Vườn sinh học Israel lâm vào khủng hoảng viện trợ

So với năm ngoái, cỏn bị cắt giảm đến 98%, nhưng vẫn là một cú sốc đối với các vườn sinh học lệ thuộc chặt chẽ vào nguồn kinh phí của chính phủ để vận hành.

“Có những thời điểm trong năm nay mà chúng tôi không đủ tiền để mua đất trồng, hay thậm chí là mua giấy in.” Tal Levanony, nhà quản lí vườn sinh học của đại học Tel Aviv tại Israel cho biết. “Tôi không biết là các nhà nghiên cứu sẽ trang trải như thế nào khi không còn trợ cấp.”

Bộ nông nghiệp đã bắt đầu cấp vốn cho những vườn sinh học này từ năm 2008, và từ đó đến nay đã luôn cung cấp 2 đến 6 triệu shekels mỗi năm (tương đương 521,000 đến 1,56 triệu đô la), giúp phát triển việc bảo tồn, nghiên cứu thực vật và thành lập các chương trình giáo dục trên khắp đất nước. Tuy nhiên, cuối năm ngoái, những nhà quản lí Levanony vấp phải cú sốc lớn. Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn thông báo rằng họ sẽ chỉ chi 100,000 shekels (khoảng 26,000 đô la) cho các vườn sinh học năm 2015, giảm mạnh so với 4,5 triệu shekels (1,1 tỉ đô la) cùng kì năm 2014.

“Thật lố bịch”, Levanony cho biết, “Tôi còn tưởng mình đọc nhầm cơ.”

Việc cắt giảm được thông báo muộn bất thường và đã gây ra cuộc khủng hoàng tài chính trầm trọng cho các vườn sinh thái. Những nhà chức trách tuyên bố rằng mức trợ cấp trước đây của chính phủ sẽ cung cấp nguồn vốn và theo ông cho biết, phần lớn chúng được chuyển từ những đại học có liên quan để đảm bảo lưu thông vốn. Nhưng cắt giảm đồng nghĩa với việc họ không có tiền để trả nợ. Và bởi vì ngân sách của bộ cũng bao gồm cả 2016, nó có nghĩa là nguồn trợ cấp eo hẹp sẽ tiếp diễn trong năm nay.

Sau khi giới hàn lâm Israel phản đối mạnh mẽ sự cắt giảm này, chính phủ cũng đã thoả hiệp, tăng lại khoản viện trợ cho các vườn sinh học lên 2 triệu shekels hàng năm trong cả hai năm 2015 và 2016.

Những sự mập mờ và cắt giảm viện trợ đã khiến việc vận hành trở nên vô cùng khó khăn, Levanony cho biết. Khu vườn khá lớn của bà nhận được một phần năm nguồn trợ cấp từ bộ, và số tiền này chiếm một phần hai phí vận hành của cả khu vườn. “Những vườn sinh học vận hành theo chu kì dài, tôi phải tính toán cho 5 năm tới khi đặt hàng các hạt giống hay trồng cây.” Bà cho biết. “Không biết chúng tôi sẽ có bao nhiêu tiền khiến chúng tôi vô cùng khó khăn.”

Việc cắt giảm không trực tiếp ảnh hưởng đến tất cả các dự án nghiên cứu của khu vườn – những chủ đề như biến đổi khí hậu, bảo tồn gen, và nông nghiệp lương thực – bởi vì rất nhiều trong số này được trợ vốn bởi những khoản riêng. Nhưng nó đang làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng chi trả những khoản lớn và các phụ phí, bao gồm lương nhân viên, phí bảo hành và nguồn tiếp tế cho cả khu vườn.

Trường đại học sẽ tiếp tục tài trợ cho vườn sinh học, nhưng họ đang cảm nhận được sức ép. Các vườn sinh học đã bắt đầu thu phí những chương trình giáo dục miễn phí, và đã cắt giảm số cây để mở rộng vườn, chuẩn bị cho lượng khách tham quan tăng gấp đôi khi Bảo tàng Lịch sử tự nhiên quốc gia ở kế bên mở cửa vào năm sau. “Việc cắt giảm viện trợ đã làm chúng tôi nghẹt thở trong chính thời điểm tệ hại nhất” bà Levanony cho biết. “Chúng tôi còn không dám chắc có thể mở cửa được không.”

Bộ nông nghiệp chưa có phản hồi gì, nhưng giới báo chí Israel đã đưa tin rằng bộ nông nghiệp đang phải đối mặt với việc cắt giảm ngân sách đến 40%, và đã đặt ưu tiên cho những chương trình đảm bảo ổn định ở dải Gaza và những nông trại nghèo nàn ở khu vực Arava ở phía bắc Israel. Đứng đầu bộ nông nghiệp là Uri Ariel, một thành viên thuộc đảng tôn giáo cánh phải Đạo Do Thái, ủng hộ mạnh mẽ việc định cư người Do Thái ở những vùng bất ổn dọc biên giới Israel.

Vân Trang (Theo Sciencemag)