Trẻ có khả năng khác người có phải là thần đồng?

Những cháu bé có khả năng khác người không còn là trường hợp hiếm gặp ở nước ta. Vậy các cháu có phải là những thần đồng không? Hay có bí quyết nào để nuôi dạy con thành tài?

Nhà nghiên cứu Nguyễn Phúc Giác Hải sẽ cung cấp một số thông tin về vấn đề này.

 

Thưa ông, nên nhìn nhận chuyện những cháu bé có những khả năng đặc biệt, như thế nào?

 

Theo tôi, nên nhìn nhận vấn đề này dưới hai khía cạnh. Một là, những cháu đó không phải là người có khả năng gì quá đặc biệt. Quá trình biết đọc, biết nói đó chỉ là quá trình các cháu định dạng sớm chữ viết, lời nói theo một cách riêng, nhờ có trí nhớ tốt.

 

Tôi nhắc lại, quá trình đó chỉ diễn ra sớm hơn bình thường, chứ không phải có một sự đột biến nào về trí tuệ, tư duy. ở trường hợp này, nhiều cháu khi lớn lên thì trí tuệ cũng chỉ bình thường như bao đứa trẻ khác.

 

Hai là, các cháu đó đúng là những người khác thường. Ví dụ, một cháu rất nhỏ có khả năng tính nhẩm rất nhanh dù chưa được học hành gì; hoặc cháu nhỏ có khả năng sáng tác âm nhạc... thì nhiều phần trăm đó là thần đồng.

 

Làm thế nào để các ông bố, bà mẹ có thể sớm phát hiện ra năng khiếu hoặc sự giỏi giang đột biến của con mình?

 

Hãy cho chúng thử tiếp xúc với nhiều lĩnh vực. Lĩnh vực nào chúng say mê đặc biệt hoặc phát lộ những điều bất thường thì cần theo dõi, khuyến khích chúng.

 

Nhiều người nói rằng: Muốn con giỏi giang thì bố mẹ phải biết dạy con luôn luôn đặt câu hỏi “Tại sao?”. Ông nhận xét thế nào về quan điểm này?

 

Điều đó hoàn toàn đúng. Nhiều ông bố, bà mẹ rất sai lầm khi quát con: “Hỏi gì mà hỏi lắm thế!”. Bố mẹ không kiên nhẫn với sự ham hiểu biết của con, có thể làm thui chột tiềm năng trí tuệ của chúng.

 

Trí tò mò và ước muốn khám phá luôn là chìa khóa để tiềm năng con người được khai mở. Tôi cho rằng, tất cả các nhà khoa học chân chính, ngay từ nhỏ đều mang trong mình những câu hỏi ám ảnh về con người, về thế giới. Và sau này, họ thành công vì đã khám phá ra những ám ảnh đó.

 

Nói đến điều này, tôi thấy băn khoăn về thị trường đồ chơi cho con trẻ hiện nay. Nhiều đồ chơi như từ máy bay, tàu điện, rô bốt... Nhưng đáng tiếc, đó là những chiếc hộp đóng kín, trẻ con chỉ việc lắp pin vào là chạy.

 

Người lớn không khuyến khích để con trẻ tạo ra những đồ chơi theo dạng nguyên lý, vừa chơi vừa học. Ngày bé, chúng tôi tự chế ra những đồ chơi như chong chóng và hiểu được rằng, chúng là nguyên lý cánh quạt; chơi đồ chơi xếp hình (những ô vuông có thể xếp thành nhiều hình, tùy theo tính sáng tạo của người chơi)... nên khát vọng khám phá khoa học cũng được nhen nhúm từ đó.

 

Trẻ con bây giờ chơi điện tử, chơi games thì tốt cho sự phản ứng nhanh, nhưng tính vận trù, tính phân tích tổng hợp thì lại không có.

 

Có cảnh báo rằng: Nếu lăng xê các cháu nhiều quá, cũng có thể làm thui chột khả năng của các cháu?

 

Điều này hiển nhiên rồi. Tạo cho trẻ con một sự ảo tưởng ngay từ nhỏ là rất nguy hiểm. Việc làm này sẽ tạo cho chúng một sức ỳ lớn: Ta giỏi lắm rồi, không cần phải học hành, nghiên cứu, tìm tòi gì nữa.

 

Như vậy, sự thui chột khả năng là rất lớn. Ngay như ca sĩ, diễn viên bây giờ, được lăng xê quá đáng còn hỏng nữa là trẻ con.

 

Những cháu bé có khả năng khác người

 

Đó là những cháu bé 3, 4 tuổi, thậm chí mới 20 tháng tuổi đã biết đọc viết thành thạo, có bé còn có thể làm toán và tính nhẩm nhanh.

