Thế nào là chơi bóng tiêu cực?

Ở đây tôi không muốn bàn về chuyên môn của đội bóng hay chuyên môn của huấn luyện viên mà chỉ bàn ở một góc độ khác qua những phát biểu của huấn luyện viên Calisto.

Trước hết về mặt nhận thức: Lâu nay chúng ta (cả các nhà chuyên môn, các bình luận viên, phóng viên bóng đá) đều có nhận thức sai và luôn nói rằng “đội bóng của ông Calisto”. Thử đặt câu hỏi “đội bóng của ông Calisto” là đội bóng nào? Đội bóng quốc gia Viêt Nam được nuôi, được đào tạo và được trả lương bằng ngân sách nhà nước, bằng tiền đóng thuế của người dân Việt Nam, thi đấu vì màu cờ sắc áo Việt Nam thì phải là “đội bóng Việt Nam” chứ! Đội tuyển quốc gia không phải của ông nào cả. Tại sao lại là đội bóng của ông Calisto? Nói “đội bóng của ông Calisto” thì FIFA, AFF, và cả nhiều người dân Việt Nam biết là đội bóng nào? và nếu ngày mai ông Calisto sang làm huấn luyện viên cho đội tuyển Lào, đội tuyển Inđônêxia, v.v (rất có thể lắm chứ vì ông có phải là người Việt Nam đâu) thì đội bóng đó sẽ là của ai? Điều này nghe có vẻ như đơn giản nhưng thể hiện trình độ nhận thức của chúng ta và trên hết là thể hiện lòng tự hào dân tộc, thể hiện màu cờ sắc áo, tình yêu đất nước của chúng ta. Bởi vì có nhận thức như vậy nên chúng ta đã ưu ái, đãi ngộ và giao quyền cho vị huấn viên này rất nhiều mà không ràng buộc nhiều về trách nhiệm, thành tích và chuyên môn.

Báo chí vẫn luôn tôn vinh ông là “thầy phù thủy”, LĐBĐVN vẫn “thừa nhận” và cho rằng ông là người có quan điểm thực tế, là người xây dựng bóng đá Việt Nam có tổ chức, có hệ thống, không “xây nhà từ nóc”. Tôi không bình luận những nhận xét đó đúng hay sai với mức độ như thế nào vì mỗi người đều có những quan điểm đánh giá và cách nhìn nhận vấn đề khác nhau.

Qua nhiều lần nghe huấn luyện viên Calisto phát biểu tôi thấy ống ấy chỉ như một triết gia giảng về triết lý bóng đá, nhiều lý luận nhưng hiệu quả thực tế và tính thuyết phục không cao. Điển hình nhất là những phát biểu của ông trước và sau trận đấu giữa tuyển Việt Nam và tuyển Philipin. Trước trận đấu ông vẫn đánh giá cao và rất tôn trọng đối thủ (dĩ nhiên rồi - huấn luyện viên nào cũng thế), ông khẳng định Việt Nam sẽ thắng Philipin, nhưng kết thúc trận đấu (kết quả thua “trên thế chơi đẹp”) ông lại cho rằng đội tuyển Việt Nam đã chơi rất tốt và chơi thứ bóng đá đẹp còn đội tuyển Philipin chơi tiêu cực và không phải chơi bóng đá. Thử hỏi tất cả những người theo dõi trận đấu đó xem họ nhận xét đội tuyển Việt Nam và đội tuyển  Philipin thi đấu như thế nào?.

Trận đấu nào cũng vậy, bên này tiến công, bên kia phòng ngự và ngược lại. Bên tiến công thì tìm điểm yếu của bên phòng ngự, bên phòng ngự thì tìm điểm mạnh của bên tiến công để hóa giải lẫn nhau tạo nên tính hấp dẫn và gay cấn của trận đấu. Mỗi hình thức đều có chiến thuật và nghệ thuật của nó, bên nào thành công là thể hiện tính tích cực của đấu pháp đó chứ không thể nói là tiêu cực được. Nếu đối phương chỉ “phòng ngự như chiếc xe bus 2 tầng trước vòng cấm địa” mà không tiến công thì làm sao có được 2 bàn thẳng đẹp và đẳng cấp như vậy? Không ai mổ xẻ, phản biện thì mọi người vẫn nghỉ rằng ông ấy nói đúng và vẫn triết lý như những lần ông ấy đã nói. Tôi cho rằng trận thua bẽ bàng của tuyển Việt Nam trước tuyển Philipin vừa qua là trận thua về đấu pháp của huấn luyện viên. Tất cả cầu thủ của chúng ta đều đã tuân thủ tốt chiến thuật của huấn luyện viên, họ đã nỗ lực hết khả năng và không còn gì để chê trách, chỉ có điều là họ không gặp may mà thôi. Nhưng nếu chiến thắng thì ông Calisto đúng là "thầy phù thủy".

Thất bại của tuyển Việt Nam trước tuyển Philipin là bài học lớn cho toàn đội bóng trước trận đấu sống còn với đội tuyển Singapo ngày 8/12. Dù có “chơi đẹp” đến mấy nhưng chúng ta không có bản lĩnh, không biết tạo ra cơ hội, bỏ phí cơ hội, không biết thay đổi đấu pháp hợp lý cho từng giai đoạn của trận đấu thì chúng ta không thể chiến thắng được. Và như vậy chúng ta không thể nói chúng ta đang chơi “bóng đá đẹp” được. Đội vô địch là đội bóng có bản lĩnh, biết vượt qua khó khăn, biết chiến thắng mỗi trận đấu nhưng trước hết phải chiến thắng chính bản thân mình. Các cầu thủ hãy cố gắng lên, người hâm mộ luôn bên cạnh để cổ vũ cho đội tuyển và chờ mong chiến thắng của đội tuyển. Xin chúc các cầu thủ thành công.

Nguyễn Đình Thi
(NDThi2010@gmail.com)