Vụ trùng tu bia cổ Quốc Học: Hoa văn cũ còn lại rất ít, phần lớn là mới!

Ông trả lời thế nào trước việc, dư luận phản ứng rất nhiều vì đơn vị ông lại không giữ những chi tiết như hoa văn, họa tiết cũ trên bia mà thay gần như hoàn toàn bằng hoa văn mới?

Chúng tôi khi làm công trình bia Quốc Học đã suy nghĩ đây không phải là di tích nhưng phải cần được ứng xử như di tích. Có 2 hướng, hoặc là xử lý cục bộ chống hư hỏng, hoặc là không trùng tu triệt để. Qua cuộc họp có lãnh đạo TP Huế và các bên liên quan, đã chọn hướng 2.

Chúng tôi đã gia cường xử lý kết cấu công trình, giằng bê tông cốt thép, xử lý nền móng, gia cường các vị trí nứt gãy… Tiếp theo là tu bổ toàn bộ họa tiết trang trí có và không có gắn sành sứ từ phần mái, các con giống như rồng, lân, búp sen. Liên quan đến màu sắc, đơn vị đã dùng bảng ngũ sắc cổ Huế của họa sĩ Phạm Đăng Trí gồm màu đỏ, vàng, tím, xanh lục, xanh dương.

Qua các ảnh đối chứng, chúng tôi đã phân tích lại các mảng màu để sơn lại đúng như xưa, nhưng do lớp vôi vữa xưa đã ra hết nên khi tô trát lại có màu tươi mới, nên người dân nhìn vào thấy mới là khá phản cảm khi bia Quốc Học xưa có màu rong rêu.

Về các hoa văn, họa tiết trang trí trên tấm bia có rất nhiều loại. Chúng tôi cố giữ các hoa văn họa tiết cũ nhưng chỉ giữ được rất ít. Như bờ nóc, bờ quyết toàn bộ bị mủng mục không giữ được. Một số ít giữ lại vẫn được gắn vào bia.

Quyết tâm của đơn vị là giữ lại được 30%, nhưng khi ra thực tế nó ngược nhau lắm. Ví dụ bậc cấp vì hư hỏng định tháo hết nhưng ở thực địa nó còn tốt nên giữ lại và gia cố chắc bằng gạch, xi măng. Các chữ “Thọ” không định phục hồi toàn bộ nhưng lúc kiểm tra thì hư hết nên phải làm mới toàn bộ. Rồi con giống định hạ xuống, tuy nhiên lên xem thì vẫn còn tốt thì chúng tôi để lại…

Nói chung các họa tiết hoa văn cổ giữ được cái nào thì chúng tôi giữ cái nấy, còn những cái thay mới thì cũng dựa theo cái nguyên gốc mà làm hay đặt hàng giống như xưa.

Nhìn vào Bia cổ Quốc Học hiện nay đã trùng tu gần xong có cảm giác như một tấm bia mới, ông có suy nghĩ như thế nào về việc trùng tu như thế này?

Như đã nói ở trên chúng tôi cố giữ được các cái cũ nhưng khá ít, cái mới thay lại cũng dựa trên nguyên bản gốc lúc xưa để làm cho giống. Nhưng vì yếu tố cũ còn lại ít mà yếu tố mới nhiều nên nhìn tổng thể thấy mới. Tuy nhiên chúng tôi không thay đổi gì kết cấu, cách trang trí, kiểu dáng vật liệu trang trí cả. Như con nghê đá vẫn còn nguyên, chỉ tô trét cho đỡ hư hỏng, búp sen giữ nguyên và thêm màu như xưa vào, chân đế bia Quốc Học không bóc dỡ, sành sứ còn dùng được vẫn để lại chỗ cũ…

Xin cảm ơn ông!

Một số chi tiết trang trí bị giản lược, bỏ đi

PV Dân trí đã đưa ra một số ảnh trước khi trùng tu và sau khi trùng tu ở một số chi tiết là đơn vị thi công đã làm giản lược, bỏ đi một số chi tiết. Như chi tiết phù điêu hoa sen có nhụy sen và các cánh xung quanh - sau khi trùng tu thì không còn cánh nữa, riêng nhụy sen còn có thể dùng lại được thì được thay mới bằng một phù điêu nhụy sen mới… ông Quảng cho biết khi nhìn thấy hình ảnh này mới hay là… lần đầu tiên biết việc đó, xin tiếp nhận ý kiến Dân trí để điều chỉnh cho phù hợp.

Tấm phù điêu trước khi trùng tu có đầy đủ nhụy, cánh hoa

Sau khi trùng tu đã bị giản lược phần cánh, thay nhụy bằng vât liệu mới rất quá vô hồn

Theo nhìn nhận cảm quan thông thường, nhìn vào bia Quốc Học hiện nay không còn là một bia cổ nữa. Ngoại trừ phần cốt lõi phía trong là như xưa, còn lại toàn bộ bên ngoài đã được “phủ” bằng những yếu tố mới. Đó cũng là điều mà người dân Huế cảm thấy chướng mắt khi trùng tu mà công trình cũ lại biến thành mới.

Đại Dương