Gặp họa sĩ của quê lúa - Thái Bình

Tác phẩm của họa sĩ quê lúa - Thái Bình

Họa sĩ Văn Quân hiện là giáo viên Trường Trung học cơ sở Vũ Thị Thục, xã Đoan Hùng, huyện Hưng Hà, Thái Bình. Tranh của họa sĩ Văn Quân tưởng chừng êm đềm nhưng ngẫm và xem ra lại phức tạp, ngổn ngang trăm mối. Anh cho rằng, “đời ông nội và bố mình làm nghề cày ruộng và cấy lúa nên có bản chất anh nông dân vẫn là an toàn nhất”. Cho nên, tranh của Văn Quân gắn với hiện thực đời sống, với hoa cỏ, phố phường và phong cảnh miền quê Bắc bộ. Văn Quân chủ yếu vẽ theo lối ấn tượng - biểu hiện, dùng những cảm xúc và cảm nhận phức tạp của chính mình làm nền cảnh tạo nên những bức tĩnh vật, phố, chân dung tương đối khác biệt với tranh của nhiều họa sĩ khác.

Văn Quân có nhiều bức chân dung tự họa đầy dằn vặt, mệt mỏi, khiến người ta liên tưởng tới những bức tượng chùa Tây Phương. Những bức chân dung tự họa phản ánh đời sống nội tâm phong phú của một họa sĩ yêu nghề, yêu cuộc sống nhưng chưa có cơ hội để bứt phá, nhào nặn chính mình. Chân dung tự họa của Văn Quân thể hiện thầm kín vẻ khắc khổ, phiền muộn, mông lung trong tâm hồn. Dường như, anh muốn thoát, muốn chiến thắng khỏi những nỗi niềm đầy vơi, khó tả. Chân dung tự họa của anh thường bùng lên những lúc “ngáo nắng”, dài dại với đôi mắt sáng rõ trong mông lung, hư ảo, bộn bề. Với anh, lúc sống thực nhất chính là lúc nhào, lặn, gọt… mình.

Họa sĩ Văn Quân vẽ rất nhiều tĩnh vật. Trong số các bức tranh anh đã vẽ, chiếm số lượng lớn là tĩnh vật hoa. Họa sĩ nói rằng, tĩnh vật dễ biểu hiện cảm xúc, không chỉ đơn thuần là vẻ đẹp của hoa và quả mà còn diễn tả nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau của con người. Số phận của hoa cỏ cũng như số phận con người, khi nở tung tức là đã thoát khỏi số phận, hướng đến một khung trời tươi sáng mới. Có thể thấy, họa sĩ đã mượn những hình ảnh hoa cỏ trong thiên nhiên để biểu đạt về cuộc sống đang có vẻ phức tạp, bộn bề trăn trở.

Những cung bậc cảm xúc được họa sĩ Văn Quân gửi gắm trong những bức tranh tĩnh vật.

Văn Quân tìm kiếm sự cân bằng qua cách thoát, phá, ảo, nổ. Nhưng nhiều khi, anh có những khoảng lặng đầy trĩu tâm tư, ngóng suy, cảm nhận, thể hiện ước muốn thoát khỏi mệt mỏi, bế tắc, mông lung.

Hình như Văn Quân rất thích mưa, thu và chiều. Những hạt mưa giăng giăng, lạc lối gieo rắc lên các bức tranh. Nhiều bức tĩnh vật được vẽ trên nền của những chiều tà hư ảo, đợi mây tan, mệt mỏi như đời người, giống như một giấc mơ họa sĩ mơ hồ không có thực. Khi nắng đẹp, cảm hứng dạt dào khiến họa sĩ vẽ như điên dại. Nhiều bức tranh phơi màu nắng như bức “Hoa trưa”, Xế trưa”, “Sắc hè”, “Tháng Sáu”, “Nắng tháng sáu”, “Chờ nắng”. Chiều là cảm hứng chủ đạo trong nhiều bức tranh của anh, tiêu biểu như bức “Cuối ngày”, “Chiều dịu êm”, “Chiều”, “Muộn”, “Chiều dịu trời”, “Lại chiều”, “Nóng chiều”, “Hoa chiều”, “Phố chiều”, “Tan tầm”, “Chiều cuối tuần”… Tranh của Văn Quân còn thể hiện hương vị của đất trời, mưa nắng như “Ngày mới”, “Chớm mưa”, “Mùi mưa”, “Nắng hại”, “Nắng đậm”, “Mưa trái mùa”…

Sen được họa sĩ Văn Quân cảm nhận theo cách riêng. Sen ngoài đời đầy sắc hương được anh đưa vào tranh là những bông sen chưa thoát mùi bùn. Những lọ sen tàn, đài sen, ngó sen, chớm sen của anh thường có màu của nỗi buồn, của nắng trưa hanh hoa, của nắng chiều nhàn nhạt. Phải chăng anh đã cảm nhận được mặt trái của đời Sen?

Mảng tranh phong cảnh của Văn Quân vẽ nhiều về phố. Dường như anh rất có ấn tượng với nét cổ kính, rêu phong từ những dãy phố, góc phố. Tranh phố của anh được thể hiện qua bút pháp vẽ mạnh để nâng cao cảm xúc. Phố của Văn Quân thường lặng buồn, không nhộn nhịp xô bồ, vắng bóng người qua lại. Những bức như “Phố cũ”, “Phố nắng đang mưa”, “Phố dưới mây”… phảng phất hình ảnh phố cổ hà nội xưa-vì anh đã có thời gian dài sống ,học tập,bươn ở đó. Sự lặng thầm của thời gian, sự bình yên của phố xưa trong tranh Văn Quân gợi cho chúng ta mơ về một giấc mơ xưa cũ.

Văn Quân vẽ để chiều lòng mình, anh cho rằng các tác phẩm vẽ ra chủ yếu cố gắng làm anh hài lòng, anh muốn làm hài lòng chính mình. Họa sỹ tâm sự ‘đam mê hội họa từ bé nhưng hoàn cảnh và cuộc sống dường như cứ cố tình lảng tránh nghiệp vẽ khỏi anh’. Tạm ngừng vẽ 10 năm để làm nhiều công việc khác để kiếm sống,và điều đầu tiên khiến anh hài lòng là anh đã chiến thắng, chinh phục được chính mình. Anh đã thể hiện mọi lo toan,nỗi buồn mông lung đó bằng chính các tác phẩm hội họa của mình.Và anh coi đó như cái ‘duyên’ lớn trong sự đam mê của mình vậy,a lại được vẽ và vẽ liên tục trong khoảng thòi gian từ 2013 đến nay.

Triển lãm cá nhân lần đầu của họa sĩ Văn Quân có tên “Duyên ” khai mạc ngày 9/10/2015 và kéo dài đến hết ngày 22/10/2015 tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội.

Hồng Ngân