Vì sao có sự khác nhau giữa hoạt động não ở nam giới và nữ giới?

Quá trình nghiên cứu yêu cầu mọi người, cả nam và nữ, hợp tác với một đối tác và sau đó theo dõi hoạt động não của cả hai bên tham gia,từ đó phát hiện ra rằng nam giới và nữ giới có những mô hình hoạt động não khác nhau.

Những phát hiện mới, được công bố trực tuyến ngày 8 tháng 6 vừa qua trong Báo cáo khoa học, có thể cung cấp một số manh mối về cách thức hành động hợp tác có thể đã tiến hóa khác nhau giữa nam và nữ, và cuối cùng có thể giúp các nhà nghiên cứu phát triển những cách thức mới để tăng cường hành vi hợp tác.

"Không phải là nam hay nữ hợp tác tốt hơn hoặc không thể hợp tác với nhau", tác giả chính của đề tài nghiên cứu, Allan Reiss, giáo sư tâm thần học và khoa học hành vi nói. "Đấy chỉ là một sự khác biệt trong cách họ hợp tác."

Phụ nữ so với nam giới

Hợp tác - giữa các thành viên gia đình, bạn bè, đồng nghiệp và thậm chí ở quy mô rộng lớn hơn - được xem như là nền tảng trong sự hợp tác của xã hội loài người. Nhưng không phải tất cả mọi người hợp tác đều bình đẳng, như bất cứ ai đã từng làm việc trên một dự án nhóm đã biết. Và một trong những yếu tố định hình cách tiếp cận của một người để hợp tác: giới tính. Trước nghiên cứu hành vi đã phát hiện ra rằng phụ nữ hợp tác nhiều hơn khi họ đang bị theo dõi bởi người phụ nữ khác; rằng đàn ông có xu hướng hợp tác tốt hơn trong các nhóm lớn; và một cặp nam giới có thể hợp tác tốt hơn so với một cặp của nữ giới, trong một đôi hỗn hợp giới tính người phụ nữ có xu hướng hợp tác hơn.

Giả thuyết về lý do của các hiện tượng khác biệt này đã xuất hiện, nhưng khoa học về não bộ làm căn cứ thì còn khan hiếm. "Một phần lớn những gì chúng ta biết đến từ các nghiên cứu độc lập còn khan hiếm được thực hiện ở một máy MRI," Joseph Baker, Tiến sĩ, một học giả sau tiến sĩ tại Đại học Stanford (Mỹ) và là tác giả chính của nghiên cứu cho biết. Tác giả chính khác là giáo sư tiến sỹ Ning Liu.

Nghiên cứu hợp tác cặp (giữa 2 người)

Để tìm ra phản ứng trong bộ não của đàn ông và phụ nữ khi đang tích cực hợp tác - thay vì chỉ suy nghĩ về hợp tác trong khi nằm trên một máy - các nhà nghiên cứu Stanford đã sử dụng một kỹ thuật gọi là “siêu quét” hyperscanning. Hyperscanning liên quan đến việc đồng thời ghi lại những hoạt động trong não của hai người trong khi họ tương tác. Và thay vì sử dụng một máy quét não MRI mà đòi hỏi người tham gia phải nằm bất động hoàn toàn và tĩnh lặng, các nhà khoa học đã sử dụng máy quang phổ hồng ngoại, hoặc NIRS, trong đó đầu dò được gắn vào đầu người để ghi lại chức năng hoạt động của não, cho phép họ ngồi thẳng và tương tác tự nhiên hơn .

222 người tham gia trong nghiên cứu này đều được gắn với một đối tsc để trở thành cặp. Cặp gồm hai nam, hai nữ hoặc một nam và một nữ. Sau đó, khi đeo các đầu dò NIRS, mỗi người ngồi trước máy tính, đối diện với đối tác của họ. Đối tác có thể nhìn thấy nhau, nhưng không được nói chuyện. Thay vào đó, họ được yêu cầu nhấn một nút khi một vòng tròn trên màn hình máy tính thay đổi màu sắc. Mục đích: hợp tác để nhấn nút đồng thời với đối tác của họ. Sau mỗi lần thử, cặp được thông báo về người đã bấm nút sớm hơn và sớm hơn bao lâu. Họ đã có 40 lần thử để có được thời gian bấm nút càng sát nhau càng tốt.

"Chúng tôi phát triển thử nghiệm này vì nó rất đơn giản, và bạn có thể dễ dàng ghi lại các câu trả lời," Reiss nói. "Bạn cần phải bắt đầu từ đâu đó." Thử nghiệm không mô hình hóa bất kỳ nhiệm vụ hợp tác thực tế cụ thể nào, ông nói.

Giới tính ảnh hưởng cả hai hành vi và não:

Tính trung bình, các cặp nam - nam thực hiện tốt hơn so với cặp nữ - nữ ở thời gian bấm nút của họ sát nhau hơn, các nhà nghiên cứu tìm thấy. Tuy nhiên, các hoạt động của não ở cả hai cặp đồng giới tính đồng bộ khá cao trong suốt quá trình, điều đó có nghĩa là họ đã đạt ở mức độ cao trong "sự gắn kết liên não"

"Trong cặp đồng giới tính, sự gắn kết liên não tăng tương quan với hiệu suất hợp tác tốt hơn trong nhiệm vụ ", Baker nói. "Tuy nhiên, mức độ gắn kết khác nhau giữa nam-nam và đôi nữ-nữ."

Đáng ngạc nhiên là, mặc dù, đôi nam-nữ cũng làm tốt như các cặp nam-nam tại nhiệm vụ hợp tác, não của họ không cho thấy sự gắn kết. Vì não bộ của nam và nữ có mô hình hoạt động khác nhau trong thời gian thí nghiệm, nghiên cứu sâu hơn có thể làm sáng tỏ cách thức sự khác biệt liên quan đến giới tính trong não có thể mang lại thông tin về các chiến lược hợp tác - ít nhất là đối với loại hợp tác này.

Nghiên cứu thăm dò:

"Nghiên cứu này là khá thăm dò", Baker nói. "Đây chắc chắn không phải là đánh giá đầy đủ tất cả các biểu hiện của nó." Có thể có các nhiệm vụ hợp tác khác, ví dụ, trong đó cặp nữ-nữ hợp tác tốt nhất.

Và các nhà nghiên cứu cũng thừa nhận là họ đã không đánh giá hoạt động trong tất cả các phần của não bộ. "Có rất nhiều bộ phận của não chúng ta không tiếp cận", Reiss nói, có thể có sự gắn kết liên não đã xuất hiện ở các vùng khác của não mà không được kiểm tra trong các nhiệm vụ.

Khi các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu những gì trong não làm nền tảng cho sự hợp tác, kết quả của các nhà khoa học có thể giúp giải thích sự hợp tác phát triển như thế nào trong con người - và cho dù hợp tác có thể khác nhau ở nam và nữ - cũng có thể mang lại thông tin về các phương pháp sử dụng phản hồi sinh học để cải thiện kỹ năng hợp tác.

"Gặp những người bị rối loạn tâm thần như chứng tự kỷ và có vấn đề với nhận thức xã hội", Baker nói. "Chúng tôi hoàn toàn hy vọng tìm hiểu đủ thông tin để có thể thiết kế phương pháp điều trị có hiệu quả hơn đối với họ."

Khánh Dương (Theo Sciencedaily)