 

Cháu bé “triệu đô”

 

Bé Trần Ngọc Châu Long, 3 tuổi (ở huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) nhờ khả năng đọc rành mạch, làm được toán từ năm 2 tuổi, đã được một hãng sữa nước ngoài (giấu tên) thông qua luật sư Việt Nam, muốn “mua đứt” với giá 1 triệu đô la. Mặc dù đồng ý cho đăng báo nhưng không phải gia đình bé Long đã chấp nhận yêu cầu của chủ nhân lời đề nghị chưa từng có ở Việt Nam này.

 

Theo ông Châu, bố của bé Châu Long cho biết thì: "Cháu Long thông minh, trí nhớ tốt nhưng ăn uống quá kém, lại bướng bỉnh khó dạy nên gia đình tôi cần nhờ cộng đồng chung tay giúp sức như tư vấn, trao đổi kinh nghiệm...".

 

3 tuổi đọc được sách sau một tháng biết nói

 

Cháu Nguyễn Ngọc Vệ Sĩ  (SN 2002) ở thôn Tân Xuân, xã Cát Hanh, huyện Phù Cát, Bình Định 32 tháng tuổi mới biết nói, nhưng chỉ hơn một tháng sau đã biết đọc.

 

Cầm cuốn Tập đọc lớp 4, Vệ Sĩ đọc từng chữ (nhưng không diễn âm được) với tốc độ đọc nhanh gần bằng người lớn. Đưa tờ báo với khổ chữ nhỏ hơn, Vệ Sĩ vẫn đọc bình thường. Sĩ còn có khả năng đọc chữ tắt như đT - điện thoại,  TP Hồ Chí Minh, cháu đọc ngay: Thành - phố - Hồ - Chí - Minh. Cậu bé còn hát được karaoke, đọc và hát được bài hát ghép bảng chữ cái tiếng Anh, đọc các chỉ dẫn trên bao bì hàng hóa.

 

20 tháng tuổi đã biết đọc báo thành thạo

 

18 tháng tuổi vẫn chưa biết nói nhưng 2 tháng sau, bé Lê Bá Hoàng Việt (SN 2004), sống ở tập thể viện Năng lượng, Trung Tự, Đống Đa, Hà Nội đã có thể đọc sách báo và đếm tới hàng nghìn.

 

Khi Việt được 20 tháng tuổi, hôm đó, cả nhà vừa mở ti vi ra xem thì đến chương trình hành trình văn hóa. Việt đọc luôn: “Hành trình văn hóa”. Câu nói đầu tiên của bé khiến cả nhà kinh ngạc. Họ đã thử khả năng nói và đọc của cháu với nhiều loại sách, báo khác nhau và nhận thấy, cháu thực sự có đọc được.

 

Tương tự như cháu Việt, cháu Quách Minh Phát (SN 2003), ở xã Châu Hưng A, huyện Vĩnh Lợi tỉnh Bạc Liêu cũng có thể viết thạo 24 chữ cái, tên chương trình trên đài truyền hình, các con số và đọc chính xác tên tỉnh, thành, tên các nước trong khu vực dù chưa đi học và cũng không được dạy ở nhà. Cháu Phát đặc biệt thích xem, đọc sách giáo khoa môn địa lý, quả địa cầu, thích xem các chương trình trò chơi trên truyền  hình.

 

Cháu Phát cầm quả địa cầu và đọc thạo các tên nước Việt Nam, Malaixia, Thái Lan, Lào, Campuchia. Cháu đọc viết thành thạo các chữ viết tắt trên tivi: VTV1, VTV3, STV, BTV. Tất cả các tài liệu được mang ra kiểm chứng, cháu Phát đều đọc đúng tên, số điện thoại.

 

4 tuổi giải được toán lớp 3  

 

Mặc dù chưa được học qua bất cứ trường lớp và thầy cô giáo nào nhưng cậu bé Nguyễn Hoàng Danh, (SN 2001) ngụ tại số 349, tổ 4, ấp Đồng, xã Phước Tân, huyện Long Thành đã biết đọc các loại sách báo, viết chính tả và làm một số bài toán của lớp 1, lớp 2 và cả lớp 3 khi lên 4 tuổi.

 

4 tuổi đã biết tính nhẩm nhanh

 

Cháu Nguyễn Thị Phương Trang (SN 1999), tại xã Tam Hiệp huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam năm lên 4 tuổi được mẹ cho làm quen với bảng chữ cái. Một tháng sau cháu có thể đọc, viết và thực hiện thành thạo các phép tính đến hàng trăm.

 

Theo những người mua hàng tại cửa hàng tạp hóa của nhà cháu Trang, cháu có thể tính nhẩm rất nhanh và chính xác khi tính tiền cho khách. Ngoài đọc thông viết thạo, làm toán nhanh, Trang phát triển bình thường và không có khả năng đặc biệt nào khác.

 

Theo H.M
Gia Đình và Xã Hội