Chơi búp bê giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội như thế nào?

Võ Thanh Hương

(Dân trí) - Các nghiên cứu mới cho thấy việc chơi búp bê có thể tác động tích cực đến trẻ, đặc biệt là trong thời gian giãn cách xã hội do đại dịch.

Chơi búp bê giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội như thế nào? - 1

Thương hiệu Barbie và một nhóm các nhà thần kinh học tại Đại học Cardiff đã công bố những phát hiện mới nhất từ một nghiên cứu kéo dài nhiều năm về tác động phát triển cả ngắn và dài hạn của việc chơi búp bê (Ảnh: Mattel).

Mùa thu năm 2020, Đại học Cardiff và thương hiệu Barbie đã tiết lộ kết quả năm đầu tiên của nghiên cứu "Khám phá lợi ích của chơi búp bê thông qua khoa học thần kinh" được công bố trên trang Frontiers in Human Neuroscience.

Trong năm thứ hai, các nhà nghiên cứu đã điều tra tầm quan trọng của những điều trẻ em nói, và họ phát hiện ra rằng trẻ em sử dụng ngôn ngữ về suy nghĩ và cảm xúc của người khác nhiều hơn khi chơi một mình với búp bê.

Kết quả của nghiên cứu này, mang tên "Chơi búp bê thúc đẩy tư duy xã hội và giao tiếp xã hội: Đại diện của ngôn ngữ bên trong não" đã được xuất bản trên Tạp chí Khoa học phát triển vào năm 2021 bởi Tiến sĩ Sarah Gerson và các đồng nghiệp tại Trung tâm Khoa học Phát triển Con người của Đại học Cardiff, Vương quốc Anh, cũng như các đồng nghiệp tại Kings College London.

Theo một nghiên cứu gần đây của Harvard, 61% phụ huynh cho biết đại dịch đã ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển cảm xúc xã hội của con họ. Vì vậy, việc phát hiện ra rằng chơi búp bê có thể tác động tích cực đến trẻ đặc biệt có lợi vào thời điểm nhạy cảm này.

Nghiên cứu mới nhất cho thấy trẻ em nói nhiều hơn về suy nghĩ và cảm xúc của người khác, một khái niệm được gọi là ngôn ngữ trạng thái bên trong (ISL), khi chơi với búp bê hơn là khi chơi trên máy tính bảng. Nói về trạng thái bên trong của người khác cho phép trẻ thực hành các kỹ năng xã hội khi tương tác với mọi người trong thế giới thực và có thể có lợi cho sự phát triển cảm xúc tổng thể của trẻ.

Tổng quan về nghiên cứu

Nghiên cứu này là phần đầu tiên của nghiên cứu sử dụng khoa học thần kinh để tìm hiểu các tác động ngắn hạn và dài hạn của việc chơi búp bê, và các giai đoạn mới của nghiên cứu đang được tiến hành đến năm 2024.

Tiến sĩ Gerson chia sẻ: "Khi trẻ em tạo ra thế giới tưởng tượng và đóng vai với búp bê, ban đầu chúng giao tiếp thành tiếng và sau đó truyền tải thông điệp về suy nghĩ, cảm xúc và tình cảm của người khác. Điều này có thể có những tác động tích cực lâu dài đối với trẻ em, chẳng hạn như tăng khả năng xử lý các vấn đề xã hội và cảm xúc, tạo dựng các kỹ năng xã hội như sự đồng cảm, những thứ có thể thẩm thấu để hình thành thói quen suốt đời".

Chơi búp bê giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội như thế nào? - 2

Chơi búp bê có thể có những tác động tích cực đến trẻ (Ảnh: Mattel).

Hiện tại, ở năm nghiên cứu thứ hai, "Khám phá những lợi ích của chơi búp bê thông qua khoa học thần kinh" cho thấy bằng chứng khoa học rằng:

- Hình thức chơi giả vờ này cho thấy những dấu hiệu của ngôn ngữ trạng thái bên trong (ISL). Điều đó có nghĩa là khi trẻ em tạo ra thế giới tưởng tượng và đóng vai với búp bê, ban đầu chúng giao tiếp thành tiếng và sau đó nội tâm hóa khi chúng lớn lên về suy nghĩ, cảm xúc và quan điểm của người khác - đặt mình vào vị trí của người khác.

