ra rồi? Liệu có còn giải pháp “cứu cánh” nào cho tình huống này không? Chúng ta cùng tìm hiểu những thông tin này qua phần trao đổi sau đây với BS Phạm Minh Tâm - Giám đốc Trung Tâm Chăm sóc Sức khoẻ Sinh sản Hà Nội.

Thưa bác sĩ, liệu phụ nữ có thể có thai nếu quan hệ ở thời điểm đầu hoặc cuối kỳ kinh?

Điều đó là có thể, mặc dù nguy cơ thấp hơn so với ở giữa chu kỳ - thời điểm dễ có trứng rụng. Thường thì trứng sẽ rụng vào ngày thứ 14 trước ngày có kinh kế tiếp. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ không có chu kỳ đều đặn do bị ảnh hưởng bởi công việc bận rộn, stress, chế độ dinh dưỡng... khiến cho việc dự đoán liệu trứng có rụng hay không trong ngày quan hệ là khá khó khăn.

Mặt khác, tinh trùng của nam giới có thể sống trong đường sinh dục nữ tới vài ngày. Vì vậy, cho dù trứng chưa rụng ngay tại thời điểm bạn quan hệ tình dục, tinh trùng có thể vẫn sẵn sàng “phục kích” để thụ tinh khi trứng rụng.

Có nghĩa là vẫn phải dùng biện pháp tránh thai an toàn?

Đúng vậy. Nên dùng biện pháp tránh thai an toàn cho mỗi lần quan hệ tình dục, dù cho đó là lần đầu. Nhiều người thường hay đề cập đến “khoảng thời gian an toàn” trong chu kỳ để dựa vào đó chủ động tránh thai bằng cách kiêng gặp gỡ trong những ngày nhạy cảm. Tuy nhiên, không có nghĩa là bạn được “an toàn” tuyệt đối khi lâm trận trong những ngày khác.

Nhưng nếu việc quan hệ đã xảy ra rồi...

Vẫn có thể dự phòng việc có thai ngoại ý sau quan hệ tình dục bằng cách uống viên tránh thai khẩn cấp hay còn gọi là “viên tránh thai sáng hôm sau” (the morning after pill). Loại thuốc này sử dụng chất nội tiết tố Levonorgestrel. Trước đây, thường dùng loại liều 2 viên, uống viên đầu tiên trong vòng 72 giờ và uống tiếp viên thứ 2 cách viên đầu 12 giờ. Ngày nay, loại thuốc mới như Escapelle, sử dụng hàm lượng gấp đôi và chỉ cần uống duy nhất 1 viên trong vòng 72 giờ sau quan hệ không an toàn.

Có phải viên tránh thai sáng hôm sau có thể giúp “hủy” kết quả không mong muốn?

Không. Nếu bạn gái có ý định dùng thuốc nhằm “loại bỏ” khi kết quả thử thai đã dương tính thì sẽ sớm thất vọng. Cần dùng thuốc sớm và thông thường là trong vòng 72 giờ, chậm nhất là 120 giờ sau quan hệ tình dục. Ngoài thời điểm này, hầu như thuốc không còn tác dụng.

Vậy có những tác dụng phụ gì đáng ngại không th­a bác sĩ?

 Nói chung khá an toàn. Người phụ nữ khoẻ mạnh không bị bệnh mạn tính hoặc có bất thường xuất huyết âm đạo đều có thể dùng được. Tác dụng phụ thường gặp nhất là cảm giác buồn nôn, nôn, mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, căng ngực.

Trong chu kỳ dùng thuốc, một số bạn gái có hiện tượng ra máu giữa kỳ kinh, kinh nguyệt sớm hơn hoặc muộn hơn, lượng kinh ra nhiều hơn hoặc ít hơn... Tuy nhiên, các xáo trộn này đa phần thường tự giới hạn và sẽ dần hết mà không ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ. Nếu so sánh với các nguy cơ của việc mang thai sớm và nạo hút thai thì những tác dụng phụ này ít nguy hiểm hơn.

Mặc dù vậy, vẫn cần phải cảnh báo về nguy cơ rối loạn kinh nguyệt ở những người lạm dụng uống nhiều lần viên tránh thai khẩn cấp ngay trong một chu kỳ. Điều quan trọng là các bạn nữ phải dùng đúng hướng dẫn. Nếu cần sự trợ giúp về y tế, xin đừng ngần ngại “gõ cửa” và hỏi ý kiến các bác sĩ sản phụ khoa.

Nếu có thai ngoài ý muốn và buộc phải nạo hút thai thì có nguy cơ gì thưa bác sĩ?

Đây là thủ thuật xâm nhập, có nghĩa là dùng dụng cụ can thiệp để lấy thai ra từ buồng tử cung nên có thể tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Đáng sợ nhất là thủng tử cung, rách cổ tử cung. Kế đến là nguy cơ chảy máu, nhiễm khuẩn. Đôi khi có thể gặp biến chứng viêm dính tắc vòi trứng hoặc dính buồng tử cung gây vô sinh thứ phát.

Sau nạo thai, một số bạn trẻ còn bị các sang chấn tâm lý, mặc cảm tội lỗi hoặc trầm cảm, ảnh hưởng không tốt đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, nếu bạn có quan hệ tình dục thì tốt nhất nên trang bị cho mình những kiến thức về tình dục an toàn và chủ động áp dụng các biện pháp tránh thai.

Bác sĩ có lưu ý gì cho các bạn trẻ khi sử dụng biện pháp tránh thai “cứu cánh” này?

Lời khuyên chung nhất là sử dụng đúng hoàn cảnh, dùng đúng hướng dẫn và không lạm dụng. Một lưu ý nhỏ nữa là đừng hiểu nhầm về khoảng thời gian hành động. Thuốc có thể còn hiệu quả nếu uống trong vòng 120 giờ sau quan hệ tình dục, chứ không có nghĩa là từ thời điểm uống thuốc bạn sẽ được “miễn dịch” 120 giờ tiếp theo để tiếp tục quan hệ tình dục không an toàn. Nếu bạn tiếp tục lặp lại nhiều lần “chuyện ấy” một cách không an toàn, thì sẽ có lúc liệu pháp này cũng không thể “khẩn cấp” giải cứu cho bạn được đâu.

Xin cảm ơn bác sĩ!

Theo Xuân Tứ

Gia đình & Xã hội