Diêm dân phơi mình mưu sinh trong cái nắng “đổ lửa”

Đến huyện Cần Giờ (TPHCM - huyện duy nhất tại thành phố sản xuất muối) vào những ngày nắng cháy, chúng tôi mới cảm nhận hết được sự vất vả, cực nhọc của những diêm dân, những người đang giữ lại nét văn hóa truyền thống của một làng nghề độc nhất tại thành phố mang tên Bác. Nghề muối của huyện được hình thành từ rất lâu, góp phần đa dạng hóa ngành nghề địa phương, hàng năm nơi đây sản xuất trên 100.000 tấn muối cung cấp cho thị trường các tỉnh phía Nam.

Theo diêm dân nơi đây, muốn có được hạt muối trắng không hề đơn giản chút, ban đầu, diêm dân phải chọn thật kỹ nền đất trong lòng ruộng với độ bằng phẳng đều, để sau khi nạo vét tạp chất và đầm nén, đất mặt đáy ổn định sẽ cho độ kết dính cao, bảo vệ chắc chắn cho cả khung và chân ruộng. Trong suốt quá trình sản xuất, nếu độ kết dính mặt đáy không đảm bảo, đất bùn dưới lòng ruộng bị xì tràn lan sẽ không kết tinh được muối. Bên cạnh đó, độ mặn của nước biển dẫn vào phải cao thì độ bốc hơi nước trong thời gian hong nắng sẽ nhanh, kết tinh sớm…

Dù phải trải qua nhiều công đoạn vất vả, quần quật ngoài trời dưới cái nắng “đổ lửa” nhưng hiện nay, diêm dân tại huyện Cần Giờ đang điêu đứng vì muối liên tục mất giá, mặc dù sản lượng năm nay tăng nhiều hơn so với năm ngoái. Giá của 1 giạ muối (khoảng 20kg) chỉ vào khoảng 25.000 đồng – 30.000 đồng/giạ, chưa bằng một nửa giá muối so với năm 2015.

Sản lượng muối của huyện Cần Giờ tập trung chủ yếu ở các xã như: Xã Long Hòa, Lý Nhơn và thị trấn Cần Thạnh với hơn 1.600ha/700 hộ diêm dân. Mỗi năm 3 khu vực này cho thu hoạch hơn 130.000 tấn muối, trong đó muối trải bạt gần 100.000 tấn. Riêng xã Lý Nhơn được xem là nơi sản xuất muối chiếm diện tích lớn nhất tại huyện Cần Giờ. Từ khi chuyển đổi từ hình thức sản xuất muối trên nền đất sang sản xuất muối sạch trải bạt, năng suất tăng từ 1,2 - 1,7 lần và giá bán cao hơn 10 - 20%.

Gia đình anh Anh Dương Hoài Thanh, xã Lý Nhơn (huyện Cần Giờ) có 8 ha canh tác muối sạch trải bạt. Anh Thanh cho biết, năm nay lượng nước mặn về nhiều và độ mặn cũng tăng cao nên sản lượng muối đạt cao hơn so với năm 2015. Với 8ha, mùa này gia đình anh thu hoạch được khoảng 100 tấn muối. Thế nhưng, hiện tại giá muối chỉ còn 300 đồng/kg. Nghĩa là giá muối hiện tại chưa bằng một nửa giá năm ngoái.

“Nếu bán hết muối gia đình tôi vẫn không đủ bù chi phí sản xuất đầu vào. Tôi quyết định trữ muối lại và chờ giá lên và không biết chờ đến bao giờ” - Anh Thanh tấm sự.

Theo diêm dân ở xã Lý Nhơn, năm nay giá muối rớt mạnh là do sản lượng tăng trong khi lượng muối của vụ mùa 2015 vẫn còn tồn đọng vì ảnh hưởng của muối nhập khẩu khiến đầu ra của muối gặp nhiều khó khăn. Trong vụ muối năm 2015, sản lượng muối của toàn huyện Cần giờ còn tồn đọng khoảng 50.000 tấn. Vừa qua, UBND huyện Cần giờ cũng đã có công văn gửi sở Tài Chính TP.HCM để hỗ trợ cho bà con diêm dân trong vụ muối năm 2016 này với tổng số tiền lên đến 7 tỷ đồng.

Về tình trạng giá muối đang “rơi tự do”, thậm chí chỉ bằng nửa năm ngoái, ông Lê Minh Dũng – Chủ tịch UBND huyện Cần Giờ cho biết, huyện vừa có công văn đề nghị Sở Tài chính thành phố hỗ trợ diêm dân trong vụ muối 2016 và đang chờ thành phố giải quyết. Dự tính, số tiền hỗ trợ diêm dân Cần Giờ mùa muối năm nay là 7 tỷ đồng.

Trung Kiên