Thanh tra Chính phủ đang rà soát vụ thu hồi đất tại Bồng Lạng

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị toàn quốc về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ngày 02/5/2012, Thanh tra Chính phủ có Công văn số 1131/TTCP-VN triển khai Kế hoạch số 1130/QĐ-TTCP ngày 10/5/2012 về việc kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, tồn đọng, kéo dài. Trong số 528 vụ tồn đọng, vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án xây dựng Nhà máy xi măng Xuân Thành (thôn Bồng Lạng, xã Thanh Nghị, huyện Thanh Liêm, Hà Nam) hiện đang được Thanh tra Chính phủ tập trung rà soát, lập hồ sơ giải quyết.

Theo đơn phản ánh của bà Nguyễn Thị Nhàn, ngày 19/11/1975, ông Nguyễn Thành Loan (bố bà Nhàn) mua của ông Huỳnh Văn Hóa thửa đất gồm nhà, đất ở, 3 mẫu ruộng... ở khu vực hang Rổng (xã Thanh Nghị). Giấy mua bán được UBND hành chính xã Thanh Nghị chứng thực.

Ngoài ra, tháng 4/1992, Hợp tác xã Bồng Lạng giao cho 9 anh em bà Nhàn khu vực Vụng Rổng để làm bãi khai thác đá, trước đó đã đền bù thiệt hại hoa màu cho người dân (cả 02 khu vực có tổng diện tích khoảng hơn 54.000m²). Tuy nhiên, Ban Giải phóng mặt bằng huyện Thanh Liêm cho rằng phần đất khu vực Vụng Rổng thuộc quản lý của UBND xã Thanh Nghị nên không đền bù cho hộ bà Nhàn.

Ngày 14/7/2008, UBND tỉnh Hà Nam ban hành Quyết định số 805/QĐ-UBND về việc thu hồi và tạm giao đất của Công ty TNHH đầu tư và phát triển Xuân Thành để thực hiện Dự án nhà máy xi măng. Tuy nhiên, theo bà Nhàn, chủ trương trên là trái với thẩm quyền vì tại Văn bản số 11/TB-UBND của UBND tỉnh Hà Nam ngày 27/3/2008 xác định địa điểm xây dựng tại xã Thanh Nghị có diện tích khoảng 65ha. Dự án lúc này không nằm trong Quyết định số 105/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 21/7/2008 về việc Phê duyệt quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản làm xi măng ở Việt Nam đến năm 2020. Vì vậy, Dự án trên thuộc nhóm B nên không phải là đối tượng được Nhà nước thu hồi đất. Mặc dù vậy, UBND tỉnh Hà Nam đã ban hành quyết định thu hồi đất để thực hiện Dự án.

Cũng theo đơn phản ánh trên, mẹ bà Nhàn là bà Nguyễn Thị Cừu có 908m² đất nằm trong Dự án xây dựng Nhà máy xi măng Xuân Thành. Ngày 25/2/2011, bà Cừu mất sau một trận ốm nặng, đến ngày 14/7/2011, UBND huyện Thanh Liêm lại ra quyết định giao đất cho bà.

Ngày 23/8/2011, ông Phạm Văn Đồng ra Quyết định số 2386/QĐ-CC về việc "Cưỡng chế di dời tài sản nhà cửa vật kiến trúc, cây cối hoa màu trên diện tích đất có quyết định thu hồi mang tên bà Nguyễn Thị Cừu...". Cùng ngày, UBND huyện tiếp tục ra Quyết định số 2387/QĐ-DC về việc "Di chuyển mồ mả khỏi diện tích đất có quyết định thu hồi mang tên bà Nguyễn Thị Cừu...".

Như vậy, trong các quyết định cưỡng chế, UBND huyện không hề đề cập đến việc đập bỏ, di dời nhà thờ dòng họ Nguyễn Hữu nhưng thực tế nhà thờ vẫn bị máy xúc, ủi đập bỏ. Ngoài ra, 3 ngôi mộ của gia đình bà Nhàn là mộ "cải táng" nhưng lại được di chuyển về khu "hung táng" nghĩa trang nhân dân, toàn bộ đồ thờ dòng họ được di chuyển về UBND xã bỏ vào phòng niêm phong (có xác nhận của Chủ tịch UBND xã Thanh Nghị). Gần 01 năm nay, toàn bộ đồ thờ của gia đình bà Nhàn bị niêm phong tại UBND xã khiến bà không thể thực hiện việc cúng bái bố, mẹ, tổ tiên.