Vụ đột kích các cơ sở "độ xe": Chưa có quy định xử phạt, răn đe thế nào?

Như đã đưa tin, công an TPHCM vừa đột kích hàng loạt cơ sở độ xe trên địa bàn, phát hiện hàng chục xe máy đang sửa chữa tại các tiệm này có dấu hiệu thay đổi đặc tính xe, không có lốc máy, không có số máy, không xuất trình được giấy đăng ký xe... và nhiều linh kiện, phụ tùng không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ.

Từ lâu nay, tình trạng thanh niên tụ tập sử dụng xe độ chế chạy tốc độ cao, rú ga inh ỏi, nẹt pô, chạy tốc độ cao gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông trên đường và làm mất trật tự công cộng về đêm gây bức xúc trong nhân dân. Chính vì vậy, việc lực lượng chức năng ra quân xử phạt tận gốc các cơ sở độ, chế xe khiến người dân nhiệt tình ủng hộ.

Có ý kiến băn khoăn rằng, trước giờ chỉ thấy các hành vi sử dụng xe độ bị phạt, liệu có căn cứ pháp lý nào để xử phạt các cơ sở độ xe không? mức xử phạt như thế nào?

Trao đổi với phóng viên báo Dân trí, Luật sư Trần Xuân Tiền, trưởng Văn phòng luật Đồng Đội cho biết, đối với những cá nhân, tổ chức thực hiện việc "độ" xe, cá nhân trực tiếp điều khiển phương tiện xe độ mà không phải là chủ xe thì hiện chưa có quy định xử phạt.

Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 39/2017, hoạt động kinh doanh mở tiệm sửa chữa xe của các cá nhân không thuộc diện phải đăng ký kinh doanh. Do vậy, với các chủ cơ sở này, cơ quan chức năng chỉ có thể xử lý họ về các lỗi như phụ tùng không hóa đơn, xuất xứ, vi phạm môi trường, PCCC…

Mức phạt chủ phương tiện "độ xe" chưa đủ sức răn đe

Luật sư Tiền cho biết, theo quy định tại khoản 1, khoản 2, Điều 55 Luật giao thông đường bộ 2008, chủ phương tiện giao thông không được tự ý thay đổi kết cấu, tổng thành, hệ thống của xe không đúng với thiết kế của nhà chế tạo hoặc thiết kế cải tạo đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Như vậy, chủ phương tiện giao thông không được tự ý thay đổi kết cấu xe, làm sai lệch kết cấu so với thiết kế ban đầu của xe theo quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.

Trường hợp chủ phương tiện giao thông tự ý "độ" xe làm thay đổi kết cấu, tổng thành, hệ thống của xe là hành vi vi phạm và tùy vào tính chất mức độ, hậu quả của hành vi mà cơ quan chức năng sẽ đưa ra mức xử phạt  phù hợp.

Theo đó, chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô thực hiện một trong các hành vi: Tự ý cắt, hàn, đục lại số khung, số máy; đưa phương tiện đã bị cắt, hàn, đục lại số khung, số máy trái quy định tham gia giao thông; Tự ý thay đổi khung, máy, hình dáng, kích thước, đặc tính của xe thì có thể bị phạt tiền từ 800.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với cá nhân, đối với tổ chức vi phạm thì mức phạt sẽ gấp 02 lần theo quy định tại điểm a, c khoản 5 Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP).

Luật sư cho rằng, mức phạt chưa thực sự đủ sức răn đe; bởi trên thực tế giới độ xe sẵn sàng nộp phạt để có thể sở hữu chiếc xe theo phong cách riêng.

Trường hợp chủ phương tiện điều khiển xe đã được "độ" gây thiệt hại về tính mạng, gây thương tích đến hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; hoặc gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng của người khác thì những người này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ tại Khoản 1 Điều 260 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 với bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Mức phạt đối với người vi phạm sẽ thay đổi khi cơ quan chức năng căn cứ vào tính chất, hậu quả của hành vi. Mức phạt tù cao nhất đối với Tội này là 15 năm. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Ngoài ra người thực hiện hành vi độ xe còn có trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định của Bộ luật dân sự.