Dễ dãi và lố bịch

Lâm Lê

(Dân trí) - Các giải thưởng về nghệ thuật hay giải trí tại Việt Nam đang ngày càng bị tầm thường hóa, nhưng việc trao giải thưởng cho Minh Béo mới đây thì không chỉ tầm thường nữa. Đó là sự dễ dãi và lố bịch!

Tôi từng nghĩ Minh Béo đã biến mất khỏi làng giải trí sau vụ scandal về tình dục đáng ô nhục vài năm về trước cho đến khi đọc thông tin anh ta đoạt giải Huy chương Bạc tại Liên hoan kịch nói toàn quốc khu vực phía Nam. Sự kiện này gây "chấn động" mạng xã hội không kém gì scandal tình dục của Minh Béo trước đây. Và ngay lập tức, trong đầu tôi bật ra câu hỏi: "Họ đang làm cái gì vậy!?

Tại sao người ta lại đi trao một cái giải thưởng dễ dãi và lố bịch đến vậy?

Ngay cả ở xã hội phương Tây, ngay cả ở một đất nước được tiếng là tự do và cởi mở về tình dục, những vụ scandal tình dục có thể hủy hoại sự nghiệp của những ngôi sao hạng A, những nghệ sĩ tài danh nhất hay những nhân vật quyền lực nhất.

Phong trào #metoo chống lại quấy rối và bạo hành tình dục bùng nổ tại Hollywood và lan ra khắp thế giới khi vụ scandal tấn công tình dục của Harvey Weinstein bị phanh phui. Từ một ông trùm quyền lực, nhà sản xuất hàng đầu, giám đốc của hãng phim Miramax và sau này là The Weinstein Company mang về hàng loạt giải Oscar danh giá, nhưng chỉ sau một đêm, Harvey mất tất cả sự nghiệp và trở thành "tội đồ", "predator" (quái vật ăn thịt người) ở Hollywood.

Phong trào #metoo nổ ra với hàng loạt cáo buộc tình dục chống lại những người đàn ông quyền lực khắp thế giới, được gọi là "hiệu ứng Weinstein" đã khiến hàng loạt nhân vật tiếng tăm và ngôi sao hàng đầu khác bị tẩy chay khắp nơi, đồng nghĩa với việc họ gần như không còn đường quay trở lại với thế giới giải trí.

Nổi bật nhất trong số đó phải kể đến Kevin Spacey, ngôi sao hạng A và diễn viên tài năng đã chiến thắng 2 giải Oscar cùng vô số giải thưởng lớn khác ở các lĩnh vực truyền hình, sân khấu. Thậm chí ông còn được Nữ hoàng Elizabeth II phong tước hiệu Hiệp sĩ do những đóng góp cho sân khấu kịch nghệ vương quốc Anh.

Thế nhưng sự nghiệp của Kevin Spacey sụp đổ hoàn toàn vào năm 2018 khi một nam diễn viên tố cáo Kevin từng tấn công tình dục anh ta vào năm… 1986, tức là cách đó tới 32 năm. 

Từ một ngôi sao hạng A và đầy quyền lực, Kevin Spacey gần như bị xóa sổ khỏi ngành công nghiệp giải trí. Từ năm 2018 đến năm 2021 Kevin Spacey không xuất hiện trong một bộ phim nào nữa. Trong năm 2021, khi một đạo diễn mời Kevin Spacey quay trở lại với một dự án điện ảnh và được quay hoàn toàn tại Ý, làn sóng phản đối ông vẫn tiếp tục tại Mỹ.

Gần hơn là trường hợp của Armie Hammer. Là ngôi sao nam điển trai, nổi lên từ những bộ phim nghệ thuật được đề cử Oscar như Social Network, Call Me by Your Name… và sự nghiệp đang lên như diều gặp gió, nhưng vụ scandal bê bối tình dục đầu năm 2021 đã nhấn chìm Armie Hammer trong phút chốc. Công ty quản lý dừng hợp đồng, 3 dự án điện ảnh và truyền hình cắt vai dù đã khắp khởi quay và gần như không còn cơ hội tại Hollywood.

Gần và dễ liên hệ hơn với chúng ta, là trường hợp ngôi sao thần tượng Ngô Diệc Phàm của Trung Quốc. Chỉ trong vòng chưa đầy một tháng khi vụ bê bối tình dục của Ngô Diệc Phàm bị phanh phui, ngôi sao trẻ đầy quyền lực này ngay lập tức bị "phong sát" và thậm chí còn dính vào lao lý.

Những ví dụ trên cho thấy, cho dù tự do và cởi mở đến đâu, những ngôi sao dính vào bê bối tình dục đều phải trả một cái giá rất đắt, đôi khi chỉ vì một cái tội mà họ gây ra hơn 30 năm về trước. Sự nghiêm khắc và thậm chí là khắc nghiệt đó là cần thiết, bởi họ là những những người hưởng được quá nhiều đặc quyền đặc lợi từ công chúng và những người hâm mộ. Sự lạm dụng đặc quyền đó vào những việc xấu xa, đặc biệt là lạm dụng và tấn công tình dục - nếu không bị ngăn chặn, hoặc bị trừng phạt nặng nề sẽ càng khiến họ tiếp tục dùng quyền lực của mình để thao túng và kiểm soát những người yếu thế hơn trong thế giới giải trí. Rất nhiều nạn nhân của họ khi trả lời phỏng vấn đều nói rằng: "Bằng cách lên tiếng bây giờ, chúng tôi hy vọng sẽ ngăn được những người khác trở thành nạn nhân của bọn họ trong tương lai".

Quay trở lại với trường hợp của Minh Béo. Tôi dường như chưa xem bất kỳ một sản phẩm gì từ anh ta để có thể đánh giá về tài năng. Và ngay cả khi thực sự anh ta có tài năng đi nữa, việc công nhận và trao giải thưởng cho anh ta trong một Liên hoan kịch nói toàn quốc là một hành động dễ dãi và lố bịch của Ban tổ chức và Ban giám khảo.

Chúng ta không chặn đường sống của những người đã từng có tiền án, chúng ta không hủy diệt đường nghề của một diễn viên nếu anh ta còn thực sự đam mê với nghề nghiệp này, nhưng điều đó không có nghĩa là đi công nhận và trao giải thưởng cho một tội phạm từng bị kết tội ấu dâm.

Thật nực cười khi một ngôi sao hàng đầu Hollywood từng thắng 2 giải Oscar bị hủy hoại toàn bộ sự nghiệp vì một lời cáo buộc tấn công tình dục của… 32 năm trước đó và một diễn viên hài của Việt Nam lại được tôn vinh trên một sân khấu kịch nghệ và lên livestream để ăn mừng chiến tích của mình khi những vết nhơ của vụ scandal tình dục vẫn còn ở đó.