Chất độc phthalate luôn “bên” ta

Vô vàn sản phẩm chứa phthalate

Đó là một kịch bản bất thường. Một báo cáo công bố tuần trước của 140 nhóm môi trường cho thấy những hóa chất tiềm ẩn nguy cơ đang hiện diện trong hàng tá sản phẩm nhựa được bán rộng rãi trên thị trường mỗi ngày - từ giày dép đến những viên tẩy, từ bút chì đến đồ chơi tình dục.

Nghiên cứu đã tập trung vào một nhóm các hóa chất gọi là phthalates, sáu trong số đó đã hầu như bị cấm trong đồ chơi tại EU kể từ năm 1999 đến nay do lo ngại chúng họ có thể làm hỏng khả năng sinh sản của trẻ trong tương lai. Tuy nhiên, khảo sát thực tế của Cục Môi trường châu Âu (EEB) cho thấy phthalates có mặt trong rất nhiều đồ dùng liên quan với trẻ em và được bán trong các siêu thị lớn như Carrefour và Tesco.

Nghiên cứu này đã dựa trên sự tích hóa chất của PiCA, một phòng thí nghiệm hóa chất độc lập tại Berlin. Nghiên cứu đã phát hiện 1 chiếc bút chì màu hồng có hàm lượng chất này cao trường hợp bút chì màu hồng với nồng độ cao gấp ba lần so với tiêu chuẩn tối đa cho phép. Một loại phthalate mà các nhà khoa học nghi ngờ là có thể đặc biệt gây hại đối với con người đã được tìm thấy trong một cục tẩy ở gần mức mà sẽ bị cấm trong đồ chơi.

Lo lắng về phthalates không phải là mới và các nhà bán lẻ bán những sản phẩm có chứa chúng cũng không vi phạm pháp luật bởi vì các quy định không bao gồm các nhóm sản phẩm như trường hợp bút chì và tẩy.

Nhưng nghiên cứu của EEB cũng thấy rằng các nhà bán lẻ đã bỏ qua nghĩa vụ cung cấp thông tin của loại chất này trên sản phẩm. Chưa tới 1/4 các nhà bán lẻ trong cuộc khảo sát đưa thông tin đầy đủ về các hóa chất trong sản phẩm của họ.

Liên quan với phát triển giới tính

Phthalates là một nhóm các hoá chất thường xuyên sử dụng để làm chất dẻo linh hoạt trở nên hơn. Có khoảng 25 loại hóa chất trong nhóm này. Trong những thập kỷ gần đây, chúng đã có mặt trong rất nhiều loại sợi phục vụ đời sống xã hội, từ đôi giày đi dưới chân đến sơn tường, sàn nhà, các loại thảm, rèm cửa, vòi hoa sen, cáp điện…; rồi các khung chống rỉ sét, làm mềm dẻo cánh cửa, bảng điều khiển, vô-lăng trong xe ô tô. Thậm chí, một số nhà khoa học tin rằng các sợi này có cả trong thực phẩm do quá trình chế biến.

Các ngành công nghiệp hóa chất toàn cầu sản xuất gần sáu triệu tấn phthalates mỗi năm. Ngày càng nhiều nhà khoa học nghi ngờ rằng phthalates có thể liên quan với  khả năng sinh sản của nam giới trên toàn cầu (số lượng tinh trùng giảm khoảng 50% trong nửa thế kỷ qua) cũng như vấn đề giới tính của bé trai từ trong bụng mẹ. Theo đó, sự phát tán các chất độc trong chất dẻo vào cơ thể sẽ gây gián đoạn việc sản xuất testossterone.

Cũng như lệnh cấm đồ chơi, EU bắt đầu kiểm soát hay cấm một số loại chất trong mỹ phẩm hay các loại sơn. Nó cũng đã bắt đầu kiểm tra hạn chế sử dụng một số loại chất trong các sản phẩm khác, một quá trình mà có thể mất nhiều năm. Hoa Kỳ cũng đã hạn chế việc sử dụng các loại chất nhất định trong đồ chơi từ năm 2008 và cho biết đang điều tra sự an toàn của người khác. Australia cấm việc bán các mặt hàng có chứa hơn 1% phthalate.

Trong khi chờ đợi, người tiêu dùng cần biết tự bảo vệ mình bằng cách quan tâm tới nhãn hàng và tìm hiểu về sản phẩm.

Nhân Hà

TheoReuters