- Mặc dù trẻ em có thể đã bị giảm kích thích nhận thức và xã hội trong 22 tháng qua, nhưng chơi búp bê mang đến cho trẻ em cơ hội mô phỏng các cảnh huống và sự tương tác từ cuộc sống hàng ngày của chúng.

- Những phát hiện mới kịp thời này củng cố thêm rằng trẻ em có thể thực hành các kỹ năng xã hội và ngôn ngữ quan trọng về suy nghĩ và cảm xúc của người khác thông qua việc chơi búp bê, ngay cả khi chúng chơi một mình.

Tầm quan trọng của ngôn ngữ trạng thái bên trong

Nghiên cứu được thực hiện với 33 bé trai và bé gái 4-8 tuổi. Trong quá trình quan sát trẻ, các nhà nghiên cứu đã thấy hoạt động não tăng lên ở vùng sulcus thái dương (pSTS) sau khi chúng nói như thể búp bê của chúng có suy nghĩ và cảm xúc.

Chơi búp bê giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội như thế nào? - 3

Sự đồng cảm và kỹ năng xử lý xã hội dường như được cha mẹ đánh giá cao và cần thiết khi trẻ phát triển về mặt cảm xúc, học tập và xã hội (Ảnh: Mattel).

Khu vực pSTS tham gia rất nhiều vào việc phát triển các kỹ năng xử lý xã hội và cảm xúc, hỗ trợ thêm cho những phát hiện năm một rằng ngay cả khi trẻ em chơi một mình với búp bê, nó có thể giúp xây dựng các kỹ năng xã hội quan trọng như đồng cảm.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng thiết bị quang phổ cận hồng ngoại, chức năng hiện đại để khám phá sự kích hoạt của não. Đồng thời, trẻ em chơi với búp bê và trên máy tính bảng, cả một mình và với người khác. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chơi với búp bê đã thúc đẩy nhiều ISL về những người khác hơn là chơi với các trò chơi máy tính bảng và sử dụng ISL về những người khác có liên quan đến việc tăng kích hoạt pSTS.

"Ngôn ngữ trạng thái bên trong có thể chỉ ra rằng một đứa trẻ đang suy nghĩ về suy nghĩ và cảm xúc của người khác trong khi chơi với búp bê", Gerson giải thích. "Những kỹ năng này thực sự quan trọng để tương tác với người khác, học hỏi từ người khác và điều hướng nhiều tình huống xã hội khác nhau. Nó trở nên quan trọng để tạo ra và duy trì tình bạn, và cách chúng học hỏi từ giáo viên và cha mẹ của chúng".

Năm 2020, Barbie đã thực hiện một cuộc khảo sát toàn cầu ở 22 quốc gia đặt câu hỏi cho 15.000 phụ huynh có con 3-10 tuổi. Các phát hiện cho thấy 91% cha mẹ xếp hạng sự đồng cảm là một kỹ năng xã hội quan trọng mà họ muốn con mình phát triển. Tuy nhiên, chỉ có 26% biết rằng chơi búp bê có thể giúp con họ phát triển những kỹ năng quan trọng này. Cha mẹ và người chăm sóc cũng ngày càng quan tâm đến con đường phát triển của con cái họ trong hai năm qua.

Trong khi sự kích thích nhận thức và xã hội bên ngoài nhà đã bị hạn chế do đại dịch, nghiên cứu của Đại học Cardiff cho thấy chơi búp bê có thể mang đến cho trẻ em cơ hội mô phỏng các cảnh và tương tác từ cuộc sống hàng ngày của chúng.

Trẻ em bắt chước những gì chúng nhìn thấy cha mẹ, giáo viên hoặc bạn bè nói và làm, và búp bê có thể cho chúng một cách thức để tái tạo những gì chúng đã thấy và nghe để luyện tập các kỹ năng mà chúng có thể sử dụng trong các tình huống xã hội thực tế.

Nghiên cứu cũng cho thấy những phát hiện này không giới hạn về giới tính - tiết lộ tầm quan trọng quan trọng to lớn của chơi búp bê trong việc thực hành các kỹ năng xã hội.

Theo www.forbes.com