Đồ Rê Mí: thi hát hay thi tài năng?

Từ đó, có nhiều luồng ý kiến nên chăng khuyến khích các thí sinh nhí thể hiện các bài hát do bé tự sáng tác, liệu các phần thi có phản ánh được toàn bộ khả năng của thí sinh trong một cuộc thi như Đồ Rê Mí. Hãy cùng nghe ý kiến chia sẻ của những người trong cuộc, cũng như một số nhạc sỹ trẻ nổi tiếng hiện nay.

Từ một phần thi khiến ban giám khảo… khó xử

Lần đầu tiên trong suốt “lịch sử” 6 năm của Đồ Rê Mí, một thí sinh nhí thể hiện trên sân khấu ca khúc do chính bé sáng tác. Cô bé thông minh với đôi mắt biết nói - Bích Hằng - đến từ Hà Nam mang bài hát được bé sáng tác ngẫu hứng trong một chuyến đi chơi: “Vui Thật Là Vui”.

Còn nhớ vào năm 2008, bé Hà Anh đã viết tặng cho chương trình Đồ Rê Mí bài hát “Tạm Biệt” như một lời chia tay đáng yêu từ bé. Bài hát tạo được ấn tượng đậm nét trong mùa Đồ Rê Mí năm này, thậm chí đến nay vẫn còn được nhiều em nhỏ Đồ Rê Mí yêu thích. Tuy nhiên, điều khác biệt ở chỗ, Bích Hằng mang “Vui Thật Là Vui” lên sân khấu cho màn thi tài mang tính quyết định trong Đêm Chung Kết, chứ không đơn thuần là một màn biểu diễn mang tính “kỷ niệm” như bé Hà Anh đã làm với “Tạm Biệt”.

Cũng theo vị giám khảo khó tính này, Đồ Rê Mí là một cuộc thi hát, không phải là một cuộc thi tài năng. Việc bé Bích Hằng thử sức với một bài hát rõ ràng là rất mới với tất cả khán giả cũng không  phải là một phương án tối ưu, đặc biệt là trong một đêm Chung Kết được truyền hình trực tiếp.

“Vui Thật Là Vui”: từ… đâm xe vào cột điện - đến sân khấu Đồ Rê Mí

Bé Bích Hằng kể lại “quá trình” sáng tác bài hát đầu tay của mình: “Lúc con đang tập đi xe đạp. Bên đường có rất nhiều cây cối nên con có ý tưởng sáng tác ra một bài hát. Đang nghĩ thì con đâm vào... cột điện. Con dắt xe đứng dậy rồi con nghĩ hết cả bài ạ!"

Nhạc sỹ Anh Minh – biên tập âm nhạc chính của chương trình Đồ Rê Mí – cũng là người tiếp nhận sáng tác của bé Bích Hằng – chia sẻ: “Lần đầu cháu chạy ra hát cho tôi nghe ở buổi tiệc chia tay top 6, nhưng chỉ là 1 đoạn ngắn, tôi có động viên là con cố gắng sáng tác hết đi rồi hát lại chú nghe,nếu chú thấy được sẽ cho con hát ở chung kết. Khi cháu hoàn thành và đăng ký bài hát tự chọn là ca khúc này,khi biên tập, tôi có gọi lại cho gia đình và yêu cầu cháu hát lại thì nhận ra ở bài hát của cháu có điều đáng quí: đó là ngôn từ,cách hành văn đặc biệt hồn nhiên của 1 đứa trẻ, mặc dù mạch cảm xúc văn học chưa rõ ràng nhưng nó chứa sự hồn nhiên trẻ thơ của trẻ con trong đó mà không người lớn nào có thể bắt chước được. Về cấu trúc thì đây là một ca khúc hoàn chỉnh,khúc thức rõ ràng về âm nhạc. Nói tóm lại, bài hát này đủ điều kiện để bé có thể biểu diễn trong đêm chung kết!”

Anh nói thêm: “Cháu đã vẽ một bức tranh đen trắng rất rõ rãng,việc nhạc sĩ hoà âm làm là chỉ tô màu vào cho nó đẹp hơn lên thôi. Tôi không thay đổi một nốt nhạc nào của cháu cả, như vậy là “không tôn trọng đồng nghiệp” đấy!”

Tổng đạo diễn của chương trình – anh Lại Bắc Hải Đăng – cũng có những chia sẻ rất chân thành: “Việc Bích Hằng sáng tác là điều bất ngờ đối với cá nhân tôi và rất nhiều người trong ê kíp. Và tôi càng bất ngờ hơn khi được nghe trực tiếp giai điệu. Thú thực là phần đầu không hay, và khi tôi nghe cũng không rõ ca từ (nghe qua cháu tự thu âm bằng điện thoại). Nhưng phần điệp khúc lại rất tuyệt, du dương và rất hợp với chất giọng của Bích Hằn.  Chắc chắn Hằng không biết nhạc lý để mà nghĩ ra và ghi lại bằng văn bản. Việc tự ngâm nga (cũng như làm thơ), dựa vào khả năng hát của mình, loanh quanh một hồi sẽ thành giai điệu. Tôi nghĩ giai điệu đó ra đời giống như một kiểu luyện thanh có sáng tạo. Hoặc tôi không phải dân chuyên, nên tôi nghe đoạn "la la" thấy hay lắm, lại thể hiện rất rõ giọng ca của Bích Hằng. Thế nên, tôi không cùng quan điểm với giám khảo Thái Thuỳ Linh khi cho rằng bài đó không hợp với giọng Bích Hằng.”

