Khơi dậy văn hóa đọc của giới trẻ

Người Việt trẻ thích đọc trên mạng để tiết kiệm thời gian 

Tuấn Hà, sinh viên công nghệ thông tin ở Hà Nội chia sẻ: “Mình thích đọc online bởi thông tin rất nhanh và kịp thời. Mỗi khi cần thông tin, mình lại vào google tìm kiếm và có hàng trăm kết quả. Mình chỉ cần khoảng 30 phút để đọc được thông tin ở mọi lĩnh vực của cuộc sống, từ học tập, tin tức, sức khỏe, an ninh, giáo dục; tiện lợi hơn nhiều so với đọc một quyến sách dày 10.000 trang nhưng kiến thức chỉ gón gọn trong khoảng 200 từ”.

Đồng ý với quan điểm của Tuấn Hà, Hoài Ánh - sinh viên Học viện Ngân Hàng cho hay: “Đã từ lâu, mình không có thói quen mua sách. Thay vì phải lên phố, có khi mất cả buổi mới mua được một quyển sách thì mình có thể ngồi nhà tìm trên mạng. Đây là hình thức tối ưu hóa thời gian của mình”.

Tuy nhiên, khi được hỏi về khả năng ghi nhớ tin tức, thông tin trên mạng, nhiều bạn trẻ lại ngập ngừng. Bởi họ thường chỉ đọc những tin tức gói gọn trong vài trăm ký tự, thiếu độ sâu về cảm xúc, nên những tri thức đó không thể ghi lại được trong não. Vì vậy, thông tin đó cũng không giúp được các bạn trẻ sáng tạo. 

Theo Giáo sư GS Chu Hảo, suốt mấy chục năm nay, trong tất cả cấp học, từ phổ thông cho đến đại học, người ta chưa bao giờ nghĩ đến việc hướng dẫn cho học sinh có được một thói quen đọc sách, lựa chọn sách và cách đọc sách. Ba yếu tố đó - thói quen đọc, khả năng lựa chọn và cách đọc - hợp thành cốt lõi của cái mà chúng ta gọi là văn hóa đọc. Trong khi đó, ở các nước tiên tiến, người ta dạy trẻ em các điều này ngay từ khi các em còn nhỏ, cứ thế liên tục cho đến khi vào đại học.

Bên cạnh đó, thế hệ trẻ hiện nay bị văn hóa nghe nhìn lôi cuốn mạnh hơn là văn hóa đọc. Ai cũng biết văn hóa nghe nhìn nặng về tính thông tin và giải trí nhưng nhẹ về tính giáo dục và tri thức. Đối với một con người, sự học không chỉ dừng lại ở trường phổ thông, mà phần rất quan trọng là tự học, mà trong việc tự học thì đọc sách là quan trọng nhất. Vì vậy, Victo Hugo từng nói: “Chính từ sách mà những người khôn ngoan tìm được sự an ủi khỏi những rắc rối của cuộc đời” hay Mark Twain từng đúc rút rằng “Người không đọc không có ưu thế gì hơn người không biết đọc”.

Văn hóa đọc bắt đầu manh mún và những nỗ lực khơi dậy

Hiểu được vấn nạn thiếu văn hóa đọc trong cộng đồng mà nhiều quán café sách mọc lên như Tùng books,  Lollybooks, Cafe AIM, Cafe sách Intello, hệ thống café sách của Phương Nam Book…

Đến đây, nhiều bạn trẻ có một không gian yên tĩnh để thưởng thức những quyến sách hay. Có thể nói, những quán café sách đã tạo ra một cộng đồng đọc sách, nhân rộng tình yêu sách đến giới trẻ. Tuy nhiên, những hình thức này còn manh mún và chưa phát triển thành trào lưu thu hút nhiều bạn trẻ, vốn bỏ ngỏ văn hóa đọc.

Ngoài ra, nhằm nhân rộng văn hóa đọc khắp nơi, đặc biệt tại những vùng miền khó khăn trên cả nước, nhiều tổ chức, doanh nghiệp đã thực hiện nhiều chương trình góp sách. Đơn cử, FPT trong năm 2013 sẽ thực hiện chương trình “Chung tay góp sách, chắp cánh ước mơ”, quyên góp và xây dựng 25 tủ sách, trao tặng 25.000 cuốn sách cho các trường học nghèo trên khắp tỉnh thành trong cả nước, với hy vọng mang trí thức đến trẻ em nghèo và có hoàn cảnh khó khăn. FPT chia sẻ, chương trình sẽ thành công khi không chỉ 15.000 cán bộ nhân viên FPT tham gia đóng góp, mà qua chương trình tặng tủ sách này, dự án sẽ được nhân rộng tới các trường đại học, nhà xuất bản và toàn xã hội.