Ý kiến người trong cuộc và trong nghề

Trước câu hỏi liệu các thí sinh nhí có nên thể hiện sáng tác của mình trong một cuộc thi tài, nơi mà yếu tố giọng hát được đưa lên hàng đầu. Và liệu việc thí sinh thể hiện tài năng “phụ” sẽ thiếu công bằng cho những thí sinh khác, nhạc sỹ Anh Minh nhận xét: “Theo quan điểm cá nhân của tôi, Đồ Rê Mí là “sân chơi ươm mầm tài năng âm nhạc nhí”, vậy những gì là tài năng âm nhạc tôi sẽ ủng hộ. Sáng tác cũng là 1 khả năng đặc biệt mà không phải ai cũng có được. Mặc dù yếu tố giọng hát là 1 yếu tố đặc biệt quan trọng . Nói thế không có nghĩa là cứ sáng tác là có thể được hát, vấn đề là ca khúc đó có khoe được giọng hát của cháu, có phù hợp với cháu không. Nếu như các bé thật sự có khả năng mà không động viên và khuyến khích các bé mới là không công bằng. Thực tế chứng minh Đồ Rê Mí luôn tạo điều kiện để tất cả các thí sinh nhí được bộc lộ hết khả năng của mình như bé Nhật Tiến (nhảy hiphop) hay Gia Linh (diễn kịch). Khán giả cũng thấy rất thích thú!”

Để có được đánh giá khách quan hơn, chúng tôi đã xin ý kiến của hai nhạc sỹ trẻ, được nhiều khán giả biết đến qua chương trình “Bài Hát Việt”: Tạ Quang Thắng và Lê Hà Nguyên.

Nhạc sỹ Tạ Quang Thắng thể hiện sự ủng hộ phần thể hiện của bé Bích Hằng: “Tạm thời chưa đánh giá về chuyên môn. Việc một nghệ sĩ tự viết ca khúc và trình diễn ca khúc của mình đã là một điều đáng khích lệ rồi, chưa kể đến việc cháu Bích Hằng còn đang ở độ tuổi thiếu nhi. Điều này là một điều rất tuyệt mà Đồ Rê Mí, những anh em trong ekíp đã làm được, đó là khích lệ tối đa tính sáng tạo và tài năng của trẻ, bên cạnh đó là khích lệ sự tự tin cho các cháu. Đây là một điều rất cần thiết không chỉ trong 1 cuộc thi âm nhạc mà còn cho cả cuộc sống sau này khi các cháu lớn lên. Viết một ca khúc không dễ nhưng cũng không hề khó. Đôi khi chỉ là hát lên những giai điệu mình nghĩ trong đầu rất dễ dàng, đôi khi lại cần rất nhiều tới chuyên môn âm nhạc và sự trải nghiệm trong cuộc sống. Nghệ thuật là vậy đó. Chẳng có một nghệ sĩ nào dám bảo là bài hát nào tôi viết ra cũng đều hay tất, và tất nhiên là không thể có ai dám nói rằng cứ bài nào trẻ con sáng tác là phải dở. Nếu bé có khả năng sáng tác mà được mọi người giúp đỡ ngay từ khi còn nhỏ thì khi lớn lên cháu sẽ còn tiến xa!”

Vị giám khảo luôn được giao “vai ác” trong Đồ Rê Mí suốt 3 năm qua, ca sỹ Thái Thùy Linh lí giải về những nhận xét có phần gay gắt dành cho bé Bích Hằng cũng như tiết mục “Vui Thật Là Vui”: “Khoan hãy nói tới việc ai sáng tác, tôi cảm thấy bài hát “Vui thật là vui” giống như một chiếc áo hơi rộng quá và Bích Hằng khá “vất vả” để mặc, cụ thể là con rất khó khăn để hát cho rõ những nốt trầm, thêm nữa là phần lời bài hát thì cả tôi và chị Châu Anh đều nghe không rõ. Tất nhiên cũng có những lý do khách quan như phần âm thanh của đêm chung kết không tốt, nhưng… phải thú thực là tôi kỳ vọng ở Bích Hằng nhiều hơn rất nhiều. Thậm chí trước chương trình tôi đã chờ đợi một sự “lội ngược dòng” từ con, và chính vì vậy mà tôi đã “tiếc đứt ruột” dẫn đến “nhận xét có phần gay gắt” như bạn nói. Tôi hoàn toàn cho rằng nếu Hằng hát một bài kiểu như “Chú mèo con”, hay “Ước mơ hồng”, “Quạ và Công”…(đây là những bài con đã hát cực tốt ở các vòng thi trước) thì con sẽ có được một phần Hát tốt hơn hẳn.

Cá nhân tôi cho rằng, với trường hợp Bích Hằng, nếu con tham gia một chương trình tài năng tổng hợp nào đó, thì chắc chắn con sẽ được điểm cộng rất cao với khả năng tự sáng tác và trình diễn của mình. Tôi đánh giá cao và chờ đợi những "tác phẩm" tiếp theo của con.”

Đêm chung kết đã khép lại, Bích Hằng giành giải Nhì trong sự đồng thuận cao của cả ban giám khảo lẫn khán giả. Dù những tranh cãi vẫn còn tiếp diễn nhưng tôn chỉ “Ươm Mầm Tài Năng Âm Nhạc Nhí” vẫn cần được bảo vệ thật sự nghiêm túc. Những tài năng âm nhạc có được “ươm mầm” đúng cách hay không tại Đồ Rê Mí, đòi hỏi sự quan tâm của Ban giám khảo, Ban tổ chức, của những người hoạt động trong ngành âm nhạc, và hơn cả là từ chính khán giả.

Vĩnh Ngọc